کودک بلاخره به مرحله پیش دبستانی می رسد. در این سن، شخصیت او شکل گرفته است و قادر به شناخت احساسات خود است و در مورد رفتار اجتماعی نیز آموخته هایی دارد. در روانشناسی کودک پیش دبستانی به شناخت ویژگی های روانی کودک پرداخته می شود و می توان با بازی به یادگیری کودک و دست یابی به اکتشافات جدید کمک کرد. در ادامه بیشتر در مورد روانشناسی کودک پیش دبستانی خواهیم پرداخت و راهکارها و چالش های پیش رو این کودکان بیشتر صحبت خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
ویژگی‌های روانشناسی کودک پیش دبستانی
کودکان در این سن (۶ سالگی) به دلیل اینکه سیستم های حسی و حرکتی و مغز آنها در حال رشد است به مرحله ای از رشد شناختی، اجتماعی، عاطفی و فیزیکی رسیده اند که می توانند به راحتی در محیط پیش دبستانی با دیگران ارتباط برقرار کنند. کودک در این سن می تواند پایه های شخصیت خود را بنا کند. البته این ویژگی ها برای برخی کودکان در دوره پیش دبستانی کامل نشده است و کودکان ناآرامی خاصی در محیط های آموزشی دارند. ویژگی‌های روانشناسی کودک پیش دبستانی عبارتند از:
رشد شناختی و زبانی در کودکان پیش دبستانی
افزایش توانایی های تفکر، استدلال و حل مسئله در سنین پیش دبستانی ناشی از رشد شناختی کودکان است. کودکان در این سن برای کشف دنیای اطراف خود در حال پرسیدن سوالات مهم مغز خود هستند و همچنین به دلیل ارتباط برقرار کردن با دیگر همسالان، توانایی های زبانی آنها افزایش می یابد و می توانند کلمات و جملات پیچیده را بر زبان بیاورند.
بازی های تعاملی، داستان خوانی و … بیشتر به مهارت های زبانی و شناختی کمک می کند. والدین می توانند برای افزایش مهارت های کودک اسباب بازی های آموزشی تهیه کنند و همچنین در فعالیت های گروهی آنها را مشارکت دهند تا تفکر منطقی و استدلالی آن ها تقویت شود.
توسعه مهارت‌های اجتماعی و عاطفی در سنین پیش از مدرسه
پیش دبستانی همچون هر دوره ای در سنین رشد، دوره ای حساس است و مهارت های اجتماعی و عاطفی کودکان در این دوره توسعه پیدا می کند و به همین علت باید به روانشناسی کودک پیش دبستانی توجه ویژه داشت. کودک، در سنین پیش دبستانی متوجه قواعد اجتماعی خواهد شد و قواعدی چون نوبت گیری، همکاری و همدلی را می آموزند.
برای اینکه به رشد اجتماعی درست برسند می توانند با بزرگترها و همسالان خود تعامل داشته باشند. کودک پیش دبستانی با درک احساسات خود می تواند احساساتی چون خشم و ترس را کنترل کند و با بازی های گروهی و مشارکتی مهارت های گوش دادن، برقراری ارتباط و … تقویت نماید. والدین و مربیان نیز می توانند با تشویق کردن کودک را حمایت کنند و اعتماد به نفس او در برخورد با مشکلات اجتماعی بالا باشد.
تغییرات فیزیکی و رشد مغزی کودک در این سنین
با رشد فیزیکی و مغزی کودک پا در راه توسعه می گذارد. طبق نظریه های روانشناسی پیش دبستانی در این سن رشد مغزی سرعت پیدا می کند و ارتباطات عصبی بیشتری نیز شکل می گیرد. کودک به مرور قابلیت تغییر در مهارت های حرکتی ظریف مانند دویدن، پریدن، نقاشی کردن را به خوبی یاد می گیرد و از نظر فیزیکی قد و وزن او رشد می کند. عضلات بدن او تقویت می شود و هماهنگی اعضای بدن با هم بیشتر خواهد شد.
انجام فعالیت ورزشی منظم برای توسعه این مهارت ها ضروری است و به کودکان کمک می کنند تا از انرژی خود به طور درست استفاده کنند و حس تعادل و کنترل بدن را بهبود بخشند.
چالش‌های روانشناسی کودک پیش دبستانی
کودکان پیش دبستانی در این دوره ممکن است دچار چالش هایی شوند و در مسائل عاطفی، رفتاری و فیزیکی دچار مشکل گردند و در نتیجه توانایی های شناختی و اجتماعی آنها تحت تاثیر قرار گیرد. این چالش ها عبارتند از:
اضطراب جدایی و تاثیرات آن بر رفتار کودک
کودکان پیش دبستانی در روزهای ابتدایی رفتن به محیط جدید دچار اضطراب جدایی می شوند و اغلب کودکان این چالش ها را تجربه می کنند. کودک این احساس را در قبال والدین خود خصوصا مادر دارد و معمولاً به صورت نگرانی یا ترس از ترک والدین و بروز رفتارهایی مثل گریه، چسبیدن به والدین یا نشان دادن بی قراری رخ می دهد.
به کودکان در چنین وضعیتی باید احساس امنیت و آرامش داد تا جدایی های کوتاه مدت چند ساعته را تحمل کنند. والدین و مربیان باید کودک را به بازی با همسالان خود ترغیب کنند. همچنین معرفی محیط های جدید و صحبت در مورد آن ها نیز می تواند به کودکان کمک کند تا راحت تر با این احساس کنار بیایند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند.
مشکلات خواب و تغذیه در دوران پیش دبستانی
طبق نظریه روانشناسی کودک پیش دبستانی خواب و تغذیه مناسب در رشد کودکان پیش دبستانی تاثیر دارد. مشکلات خواب مانند بی خوابی، بیدار شدن های مکرر در شب و مقاومت در برابر خوابیدن می تواند باعث کاهش تمرکز، خستگی و تحریک پذیری کودک شود.
والدین باید یک برنامه منظم برای خواب کودک داشته باشند و محیط آرامی را برای کودک فراهم کنند. تغذیه نیز در کنار خواب مهم است و کودکان در این سن دچار بدغذایی می شوند و انتخاب های درست غذایی ندارند و بر رشد آنها تاثیر منفی دارد. کودک پیش دبستانی احتیاج به مصرف غذاهای متنوع دارند و می توان با مشارکت کودک غذاهای سالم تهیه کرد.
مقابله با احساسات و احساسات پیچیده در روانشناسی کودک پیش دبستانی
کودکان پیش دبستانی هنوز در حال یادگیری هستند که چگونه احساسات خود را بشناسند و آن ها را مدیریت کنند. احساسات پیچیده ای که کودک در این سن درگیر آن می شود شامل خشم، ناامیدی یا حسادت خواهد بود و باعث بروز رفتارهایی مانند گریه، پرخاشگری یا قهر می شود. والدین و مربیان با آموزش روش های صحیح ابراز احساسات به او کمک می کنند تا احساسات خود را مدیریت کنند.
انجام بازی با کودک، خواندن داستان و انجام فعالیت های هنری به کودکان کمک می کند تا با احساسات خود ارتباط برقرار کنند و مهارت های اجتماعی مانند همدلی و همکاری را بیاموزند. تمرین تکنیک های آرام سازی مانند تنفس عمیق و یوگا نیز می تواند به کاهش واکنش های منفی و افزایش آرامش کمک نماید.
روش‌های روانشناسی برای حمایت از کودکان پیش دبستانی
در روانشناسی کودک پیش دبستانی آمده است که حمایت از آنها در بهبود رشد عاطفی، اجتماعی و شناختی آنها تاثیر دارد و می توان با استراتژی های تربیتی، بازی درمانی و تشوبق مهارت ها حمایت خود را نشان داد.
اهمیت بازی درمانی در این سن
همانطور که گفته شد در روانشناسی کودک پیش دبستانی بازی درمانی مهم می باشد و احساست حمایت را کودک با بازی کردن خواهد فهمید. در بازی کودک بدون صحبت احساسات خود را نشان می دهد و می توان به عواطف و احساسات او پی برد.
کودک با بازی کردن دنیا را کشف می کند و می تواند با در محیطی امن ترس ها و اضطراب ها را از خود دور سازد. در صورتی که در بازی ها والدین و مربیان نیز حضور داشته باشند کودک تجربه بهتری خواهد داشت و مهارت های جدیدی را یاد می گیرد.
استراتژی‌های تربیتی برای تقویت اعتماد به نفس
برای اینکه کودک رشد سالمی داشته باشد به اعتماد به نفس احتیاج دارد و این خصیصه در دوره پیش دبستانی مهم می باشد. والدین و مربیان کسانی هستند که کودک به آنها اعتماد دارد و می توانند از استراتژی های تربیتی استفاده کنند. البته که روانشناسی کودک ۵ ساله | رفتارها، نیازها و راهنمایی والدین را به طور کامل توضیح داده است اما ۶ سالگی فرق های اساسی به علت اولین حضور در محیط آموزشی دارد.
تشویق کودکان برای انجام فعالیت ها و پروژه های کوچک و همچنین فراهم کردن محیطی برای موفقیت های کوچک می تواند حس موفقیت و توانایی را در آن ها تقویت کند. برخورد درست و تشویق به موقع در هنگام کارهای درست و چشم پوشی از اشتباهات به کودکان کمک می کند تا خود را ارزشمند ببینند.
لازم به ذکر است که کودک باید پذیرش اشتباهات را نیز بیاموزد و از شکست نهراسد. کودک را در تصمیم های کوچک مشارکت دهید و حس مسئولیت پذیری را در او بر انگیزید.
تشویق مهارت‌های اجتماعی و همکاری با همسالان
توسعه مهارت های اجتماعی و توانایی همکاری با دیگران از مهارت های مهمی است که باید در کودکان پیش دبستانی تقویت شود. انجام بازی های گروهی و فعالیت های مشارکتی با همسالان همکاری کردن و احترام به نظر دوستان را تقویت می نماید.
درست کردن پازل، درست کردن کاردستی تیمی و بازی های ورزشی تیمی به افزایش حس همکاری و احترام کمک خواهد کرد. در علم روانشناسی کودک پیش دبستانی با انجام این کارها کودک پیش دبستانی به تعاملات اجتماعی درست می رسد و با گوش کردن فعال و رعایت نوبت موفق تر خواهند بود.
نشانه‌های مشکلات روانشناسی در کودک پیش دبستانی و زمان مراجعه به متخصص
نشانه مشکلات روانشناسی در کودکان پیش دبستانی شامل تغییرات در رفتار، احساسات و واکنش های آن ها می باشد. مشکلات گفته شده در صورت تشخیص به موقع راحت درمان می شوند و رفتارهای اضطرابی، پرخاشگرانه یا مشکلات عاطفی نیاز به توجه بیشتری دارند. والدین و مربیان باید مراقب تغییرات غیرمعمول در رفتار کودکان باشند و در صورت نیاز به متخصص روانشناسی پیش دبستانی مراجعه نمایند.
رفتارهای اضطرابی و پرخاشگرانه در روانشناسی کودک پیش دبستانی
اضطراب و پرخاشگری در کودک پیش دبستانی نگران کننده می باشد و به دلیل جدایی از والدین، تغییرات محیطی و ترس رخ می دهد و از نشانه های اضطراب داشتن کودک می توان به بی قراری، بی خوابی، گریه های مکرر، جیغ زدن و … اشاره کرد.
همچنین ضربه زدن، جیغ زدن و رفتارهای تهاجمی با دیگران از نشانه های پرخاشگری است. وقتی کودک نتواند احساسات خود را بیان کند این رفتارها را بروز می دهد. والدین در این مواقع باید فضایی امن و حمایت گرانه ایجاد کنند تا کودک احساسات خود را کنترل نماید. اگر رفتارهای کودک ادامه دار بود به روانشناس کودک مراجعه کنید.
چگونه تشخیص دهیم که کودک به مشاوره روانشناسی نیاز دارد؟
تشخیص این که آیا کودک به مشاوره روانشناسی یا گفتاردرمانی نیاز دارد یا خیر؟ بستگی به مشاهده دقیق رفتار و حالات عاطفی کودک دارد. نشانه هایی چون اضطراب شدید، اختلال خواب، تغییرات ناگهانی در تغذیه، کاهش علاقه به فعالیت هایی که قبلاً علاقه مند بود و کاهش تعاملات اجتماعی باید بررسی شود.
اگر این نشانه ها در طولانی مدت هنوز دیده شود و بر کیفیت زندگی کودک پیش دبستانی تأثیر گذارد باید به مشاورین روانشناسی مراجعه کرد. روانشناس کودک به ارزیابی دقیق کودک می پردازد و با فهمیدن علت، درمان را آغاز می کند. انجام روانشناسی کودک پیش دبستانی در آینده از بروز مسائل جدی تر جلوگیری می کند.
وقتی کودک پیش دبستانی نیاز به کمک حرفه‌ای دارد: مشاوره و روانشناسی
وقتی کودک پیش دبستانی با صحبت ها و تشویق های والدین و مربیان بهبود نیافت و احتیاج به کمک حرفه ای بود مراجعه به روانشناس یا مشاور کودک می تواند بهترین کار باشد. متخصصان روانشناسی از روش های چون بازی درمانی، ارزیابی های رفتاری و تکنیک های شناختی استفاده می کنند و در کاهش اضطراب، تقویت مهارت های ارتباطی و اجتماعی و بهبود روابط کودک با دیگران موثر می باشند.
والدین نیز نقش فعالی در جلسات مشاوره دارند و راهنمایی هایی در زمینه حمایت از کودک دریافت می کنند. با انجام جلسات مشاوره می توان کودک را از آسیب های اجتماعی نجات داد.
خدمات روانشناسی کودک پیش دبستانی در غرب تهران
خدمات روانشناسی کودک پیش دبستانی در غرب تهران در کلینیک طراوت، مشاوره و درمان تخصصی است و با ارزیابی وضعیت کودک و بررسی های لازم از طریق بازی و … به درمان کودک می پردازند. مشاوره با متخصصان روانشناسی کودک پیش دبستانی کمک می کند تا مشکلاتی مانند اضطراب جدایی، مشکلات رفتاری، کاهش اعتماد به نفس و مشکلات خواب و تغذیه در کودکان درمان شود.
کلینیک روانشناسی طراوت در تهرانسر یکی از مراکز معتبر و تخصصی در ارائه خدمات روانشناسی کودکان پیش دبستانی است. این کلینیک با تیمی از روانشناسان مجرب و حرفه ای فضایی گرم و حمایتی برای کودکان و والدین فراهم می کند. خدمات کلینیک طراوت شامل بازی درمانی، مشاوره فردی برای کودکان و جلسات مشاوره برای والدین می باشد تا کودک تعاملات اجتماعی خود را تقویت کند و قابلیت مقابله با چالش ها را داشته باشد.
بدون دیدگاه