اتاق تاریک کاردرمانی یا سنسوری روم، یکی از بخش های مهم در کاردرمانی ذهنی است. اتاق تاریک می تواند بسیاری از مهارت های کودکان مانند سطح توجه و تمرکز، بهبود حافظه دیداری و شنیداری و حتی سطح آگاهی را افزایش دهد. همچنین از این روش درمانی برای پرورش بسیاری از حواس کودکان استفاده می شود. درواقع یکی از ابزارهای اصلی برای تحریکات حسی، استفاده از سنسوری روم است. در این مقاله به این موضوع می پردازیم. همراه ما باشید.
اتاق تاریک کاردرمانی یا سنسوری روم چیست؟
اتاق تاریک کاردرمانی همان طور که از نامش پیداست، اتاقی تاریک است که مجهز به تجهیزات مختلف است. البته این تجهیزات با توجه به نیاز مراجعه کننده می تواند تغییر کند. مثلاً در کودکانی که مبتلا به اختلال نقص توجه هستند، سنسوری روم بسیار کمک کننده است. اگر دقت کرده باشید در کاردرمانی و یا گفتار درمانی، محرکات مزاحم می توانند توجه کودک را پرت کنند. اما در اتاق تاریک هیچگونه مزاحمتی متوجه کودک نبوده و درنتیجه تمام توجه کودک بر روی تمرینات کاردرمانی متمرکز است.
لازم به ذکر است، اتاق تاریک گاهی اوقات به محرک های حسی مجهز است تا در صورت لزوم بتواند تحریکات حسی لازم و جذاب برای کاهش مشکلات حسی کودکان را فراهم کند. درواقع، اتاق حسی به عنوان یک راهکار درمانی برای کودکان و بزرگسالانی طراحی می شود که در برقراری ارتباط و در تعامل با دیگر افراد مشکلاتی دارند.
کاربرد اتاق تاریک در کاردرمانی
کاردرمانی به عنوان یکی از شاخه های توانبخشی می تواند با استفاده از روش های متنوع به افراد کمک کند تا زندگی بهتری را تجربه کنند. کاردرمانی اتاق تاریک به عنوان یکی از روش های محبوب، در اختلالات کودکان کاربردهای زیادی دارد. به عنوان مثال به چندین مورد از این کاربردها اشاره می کنیم:
- بهبود حافظه شنیداری
- بهبود حافظه دیداری
- افزایش سطح توجه و تمرکز
- افزایش سطح آگاهی
- کمک به بهبود تجزیه و تحلیل در کودکان
- بهبود انواع حرکات چشم
- بهبود تجسم های فضایی
- رشد مهارت های بینایی
همچنین اتاق تاریک باعث آرام تر شدن کودک شده و درحقیقت نقشی مهارکننده دارد. در برخی مواقع اتاق تاریک برای افزایش سطح برانگیختگی کودک طراحی می شود. توجه داشته باشیدکه کلیه موارد به نظر کاردرمانگر اتاق تاریک بستگی دارد که چگونه از تمرین های داخل اتاق استفاده کند. گاهی کودکان در انجام حرکات کاردرمانی لجبازی می کنند، استفاده از سنسوری روم می تواند با تحریکات جذاب میزان فرمان پذیری در کودکان را افزایش دهد.
فراموش نکنید استفاده از این متد می تواند برای ارزیابی های بصری و کمک به کاردرمانگران برای درک میزان توانایی بینایی مراجعه کننده بسیار مفید باشد. توسعه پردازش های بصری، مهارت های ردیابی و هماهنگی بین دست و چشم از دیگر فواید استفاده از اتاق تاریک است. زمانی که فرد در موقعیت های مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرد، تدوین یک برنامه درمانی موثر ساده تر می شود.
تجهیزات اتاق تاریک کاردرمانی
تجهیزاتی که در سنسوری روم مورد استفاده قرار می گیرد، طیف بسیار وسیعی از وسایل را دربرمی گیرد. به این معنا که وسایل به کار گرفته شده می توانند بسیار متفاوت باشند. چرا که فراموش نکنید اتاق تاریک کاربردهای متفاوتی داشته و بسته به نیاز کاربر، وسایل و تجهیزات مختلفی انتخاب و به کار گرفته می شوند. در نهایت در این جا به چند نمونه از این تجهیزات و وسایل اشاره می کنیم:
- تونل های نوری
تونل های نوری دیواره های حساس به صدا داشته و مجهز به فیبرهای رنگی فراوان در دیواره ها هستند. برای تحریکات حسی و روشن نمودن مسیر از این فیبرها استفاده می کنند. کودک با این وسیله تجربه حسی مناسبی برای کودک فراهم می شود.
- تجهیزات نوری
فیبرهای نوری و وسایل مربوط به آن از دیگر وسایل بسیار مهم در سنسوری روم هستند. فیبرهای نوری برای افزایش سطح تمرکز و توجه و برای ایجاد تحریکات حسی به کار می روند.
- توپ خاردار سی پی
در مراکر کاردرمانی، استفاده از توپ سی پی بسیار پرکاربرد است. این وسیله هم در اتاق تاریک برای ایجاد تحریکات حسی برای کودکان کاربرد دارد.
همان طور که یادآور شدیم، اتاق تاریک حاوی وسایل و تجهیزاتی است که می تواند حس لامسه، بویایی، شنوایی و بینایی را تحریک کند. در این اتاق ها چراغ هایی با ترکیب رنگ های مختلف به چشم می خورند. همچنین سنسوری روم ها، مجهز به سیستم پخش موسیقی و پخش تصاویر متحرک و انیمیشن هستند.
علاوه بر این ها، وسایل بازی مانند تشک گوه و حتی رول های نرمی که افراد می توانند بر روی آن بپرند یا در صورت نیاز روی آن ها استراحت کنند و همچنین مبلمان های راحتی و صندلی در این اتاق ها موجود هستند. پله های سنگی، میز کار با ماسه یا آب و پله های تعادل هم در این اتاق ها تعبیه می شوند.
کاردرمانی در اتاق تاریک برای بهبود چه بیماری هایی است؟
در این قسمت به چند نمونه از اختلالاتی که بیشترین بهره را از اتاق تاریک می برند اشاره می کنیم:
- بیش فعال
معمولاً پرخاشگری و توجه پایین کودکان بیش فعال، بیشترین گزارش شکایت در میان خانواده ها را دارد. حتی کاردرمانانی هم که با این کودکان کار می کنند، به دلیل ضعف توجه با این کودکان مشکلات بیشتری دارند. اتاق تاریک برای کودکان بیش فعال، تحریکاتی برای آرام سازی کودکان ایجاد می کند. همچنین حذف محرک های اضافی کاربرد بسیاری برای این کودکان دارد. درواقع، یکی از کاربردهای مهم کاردرمانی سنسوری روم برای کودکان بیش فعال است.
- اختلال یادگیری
اختلال یادگیری در بین کودکان و در دوران مدرسه بسیار شایع است. با اختلالاتی که در پردازش های حسی در بخش های مختلف مغز ایجاد می شود، نواقصی مانند حذف نویسی، اختلالات ریاضی و وارونه نویسی در کودکان مشاهده می شود. برای برطرف کردن این اختلال از اتاق تاریک و کاردرمانی سنسوری روم استفاده می کنند.
- اوتیسم
اتیسم که یک بیماری اختلال سیستم عصبی است، نقص هایی ارتباطی، گفتاری، حسی و بسیاری موارد دیگر را شامل می شود. بهبود توجه کودک، رشد مهارت های حسی و حتی تحریکات حسی کودک در اثر استفاده از کاردرمانی سنسوری روم و حذف محرک های اضافی به شدت در بهبود این کودکان موثر است. توجه داشته باشید که کودکانی که در پردازش حس بینایی مشکلات زیادی دارند، با این روش درمانی به خوبی بهبود می یابند. لازم به ذکر است برای بهبود کودکانی هم که از لحاظ ذهنی در مرحله پایین تری قرار دارند، این روش می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
مواردی که در بالا به آن ها اشاره شد تنها نمونه هایی بسیار کاربردی از استفاده اتاق تاریک برای درمان است. گزارشات بسیاری مبنی بر کنترل و درمان بسیاری از بیماری های دیگر با این روش درمانی موجود هستند. برای این که از مزایای درمان با سنسوری روم اطلاعات بیشتری کسب کنید نیاز است که با یک کاردرمان متخصص در این زمینه مشورت نمایید.
مزایای استفاده از اتاق تاریک کاردرمانی
فوایدی که در استفاده از اتاق تاریک به همراه کاردرمانی ذکر گردیده است فراوان هستند. اما در این جا به چند مورد به صورت کلی می توان اشاره کرد:
۱. افزایش تمرکز و توجه
در اتاق تاریک بسیاری از محرک های اضافی در محیط اطراف کاهش پیدا می کنند و تنها روی موضوع مورد نظر تمرکز می کنند. به همین دلیل سنسوری روم یکی از بهترین موارد برای افزایش تمرکز و سطح توجه در کودکان است. همچنین محرک های جذاب در اتاق تاریک برای افزایش سطح تمرکز و توجه در کودک بسیار موثر است.
۲. رشد مهارت های شناحتی
یکی از مشکلاتی که در بین کودکان بسیار شایع است، کاهش و تاخیر یادگیری مسائل شناختی است. این موضوع بخصوص در دوران پس از کرونا در کودکان سنین پایین دیده می شود. در نتیجه با اتاق تاریک می توان با استفاده از برنامه های کامپیوتری و محرک های بصری بسیاری از مسائل شناختی را به کودکان آموزش داد. این روش به دلیل جذابیت های خاصی که دارد یکی از بهترین روش های آموزشی برای کودکان به شمار می رود.
۳. ایجاد آرامش در کودکان
استرس و اضطراب از جمله مهم ترین مشکلات کودکانی هستند که به مرکز گفتار درمانی و کاردرمانی مراجعه می کنند. به عنوان مثال، اضطراب جدایی از والدین می تواند در کودکان به صورت مداوم اضطراب ایجاد کند. نقش اتاق تاریک در آرامش بخشی و کاهش اضطراب در کودکان بسیار چشمگیر است.
۴. تحریکات حسی و یکپارچگی
طیف وسیعی از تحریکات حسی که در کاردرمانی اتاق تاریک استفاده می شود، در رشد حسی کودکان بسیار تاثیرگذار است.
مرکز اتاق تاریک کاردرمانی در تهران
سنسوری روم همان طور که قبلاً اشاره شد، یکی از شاخه های کاردرمانی ذهنی است و خدمات بسیار جذابی برای کودکان دارد. اتاق تاریک برای کودکان مقاوم و لجباز بسیار مناسب است و با ایجاد محرکات عصبی در جهت آموزش این کودکان نقش بسیار موثری ایفاء می کند.
لازم به ذکر است، مراکز خوب در تهران برای خدمات اتاق تاریک بسیار زیاد هستند. اما انتخاب بهترین مرکز همواره می تواند چالشی زمانبر باشد. یکی از این مراکز بسیار مناسب برای این خدمات، مرکز توانبخشی طراوت در غرب تهران (تهرانسر) است. این مرکز با ارائه خدمات کاردرمانی، گفتار درمانی و اتاق تاریک به خانواده های نیازمند این خدمات، در غرب و جنوب تهران فعالیت می کند.
در مرکز توانبخشی طراوت در تهران، علاوه بر روتین های خدمات کاردرمانی ذهنی از اتاق تاریک هم برای پیشرفت کودکان استفاده می کنند. به راحتی می توانید با مشاورین مجموعه تماس حاصل کرده و از خدمات ما با بالاترین کیفیت بهره مند شوید.
سخن آخر
لازم به ذکر است، مشکلات جسمی و فیزیکی از آن دسته چالش هایی هستند که افراد جامعه همواره با آن روبرو هستند. این مشکلات می توانند موجب اختلال و نقص در روند زندگی افراد شده و البته بدیهی است که می تواند استقلال آن ها را در انجام امور روزانه با دشواریی هایی روبرو کند. کلینیک طراوت در تهرانسر به عنوان معتبرترین مرکز در حوزه درمانی خود، در راستای حل مشکلات و نواقص فیزیکی نیازمند کاردرمانی، گفتاردرمانی و اتاق تاریک با پرسنلی مجرب و با به روزترین روش های درمانی فعالیت می کند.
بدون دیدگاه