آزمون آدمک گودیناف | سنجش هوش کودکان با نقاشی

برای ارزیابی هوش غیرکلامی و توانایی‌های شناختی کودکان انجام آزمون آدمک گودیناف (Goodenough-Harris Drawing Test)پیشتهاد می شود. این آزمون توسط فلورانس گودیناف در سال ۱۹۲۶ طراحی شده است و توسط داگلاس هریس اصلاح شده است. این آزمون برای کودکان سنین مختلف مناسب است و بیشتر برای کودکانی که دچار اختلالات زبانی هستند انجام می شود.

آزمون آدمک گودیناف چیست؟

آزمون آدمک گودیناف (Goodenough-Harris Drawing Test)  در دسته آزمون های روان‌ شناختی قرار دارد که به ارزیابی هوش غیرکلامی و توانایی‌ های شناختی کودکان می پردازد. همچنین برای سنجش هوش کودکانی که هنوز به سن بلوغ نرسیده اند بهترین گزینه است و برای کودکانی که هنوز اختلالات کلامی دارند مناسب می باشد. همانطور که از اسن این تست مشخص است از کودک خواسته می شود یک آدمک بکشد. بعد از اینکه نقاشی کودک به اتمام رسید با توجه به ویژگی ها و جزئیات (تناسبات بدن، جزئیات صورت و اعضای بدن) تحلیل نقاشی انجام می شود. امتیاز دهی به  دقت و جزئیات نقاشی داده می شود و امتیاز به دست آمده میزان هوش کودک است. 

تاریخچه و توسعه آزمون آدمک گودیناف

این آزمون در ابتدا توسط  فلورانس گودیناف در سال ۱۹۲۶ طراحی شد و سپس توسط  داگلاس هریس اصلاحیات روی آن انجام گرفت. هدف اولیه از طراحی این تست توسط گودیناف این بود که بتواند هوش کودکان را به صورت غیرمستقیم و از طریق فعالیت ‌های بصری مانند نقاشی بسنجد.

همانطور که گفته شد در دهه‌ های بعد داگلاس هریس بر روی این آزمون تغییراتی را اعمال کرد و مهم ترین تغییرات ایجاد شده مقیاس‌ ها و استانداردهای دقیق‌ تر برای ارزیابی نقاشی‌ ها است. همچنین این سنجش هوش را برای کودکان در رده سنی مختلف و فرهنگ های دیگر تنظیم کرد و بهترین آزمون در روانشناسی بالینی و تحصیلی است.

آزمون نقاشی آدمک برای سنجش هوش کودکان

آزمون آدمک گودیناف نقاشی برای تقویت هوش غیر کلامی کودک است و روانشناس در جلسه سنجش هوش از کودک می خواهد تا یک آدمک را بر روی کاغذ ترسیم کند و بعد از ترسیم جزئیات کشیده شده مورد بررسی و امتیاز دهی قرار می گیرد. هر چه جزئیات بیشتر باشد و دقت بیشتری صورت گرفته باشد کودک امتیاز بالاتری می گیرد. کودکان که در گفتار ضعیف هستند و نمی توانند با زبان ارتباط برقرار کنند انجام این آزمون بهترین گزینه است.

چرا آزمون گودیناف برای سنجش هوش کودکان مفید است؟

دلایلی که نشان می دهد آزمون گودیناف برای سنجش هوش کودکان مفید است عبارتند از:

·       در این آزمون نیازی به توانایی‌ های زبانی خاص وجود ندارد و برای کودکانی که نمی توانند به خوبی تکلم کنند مناسب است.

·       کشیدن نقاشی یک بازی است و کودک احساس بهتری دارد و در طول تست دچار استرس و اضطراب نمی شود.

·       در این آزمون ارزیابی هوش به طور غیرمستقیم است و کودک ارزیابی شدن را نمی فهمد و در نتیجه مقاومتی از خود نشان نمی دهد.

·       در این آزمون به مداد و کاغذ فقط احتیاج است و نیازی به ابزارهای پیچیده نیست.

·       ارزیابی هوش غیرکلامی و توانایی‌های بصری کودک در این آزمون مهم می باشد و مهارت های شناختی کودک را بهبود می بخشد.

روش انجام آزمون آدمک گودیناف

آزمون نقاشی ادمک گ.دیناف یک آزمون ساده و راحت است و برای انجام آن کودک دچار هیچ گونه استرسی نخواهد بود و بدون توضیحات اضافه نقاشی ادمک را کشیده و تحویل می دهد.

نحوه اجرای آزمون نقاشی آدمک در کودکان

در حین اجرای آزمون نقاشی آدمک کودک درکی از آزموده شدن نمی داند و به عنوان بک بازی به این کار نگاه می کند. در آزمون نقاشی آدمک گودیناف از کودک خواسته می‌شود تا تصویری را با توجه به ذهن خود آزادنه نقاشی کند. کودک آزاد است از خودکار یا مداد استفاده کند و بدون هیچ گونه دستوری یک آدمک می کشد و کشیدن جزئیات آدمک بستگی به کودک دارد. مراحل انجام این آزمون به شرح زیر است.

ابتدا کودک در مکانی راحت و آرام می نشید و روانشناس مداد و کاغذ را به کودک می دهد تا یک آدمک بکشد.

کودک برای مدت زمانی معمولی (معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه) نقاشی می ‌کند و هول کردن کودک و یا زمان سنجی ای وجود ندارد.

پس از اتمام نقاشی روان‌ شناس کودک نقاشی کودک را گرفته و به ارزیابی آن می پردازد.

تحلیل نقاشی کودک در آزمون آدمک گودیناف

تحلیل این نقاشی باید حتما توسط یک فرد کاربلد صورت گیرد و عواملی که در تحلیل نقاشی در نظر گرفته می‌شوند عبارتند از:

در ابتدا تناسب اعضای بدن مهم است که شامل سر، بدن، دست‌ ها و پاها می شود. کودک درک دقیقی در اندازه ها ندارد و ممکن است اعضای بدن را بزرگ یا کوچک بکشد.

سپس جزئیات صورت مانند چشم ها، بینی، دهان و گوش ها مورد ارزیابی قرار می گیرد. هر چه جزئیات بیشتری در نقاشی وجود داشته باشد، توانایی بیشتر کودک را در درک جزئیات نشان می دهد.

دقت در طراحی اعضای بدن مانند دست‌ ها، پاها و انگشتان نیز مهم است و در صورتی که اعضای بدن دقیق کشیده شوند توانایی ذهنی بدن انسان را نشان می دهد.

فضای کاغذ نیز در این آزمون ارزیابی می شود و اگر کودک به طور متوازن از فضای کاغذ استفاده کند تفکر منظم و هوش فضایی کودک را نشان می دهد.

همچنین برخی از کودکان تغییراتی در نقاشی خود ایجاد می کنند یا عناصر جدیدی را به ‌طور خلاقانه اضافه می کنند که می ‌تواند نشان ‌دهنده تخیل و ابتکار بیشتر باشد.

تفسیر نمرات آزمون آدمک و ارتباط آن با هوش کودک

نمرات پایین برای کودکانی است که نقاشی‌ های ساده یا بدون جزئیات کشیده اند. این نقاشی ساده به مشکلات شناختی، توانایی‌ های محدودتر در پردازش اطلاعات بصری و حتی مشکلات عاطفی اشاره می کند.

نمرات بالا نیز برای کودکانی است که نقاشی ‌های دقیق و با جزئیات و متناسب می کشند و نمایانگر توانایی های بالای کودک و افکار منظم اوست.

لازم به ذکر است که این نمرات به تنهایی برای سنجش هوش کودک نیستند و باید با دیگر ابزارهای ارزیابی روان ‌شناختی ترکیب شود.

کاربردهای آزمون آدمک گودیناف

آزمون گودیناف در حیطه روانشناسی و آموزش کاربرد دارد و در شناسایی مشکلات یادگیری، ارزیابی رشد شناختی و تشخیص نیازهای آموزشی خاص نیز استفاده می شود.

چگونه آزمون گودیناف به شناسایی مشکلات یادگیری کمک می‌کند؟

با تحلیل نقاشی ‌های کودک در آزمون گودیناف اطلاعات مهمی در مورد توانایی‌ های شناختی، تخیل و خلاقیت کودک مشخص می شود و همچنان مشکلات پردازش اطلاعات بصری و فضایی کودک معلوم می گردد.

کودکان که با مشکلات یادگیری خاص مواجه هستند در طراحی تناسبات و جزئیات دقت به خرج نمی دهند. پس می توان گفت بهترین آزمون تشخیصی که معلمان و روانشناسان می توانند استفاده کنند آزمون آدمک گودیناف است.

استفاده از آزمون گودیناف برای ارزیابی رشد شناختی

در آزمون گودیناف که یک آزمون رشد شناختی است با بررسی جزئیات نقاشی به طورغیرمستقیم رشد شناختی کودک را ارزیابی می کنند. جزئیات صورت و اعضای بدن، استفاده از فضای کاغذ و … به مراحل رشد شناختی کودک مربوط است. کودکانی که توانایی زبانی خود را کامل توسعه نداده اند این آزمون برای آنها مفید است. کاربرد آزمون گودیناف برای ارزیابی رشد شناختی عبارتند از:

·       ارزیابی اولیه رشد شناختی در مدارس یا مراکز مشاوره

·       بررسی تأخیرهای رشدی

·       تشخیص اختلالات یادگیری یا مشکلات شناختی

کاربرد آزمون گودیناف در روانشناسی کودک و آموزش

در آزمون گودیناف مشکلات روان ‌شناختی مانند اضطراب، اختلالات توجه و اختلالات اضطرابی تشخیص داده می شود. نقاشی کودکانی که مشکلات روان ‌شناختی دارند متفاوت تر از دیگر کودکان است و در نقاشی خود از جزئیات کمتری استفاده می کنند و حتی یک شکل واقعی نمی توانند بکشند.

همچنین این آزمون برای ارزیابی مشکلات یادگیری مانند اختلالات پردازش اطلاعات بصری یا اختلالات توجه انجام می گیرد. نقاشی ‌های ناقص یا بی ‌دقت می ‌تواند نشانه ‌ای از این اختلالات باشد. با انجام این روش کودکانی که به روش های تدریسی خاص احتیاج دارند شناخته می شوند و برای آن ها از روش های آموزشی جدید استفاده می شود.

مقایسه آزمون آدمک گودیناف با سایر تست‌های هوش کودکان

آزمون گودیناف به توانایی های هوش غیر کلامی توجه دارد و با سایر تست های هوش کودکان تفاوت هایی دارد که در ادامه به این تفاوت ها می پردازیم.

تفاوت آزمون گودیناف با تست هوش وکسلر

آزمون هوش وکسلر توانایی های کلامی، غیر کلامی، حافظه و منطق کودک را بررسی می کند در صورتی که آزمون گودیناف فقط به ارزیابی هوش غیر کلامی کودک با نقاشی می پردازد.

آزمون وکسلر برای کودکان در بازه سنی ۶ سال تا ۱۶ سال طراحی شده است و آزمون گودیناف برای کودکان خردسال‌ و کسانی که هنوز مهارت‌ های زبانی خوبی ندارند انجام می شود.

تست وکسلر بسیار پیچیده‌ است و نتایج به دست آمده باید دقیق تحلیل شود تا نقاط قوت و ضعف کودک مشخص گردد. در آزمون گودیناف از کودک خواسته می‌ شود فقط یک آدمک بکشد و تحلیل آن نیز نسبتا ساده است.

شباهت‌های آزمون آدمک گودیناف و آزمون گاردنر

در تست گاردنر هوش چندگانه کودک (هوش منطقی، فضایی، زبانی، عاطفی، موسیقیایی و…) مورد بررسی قرار می گیرد و از شباهت‌ های بین این آزمون و آزمون آدمک گودیناف می توان به موارد زیر اشاره کرد:

هر دو آزمون بر ارزیابی هوش غیرکلامی و بصری-فضایی تمرکز دارند.

از کودک خواسته می‌شود تا به‌ صورت عملی و غیرکلامی عمل کنند. در گودیناف از کودک می خواهند نقاشی بکشد و در گاردنر با حل معما تصویری یا طراحی نقاشی هوش فضایی کودک را می سنجند.

توانایی ‌های شناختی و خلاقیت کودک را ارزیابی می‌ کنند به این صورت که در آزمون آدمک جزئیات و دقت مهم است و در تست گاردنر هوش فضایی کودک با حل مسائل تصویری و فضایی ارزیابی می شود.

کدام تست هوش برای کودکان بهتر است؟ آزمون آدمک گودیناف یا سایر آزمون‌ها؟

انتخاب بین آزمون ها به سن کودک، هدف و نوع توانایی های کودک بستگی دارد. آزمون گودیناف ساده و سریع می باشد و برای کودکان با هوش غیر کلامی مناسب است و برای همه کودکان نمی توان از این تست استفاده کرد و فقط کودکانی که اضطراب اجتماعی دارند و یا مهارت زبانی آن ها کم است می توانند این تست را انجام دهند.

آزمون وکسلر به هوش کلامی، منطقی، حافظه و سرعت پردازش اطلاعات می پردازد و روانشناسان با بررسی دقیق می توانند نقاط ضعف و قوت کودک را شناسایی کرده و نقاط ضعف کودک را پرورش دهند. البته برای کودکانی که نضطرب هستند و یا مشکلات اجتماعی-عاطفی  دارند مناسب نیست.

آزمون گاردنر هوش های چندگانه را به طور دقیق ارزیابی می کند و به دلیل پیچیده بودن این تست برای همه مناسب نیست و باید برای کودکان در سنین پایین روش های دیگری انجام گیرد.

آزمون آدمک گودیناف در مراکز روانشناسی کودکان

در مرکز روانشناسی کودکان طراوت تمامی تست های هوش خصوصا آزمون گودیناف برای ارزیابی هوش و توانایی‌ های شناختی کودک استفاده می ‌شود و می توان با انجام این تست به تشخیص مشکلات یادگیری، ارزیابی رشد شناختی و تحلیل ویژگی‌ های شخصیتی کودک پرداخت. در مرکز تخصصی روانشناسی کودک طراوت آزمون آدمک گودیناف معمولاً در کنار دیگر ارزیابی ‌ها و تست‌های روانشناختی انجام می گیرد تا نتایج درست به دست آید.

مراکز تخصصی اجرای آزمون آدمک گودیناف در تهران

در تهران مراکز روانشناسی زیادی دایر است که تمامی تست های هوش کودک در این مراکز انجام می شودو در این مراکز یک محیط آرام برای کودکان در نظر گرفته شده است تا بدون هیچ گونه اضطرابی بتوانند تست های مورد نظر را انجان دهند. در این مراکز تیمی از روانشناسان کودک با تخصص ‌های مختلف ازمون گودیناف را در شرایط مناسب و نظارت حرفه ای برگزار می کنند. 

مرکز طراوت در غرب تهران در کنار ارزیابی هوش و مشکلات یادگیری کودکان به مشاوره و درمان ‌های روانشناختی کودک نیز می پردازد و به والدین شیوه صحیح رفتار با کودک را آموزش می دهد.

نقش روانشناسان کودک در تفسیر نتایج آزمون نقاشی

روانشناسان کودک مهم ترین افراد در تفسیر و تحلیل نقاشی کودکان در آزمون نقاشی آدمک گودیناف هستند. تحلیل نقاشی‌ های کودک باید توسط متخصص انجام گیرد و روانشناسان می توانند به ارزیابی توانایی ‌های شناختی، اجتماعی و عاطفی کودک بپردازند.

معرفی کلینیک روانشناسی کودک در تهرانسر برای اجرای آزمون گودیناف

در منطقه تهرانسر کلینیک روانشناسی طراوت وجود دارد که تمامی خدمات روانشناسی خصوصا ازمون آدمک گودیناف را برای کودکان انجام می دهد. در این کلینیک تیمی از روانشناسان و درمانگران دور هم گرد آمده اند و با توجه به ضعف های کودکان و مشکلاتی که دارند مانند اختلالات یادگیری، اضطراب اجتماعی و … بهترین روش و آزمون را برای کودک طراحی می کنند.

این کلینیک‌ علاوه بر آزمون آدمک گودیناف به خدمات دیگری مانند مشاوره والدین، درمان‌ های شناختی-رفتاری و راهکارهای آموزشی برای کودکان می پردازد و هدف این مرکز ارزیابی دقیق و جامع از توانایی‌ های شناختی و اجتماعی کودکان است.

سوالات متداول درباره آزمون آدمک گودیناف

آزمون آدمک گودیناف برای سنجش چه نوع هوشی استفاده می‌شود؟

برای سنجش هوش غیر کلامی و همچنین هوش بصری و شناختی کودک انجام می گیرد و کودک در هنگان کشیدن نقاشی باید به جزئیات و تناسبات دقت کند تا نتایج مطلوبی دریافت شود.

آیا این آزمون برای تمام کودکان مناسب است؟

برای کودکان بین سنین ۳ تا ۸ سال مناسب است. برای کودکانی که اختلالات زبانی دارند و یا به دلیل اضطراب اجتماعی از حرف زدن ممانعت می کنند این روش سنجش هوش می تواند مناسب باشد.

چگونه می‌توان از نتایج آزمون گودیناف برای بهبود عملکرد تحصیلی کودک استفاده کرد؟

دراین آزمون، سنجش هوش صورت می گیرد و توانایی های هوش و شناختی کودک مشخص می گردد و در نتیجه از نتایج به دست آمده می توان برای بهبود عملکرد تحصیلی کودک استفاده کرد.