روش های موثر کنترل هیجان در کودکان | مشاوره تخصصی روانشناسی کودک

هیجان یک امر طبیعی در انسان ها می باشد که در کودکان این هیجانات بسیار زیاد و غیر قابل وصف است. مدیریت هیجان در کودک بسیار مهم است و تاثیرات مثبتی بر روی رفتارهای کودک و تعاملات آنها خواهد داشت. کودک با استفاده از روش های موثر کنترل هیجان در کودکان نحوه برخورد با هیجانات را در موقعیت های مختلف یاد می گیرد و به طور منطقی تری با قضیه کنار می آید.

کنترل هیجان در کودکان چیست؟

هیجان یکی از احساسات انسان است که در کودکان به شدت زیاد وجود دارد و با مدیریت و بیان صحیح احساسات در شرایط مختلف می توان هیجان در کودکان را کنترل کرد. با یاد گرفتن کنترل هیجان، کودک از خود واکنش های هیجانی نشان نمی دهد و رفتارهای متناسب با موقعیت از خود نشان می دهد. کودکی که در سنین پایین کنترل هیجان خود را بلد باشد به رشد عاطفی و اجتماعی بهتری می رسد و روابط بهتری خواهند داشت و همچنین می تواند با چالش های زندگی بهتر مواجه شود.

تعریف هیجان و اهمیت کنترل آن در کودکان

هیجان یک احساس درونی روانی و جسمانی است که هر انسانی در رویدادهای متفاوت در وجود خود احساس می کند. شادی، ترس، خشم، غم و تعجب نمونه ‌هایی از هیجان هستند که از بدو تولد در وجود کودک نهادینه شده اند و در بزرگسالی نیز وجود دارند.

روش‌ های موثر کنترل هیجان در کودکان باید صورت گیرد تا کودک به تعادل روانی برسد و بتواند احساسات و عواطف خود را در وضعیت های متفاوت مدیریت کند. اهمیت کنترل هیجان در کودکان عبارتند از:

کودکانی که سیستم عصبی آنها رشد کاملی نداشته است و واکنش های هیجانی شدید از خود نشان می دهند با یادگیری مدیریت هیجان تصمیمات بهتری در شرایط خاص می گیرند.

همچنین بهتر احساسات خود می شناسند و علل آن ‌ها را درک می کنند.

روابط بهتری با همسالان و بزرگسالان برقرار می کنند و واکنش‌ های هیجانی مناسبی از خود نشان می ‌دهند.

در صورتی که کودک نتواند هیجانات خود را کنترل کند دچار مشکلاتی چون اضطراب، افسردگی و پرخاشگری می شود و بهتر است در کودکی مدیریت هیجان را آموزش داد.

دلایل اهمیت یادگیری مهارت‌های کنترل هیجان در سنین کودکی

مغز در دوران کودکی رشد می کند و تمامی داده هایی را که دریافت می کند به درستی انجام می دهد و ما با آموزش خود کنترلی و تنظیم هیجانات می توانیم شیوه مدیریت هیجانات کودک را به او بیاموزیم.

پرخاشگری، گریه ‌های مداوم یا کناره‌ گیری اجتماعی از مشکلاتی است که در صورت عدم کنترل هیجان در کودکان اتفاق می افتد و در مواقع استرس زا مشکلات بدی اتفاق می افتد.

توانایی بیشتری در تمرکز روی دروس و تعامل با معلمان و همکلاسی ‌ها از مزایای کنترل هیجان می شد و کودک در مراحل تحصیلی موفق خواهد بود.

با یادگیری روش‌ های موثر کنترل هیجان در کودکان می توانید تصمیمات منطقی ای برای زندگی خود بگیرید و با مدیریت استرس روابط پایداری در بزرگسالی داشته باشید.

همچنین کودکانی که احساسات خود را بیان و کنترل می کنند با والدین و سایر اعضای خانواده ارتباط بهتری برقرار می ‌کنند.

نشانه‌های عدم کنترل هیجان در کودکان

کودکانی که نتوانند هیجان خود را کنترل کنند از خود رفتارهای غیرمنتظره و هیجانی نشان می دهند. در خشم‌، گریه‌ های طولانی ‌مدت، پرخاشگری یا دوری از اجتماعی از نشانه های عدم کنترل هیجان می باشد که در ادامه بیشتر به این نشانه ها می پردازیم.

رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی و ناگهانی

رفتارهای غیرقابل پیش ‌بینی و ناگهانی در کودکان نشان دهنده عدم مدیریت هیجان می باشد و کودک دچار احساسات ضد و نقیض می شود. به طور ساده تر می توان گفت وقتی کودک در بازی دچار شکست می شود شروع به پرت کردن اسباب بازی های خود می کند یا فریادهای بی دلیل می کشد. در صورت بروز این گونه رفتارها می توان گفت کودک نمی تواند خشم خود را مدیریت کند.

این رفتارها در روابط کودک با دیگران مشکل ایجاد می کند و همچنین بر سلامت روانی و عزت ‌نفس او نیز تأثیر منفی می گذارد. والدین باید در این مواقع تکنیک های ارامش را بیاموزند تا کمتر به خود آسیب برسانند.

گریه‌های مداوم یا خشم شدید

گریه های مداوم یا خشم شدید نیز از نشانه های عدم کنترل هیجان در کودک است. وقتی کودک دچار ترس، سرخوردگی یا ناراحتی می شود شروع به گریه می کند و به طور نامتعارفی خشم خود را بروز می دهد و رفتارهای پرخاشگرانه دارد. کودک وقتی احساسات خود را نتواند بیان کند و شیوه درست بیان کردن را بلد نباشد چنین رفتارهایی از او سر می زند و والدین باید با حمایت از کودک و صحبت در مورد احساسات او به درک بهتر هیجانات کمک نمایند. کودکان علاقه زیادی به شنیدن داستان و انجام نقاشی دارند و می توانید با این روش های موثر کنترل هیجان در کودکان به او کمک کنید.

نشانه‌های اضطراب و استرس در کودکان

از نشانه های بارز اضطراب و استرس بی ‌قراری، جویدن ناخن، مشکلات خواب یا گوشه گیری در جمع است و در صورت مشاهده این رفتار به عدم توانایی کودک در کنترل هیجانات پی خواهیم برد. کودکانی که در موقعیت های جدید قرار می گیرند نمی توانند احساسات خود را بیان کنند و دچار ترس و نگرانی شده و اضطراب در آن ها دیده می شود. والدین و معلمان با روش‌ هایی مانند تشویق به گفتگو درباره نگرانی‌ ها، تمرینات آرامش ‌بخش مانند مدیتیشن یا بازی ‌های آرام به او کمک می کنند. جلب اعتماد کودک به کاهش اضطراب و استرس کمک می کند.

دلایل بروز هیجانات شدید در کودکان

عدم تکامل سیستم عصبی، شیوه‌ های تربیتی نادرست و یا تجربیات منفی و استرسی موجب بروز هیجانات شدید در کودکان می شود و کودکانی که نمی‌ توانند احساسات خود را مدیریت کنند، معمولاً به صورت رفتارهای ناگهانی یا واکنش‌ های شدید آن را نشان می ‌دهند. دانستن دلایل بروز هیجانات شدید کودک برای مدیریت هیجان بسیار مهم است.

عوامل بیولوژیکی و روانشناسی

عوامل بیولوژیکی مانند ژنتیک، هورمون‌ ها و سیستم عصبی کودک بر توانایی او در مدیریت هیجان‌ ها تأثیر می ‌گذارد. کودکان خردسال به دلیل رشد ناکامل نواحی مغزی مرتبط با کنترل هیجان نمی توانند واکنش های هیجانی خود را کنترل کنند و اینجاست که روش‌ های موثر کنترل هیجان در کودکان مهم میشوند. هر کودک حلق و خو های خاص خود را دارد و همگی شبیه به هم نیستند و ممکن است حساس تر و هیجانی تر باشند. همچنین کودکانی که مشکلات روانی دارند و مضطرب هستند نیز نمی توانند هیجانات خود را مدیریت کنند.

تأثیر تربیت و محیط در کنترل هیجانات

محیط و شیوه تربیتی کودک نیز بر کنترل هیجانات بسیار تاثیرگذار است. والدینی که نتوانند هیجانات خود را کنترل کنند و از روش های تربیتی سخت گیرانه استفاده می کنند هیجانات کودک را تشدید می کنند. همچنین زندگی در محیط‌ های پرتنش مانند اختلافات خانوادگی، عدم حمایت عاطفی یا نبود نظم و قوانین مشخص باعث گیج شدن کودک در زمینه احساساتش می شوند. هرچه محیط خانه امن تر و حمایت والدین زیادتر باشد کودک بهتر می تواند هیجانات خود را کنترل نماید. والدین به عنوان یک الگوی تربیتی درست باید به کودک در روند مدیریت هیجان کمک نمایند.

نقش تجربیات منفی در بروز هیجانات شدید

طرد شدن، تنبیه‌ های شدید یا مواجهه با حوادث تروماتیک از تجربیات منفی هستند که هیجانات شدیدی ایجاد می کنند و خشم، ترس و ناراحتی را به همراه دارند. می‌توانند باعث بروز هیجانات شدید در کودکان شوند. حمایت عاطفی از طرف والدین بسیار مهم می باشد و کودک با داشتن حمایت به دور از قضاوت و سرزنش شروع به صحبت در مورد احساس های خود می کند. کودکانی که تجربیات منفی مداومی داشته اند نیاز به مراجعه به روانشناس کودک دارند تا او بتواند تاثیر این تجربه های منفی را کم کند و به مرور مدیریت صحیح هیجانات را آموزش دهد.

روش‌ های موثر کنترل هیجان در کودکان

تقویت مهارت ‌های ارتباطی، یادگیری تکنیک‌ های آرام‌ سازی و انجام بازی‌ درمانی به کنترل هیجان در کودکان کمک می کند و همچنین با افزایش اعتماد به نفس در کودکان روابط اجتماعی او را تقویت می کنند.

آموزش مهارت‌های ارتباطی و خودبیانی

مهارت‌ های ارتباطی یکی از روش‌ های موثر کنترل هیجان در کودکان هستند که مهم هستند و کودک با صحبت در مورد احساساتش می تواند هیجانات خود را تخلیه کند و دیگر از خود رفتارهای شدید نشان نمی دهد. صحبت با کودک و نامگذاری احساسات، توضیح دادن در مورد هیجانات و کمک خواستن در شرایط دشوار را به کودک بیاموزید و آموزش خود بیانی به کودک بدهید. در طول روز با کودک به گفتگو بپردازید و با گفتن داستان و نقاشی کشیدن کودک را به سمت شناسایی احساسات خود سوق دهید. کودک نباید از سوال پرسیدن یا درخواست کمک کردن بترسد و والدین و مربیان باید به این نکات توجه ویژه ای داشته باشند.

تکنیک‌های آرام‌سازی و تنفس عمیق

تکنیک ‌های آرام‌ سازی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا به کودک کمک می کند تا خود را در هنگام مواجهه با هیجانات شدید آرام کند. والدین می ‌توانند به کودکان یاد دهند که در هنگام عصبانیت یا ترس چند نفس عمیق بکشند و بر روی دم و بازدم خود تمرکز کنند.

انجام فعالیت‌ هایی مانند مدیتیشن، تمرینات یوگا یا حتی شنیدن موسیقی آرامش ‌بخش به کودک می ‌آموزند که چگونه بدون بروز واکنش‌ های ناگهانی هیجان‌ های خود را مدیریت کنند و احساس آرامش بیشتری داشته باشند.

استفاده از بازی‌درمانی برای تخلیه هیجانات

بازی‌ درمانی برای کنترل هیجان بهترین گزینه است و می توان با بازی کردن با کودک احساسات سرکوب شده او را تخلیه کرد و کودک را با چالش های عاطفی ای که دارد رو به رو نمود. فعالیت های گروهی، هنرهای دستی و … در شناسایی و مدیریت هیجانات به کودک کمک می کنند.

کودک با نقاشی کشیدن احساسات خود را بهتر درک می کند و همچنین در عروسک بازی با نقش فرد دیگر را بازی می کند و طریقه برخورد با هیجانات را تمرین می کند. والدین و مربیان باید به کودک فضای بازی بدهند تا احساسات خود را به شیوه ی درست تحلیه کرده و به آرامش برسند.

نقش والدین در کنترل هیجانات کودکان

والدین برای کاهش هیجانات کودک باید محیطی امن را در منزل فراهم کنند و با درک هیجانات کودک، مهارت های لازم را به او آموزش دهند. با انجام این کارها کودک رفتارهای بهتری در هنگام هیجان از خود نشان می دهد.

چگونه والدین می‌توانند الگوی مناسبی برای کنترل هیجان باشند؟

والدین الگو کودکان هستند و همه کارهایی که والدین در هنگام مواجهه با چالش ها انجام می دهند بر روی کودکان تاثیر دارد. کودک از طریق مشاهده و تقلید یاد می گیرد و در صورتی که والدین آرامش خود را حفظ کنند و هیجانات خود را به طور درست کنترل کنند کودک نیز از آنها این مدیریت هیجان را می آموزد. والدینی که در هنگام عصبانیت به جای فریاد زدن نفس عمیق می کشند و با گفت و گو کردن مشکلات را حل می کنند الگوی خوبی برای کودک هستند.

اهمیت شنیدن و درک هیجانات کودک

والدین باید به حرف های کودک گوش کرده و توجه کامل به او داشته باشند. والدین باید به کودک نشان دهند که احساسات آنها ارزشمند است و حس امنیت به او بدهند تا او به راحتی بتواند از هیجانات خود صحبت کند. با گوش داده به کودک ارتباط عاطفی عمیقی بین والدین و کودک ایجاد می شود و همچنین به او می آموزد که چگونه احساسات خود را بهتر درک و مدیریت کند.

آموزش مهارت‌های همدلی و حل مسئله به کودکان

والدین باید همدلی و حل مسئله را به کودکان آموزش دهند و یکی از روش های موثر کنترل هیجان در کودکان است مه بسیار کارآمد می باشد. به این صورت که وقتی کودک با دوست خود مشکل دارد از کودک بخواهید از دیدگاه دوست خود به قضیه نگاه کند و راه حل های مناسبی را انتخاب نماید. پس والدین با توضیح در مورد احساسات دیگران و پیدا کردن راه حل مشکل مهارت های اجتماعی و عاطفی کودک را تقویت می کنند و کودک روابط بهتری با دیگران خواهد داشت. همچنین والدین با تشویق به همکاری و مذاکره در موقعیت های دشوار کمک می کنند تا کودک با آرامش و منطقی با چالش ها رو به رو شود.

رویکردهای تخصصی روانشناسی برای کنترل هیجان در کودکان

هنگامی که والدین به درستی نتوانند چگونگی کنترل هیجان را به کودک توضیح دهند باید به روانشناس متخصص مراجعه کنند. روانشناسان از روش های متفاوتی برای مدیریت هیجانات کودک استفاده می کنند. این روش های موثر کنترل هیجان در کودکان عبارتند از:

درمان شناختی-رفتاری (CBT)

درمان شناختی-رفتاری (CBT) یک روش‌ روانشناختی است که به کودکان  کمک می کند تا هیجانات خود را مدیریت کنند. در این روش کودک ابتدا افکار خود را می شناسد و تاثیر افکار بر روی احساسات و رفتارها را درک می کند. با انجام روش CBT کودک به راحتی می تواند برهیجانات خود تسلط داشته باشد و از بروز خشم، گریه مداوم و … جلوگیری می کند.

مشاوره روانشناسی برای کنترل هیجانات شدید

در مشاوره روانشناسی محیط امنی را برای کودک در نظر می گیرند تا بتواند به راحتی احساسات خود را بگوید و راه حل های مناسبی برای حل آنها ارائه می شود. خصوصا برای کودکانی که اضطراب، خشم و افسردگی دارند جلسه مشاوره در محیط امن و حمایت گونه هیجانات و مشکلات عاطفی را کاهش می دهد. در مشاوره روانشناسی با بازی درمانی، گفتگو درمانی و هنر درمانی احساسات کودک را به او معرفی می کنند و نحوه مدیریت آن را به کودک یاد می دهند. لازم به ذکر است که در جلسات مشاوره به والدین نیز کمک می شود تا نقش خود را در کنترل هیجانات کودک به درستی ایفا کنند.

تکنیک‌های مدیتیشن و ذهن‌آگاهی در روش‌ های موثر کنترل هیجان در کودکان

مدیتیشن و ذهن ‌آگاهی نیز در روانشناسی برای مدیریت و کنترل هیجان کودک مورد استفاده قرار می گیرد. در مدیتیشن به کودک می آموزند در زمان حال تمرکز داشته باشد و اضطراب های خود را کاهش داده و به آرامش بهتری برسد. تمرینات تنفس عمیق، اسکن بدن یا گوش دادن به صداهای طبیعت به آرامش کودک کمک می کنند و در کنار کنترل هیجانات به بهبود تمرکز و رفتار کودک کمک می کند. والدین و معلمان بهتر است در زمان استرس و اضطراب این تمرینات را با کودک انجام دهند.

کلینیک روانشناسی کودک در غرب تهران: خدمات کنترل هیجان

برای کنترل هیجان در کودک بهتر است به کلینیک ‌روانشناسی کودک طراوت در غرب تهران مراجعه کنید. در این مرکز خدماتی در زمینه کنترل هیجان صورت می گیرد و بر نیازهای عاطفی و روانی کودک تمرکز دارند. در این مرکز چگونگی کنترل هیجان کودک و نقش والدین در مدیریت هیجانات کودک به طور کامل صورت می گیرد.

مرکز روانشناسی کودک در تهرانسر

تهرانسر منطقه ای در غرب تهران است که کلینیک طراوت در این محدوده واقع شده است و خدمات روانشناسی زیادی در رابطه با کودکان در این مرکز انجام می شود. از خدمات ویژه ای که در این مرکز انجام می شود می توان به کنترل هیجانات کودک، نحوه برخورد با کودک خبرچین، پرحرفی در کودکان و … اشاره کرد.

مشاوره تخصصی کنترل هیجان در کودکان

مشاوره تخصصی برای کنترل هیجان به کودکان کمک می ‌کند تا احساسات خود را بشناسند و از راه‌ های درست احساسات خود را بیان کنند. در مرکز روانشناسی کودک  طراوت به صورت فردی یا به همراه والدین جلسه مشاوره صورت می گیرد و در مشاوره‌ های فردی از روش های موثر کنترل هیجان در کودکان مانند تکنیک‌ هایی مانند تنفس عمیق، شناسایی محرک‌های هیجانی و مدیریت واکنش‌ ها استفاده می شود. همچنین در جلساتی که والدین حضور دارند نقش حمایتی والدین شرح داده می شود تا بهتر بتوانند به کودک کمک کنند.

آدرس و راه‌های ارتباطی با کلینیک روانشناسی کودک غرب تهران

کلینیک روانشناسی طراوت در محدوده تهرانسر است و برای درمان کودک قبل از مراجعه بهتر است رزرو نوبت انجام دهید تا وقت و زمان خود را بیهوده تلف نکنید. برای این منظور با شماره تماس درج شده در این صفحه تماس بگیرید و با رزرو نوبت در ساعت مقرر در کلینیک حضور داشته باشید.

آدرس: تهرانسر، چهارراه صدف، خیابان شاهد غربی، جنب بانک صادرات، پلاک ۴۵، طبقه دوم (بالای پلیس ۱۰+)

تلفن ثابت: ۰۲۱۴۴۵۰۸۶۵۲

تلفن ثابت۲: ۰۲۱۴۴۵۰۴۴۲۳

تلفن همراه: ۰۹۳۸۵۳۰۲۳۲۳