گفتاردرمانی تخصصی کودکان یک از حیطه های وسیع و پایه‌ای توانبخشی اختلالات گفتار و زبان است. به همین علت درصد بالایی از جامعه گفتاردرمانی به درمان تخصصی کودکان می‌پردازند. این دستها ز درمانگران به صرف بیمارانی کودک را می‌پذیرند. این دسته از مراجعین با اختلالات گوناگونی که با آن درگیر هستند؛ و همراه با ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد خود به گفتاردرمانگر مراجعه می‌کنند. این موارد در کنار تمام ویژگی‌های والدین کودک باعث می‌شود که این حیطه برای آسیب شناسان گفتار و زبان چالش‌ها و مزیت‌های متفاوتی به همراه داشته باشد. در این مقاله به گفتاردرمانی تخصصی برای کودکان و گفتاردرمانی در غرب تهران میپردازیم.
یک درمانگر کودک با چه اختلالاتی سر و کار دارد؟
عموما گفتاردرمانگرها یک یا دو حیطه مخصوص از اختلالات دوران کودکی را انتخاب می‌کنند؛ و به صورت تخصصی در همان حیطه کار می‌کنند. این دسته از مراجعین طیف گسترده‌ای از اختلالات را شامل می‌شوند. اگر بخواهیم به طور کلی بیماران نیازمند به گفتاردرمانی تخصصی کودکان را تقسیم بندی کنیم می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کودکان مبتلا به اختلالات زبانی
- کودکان همراه با تاخیر زبانی
- کودکان مبتلا به اختلال تولید
- کودکان مبتلا به تاخیر در کسب صدا‌های گفتاری
- کودکان طیف اوتیسم
- کودکان دیجیتال بیبی
- کودکان با سندرم‌های متفاوت (سندرم داون، ایکس شکننده و…)
- کودکان مبتلا به لکنت
- کودکان مبتلا به کلاتر
- کودکان مبتلا به شکاف کام و لب
- کودکان مبتلا به اختلالات صدا
- آپراکسی دوران کودکی
- آفازی دوران کودکی
- دیزارتری دوران کودکی
- کودکان کم شنوا
- دیسلکسیا ( و دیگر اختلالات خواندن و نوشتن)
- دیسفاژی کودکان
هر کدام از موارد فوق را می‌توان به دسته‌های گوناگون نیز تقسیم بندی کرد. گفتاردرمانی تخصصی کودکان در هر کدام از این موراد مداخلات تخصصی خود را انجام می‌دهد.
گفتار درمانی تخصصی کودکان ، گفتاردرمانگر باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
در عموم رشته‌های پزشکی و توانبخشی برای ورود به یک حیطه باید ویژگی‌های مشخص و واضحی داشت. متخصص گفتاردرمانی تخصصی کودکان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. به جز علاقه به کار با کودک که مهمترین و شالوده اصلی تمام این ویژگی‌ها می‌باشد، مواردی مانند صبر و شکیبایی اشاره کرد. یک درمانگر متخصص باید بتواند با صبر و شکیبایی در برابر مواردی مانند:
- همکاری نکردن کودک
- عدم همراهی خانواده
- نبود ارزیابی‌های بومی سازی شده
- تفاوت های زبانی مربوط به بافت
وچالش‌های بالینی دیگر حل و فصل کند. ویژگی دیگری که نیاز است آشنا بودن با نیاز کودک است. در گفتاردرمانی تخصصی کودکان درمانگر باید به خوبی بداند که یک کودک به چه مواردی نیاز دارد. همچنین آسیب شناس باید به روند طبیعی رشد یک کودک طبیعی آشنا باشد. در صورتی که درمانگر از نیاز‌های کودک با خبر نباشد نمی‌تواند با رفع و رجوع آن‌ها روند درمان را تسریع کند. همچینن در صورتی که درمانگر به خوبی با روند رشد طبیعی کودک آشنا نباشد نمی‌تواند ویژگی‌های پاتولوژیک کودک را از ویژگی‌های طبیعی افتراق دهد.
وظایف یک آسیب شناس جهت گفتاردرمانی تخصصی کودکان و گفتاردرمانی در غرب تهران در جلسه درمان چیست؟
در علوم پزشکی و توانبخشی بین مراجع و متخصص یک شکاف عمیق از لحاظ دانش و علم وجود دارد. بنابرین عموام مراجعین نمی‌دانند که آیا متخصص به خوبی کار خود را انجام می‌دهد یا نه. هر چند که عموم متخصصان حوزه بهداشت و درمان با توجه به نیاز‌های بیمار و با توجه به پروتکل‌های درمانی و به صورت اخلاقی تمام تلاش خود را در راستای بهبود بیمار می‌کنند. اما بد نیست که بدانیم در عموم ( نه همه جلسات) جلسات گفتاردرمانی تخصصی کودکان چه می‌گذرد. در گفتاردرمانی ارزیابی یکی از بخش‌های مهم جلسات درمانی را تشکیل می‌دهد. با انجام ارزیابی درمانگر می‌تواند متوجه خلا‌های موجود در روند رشد کودک بشود و مطابق با این خلا‌ها برنامه درمانی خود را تنظیم کند. بخش مهم دیگری از روند جلسات را بحث مشاوره به والد، پرستار و به طور کلی مراقب کودک پرداخته می‌شود. عموما در طی این جلسات به خانواده تمرین‌هایی داده می‌شود تا در خانه برای کودک خود انجام دهد. همچنین روند پیشرفت کودک در هر جلسه درمان وهمچنین به صورت دوره‌ای سنجیده می‌شود. در مواردی که نیاز است این جلسات به آموزش به والدین در مورد نحوه برقراری ارتباط و نحوه رفتار با کودک پاتولوژیک، تغییر محیط خانه و تغییر در شرایط زندگی می‌گذرد. به طور کلی در گفتاردرمانی تخصصی کودکان با تغییر و بهبود تمام جنبه های زندگی به درمان بیمار میپردازد.
گفتاردرمانی کودکان در منزل
اگر شما به عنوان والدین قصد دارید گفتاردرمانی تخصصی کودکان را در خانه برای کودک خود انجام دهید، می‌توانید به روش‌های زیر راه بیابید:
ارائه محیط غنی به زبان: ایجاد یک محیط تحریک‌بخش و غنی به زبان در منزل می‌تواند به کودک کمک کند تا مهارت‌های زبانی خود را تقویت کند. برای این منظور، می‌توانید از کتاب‌ها، بازی‌ها، پازل‌ها و اسباب‌بازی‌هایی که بر روی زبان، کلمات و مفاهیم تمرکز دارند، استفاده کنید. همچنین، در گفتگوهای روزمره با کودک، سوالات باز و محاوره را ترجیح دهید تا کودک بتواند به طور فعال شرکت کند و مهارت‌های زبانی خود را تمرین کند.
توجه به تقویت مهارت‌های شنیداری: تقویت مهارت‌های شنیداری کودک می‌تواند اساسی برای بهبود گفتار و زبان وی باشد. می‌توانید از فعالیت‌هایی مانند خواندن کتاب‌ها به کودک، گوش دادن به داستان‌ها و موسیقی، و تماشای فیلم‌ها و برنامه‌های آموزشی برای تقویت مهارت شنیداری او استفاده کنید.
تشویق به بیان و ارتباط: تشویق کودک به بیان خود و برقراری ارتباط با شما و سایر اعضای خانواده می‌تواند در تقویت مهارت‌های گفتاری و زبانی او مؤثر باشد. برای مثال، به کودک فرصت دهید تا داستان‌ها و تجربیات خود را با شما به اشتراک بگذارد، سوالاتی بپرسد و در گفتگوها شرکت کند. همچنین، توجه و تمرکز خود را به کودک اختصاص دهید و به صورت فعال به او گوش دهید.
استفاده از بازی‌های گفتاری: بازی‌ها و فعالیت‌های گفتاری می‌توانند برای تمرین مهارت‌های زبانی و گفتاری کودک مفید باشند. برای مثال، می‌توانید با کودک بازی‌هایی مانند تشابه کلمات، لغت‌بازی و بازی‌های نقش‌آفرینی انجامیدوارم راهنمایی های بالا به شما کمک کند تا گفتاردرمانی را در خانه برای کودک خود انجام دهید. اما بهتر است قبل از انجام هرگونه گفتاردرمانی خانگی، با یک متخصص گفتاردرمانی مشورت کنید تا بتوانید نیازها و مشکلات خاص کودک خود را بررسی کنید و راهنمایی های دقیقتری دریافت کنید. همچنین، به یاد داشته باشید که صبر و پشتکار در انجام تمرین ها و فعالیت های گفتاردرمانی بسیار مهم است.
بازی های مناسب
بازی‌های مناسب می‌توانند به کودکان کمک کننده باشند تا مهارت‌های زبانی و گفتاری خود را تقویت کنند. در زیر، تعدادی از بازی‌های گفتاردرمانی را برای شما آورده‌ام:
بازی تشابه کلمات: در این بازی، به کودک کلماتی با نقاط مشترک از نظر صداها و حروف مشابه را می‌دهید و از او می‌خواهید که تشابه بین آن‌ها را بیابد. به عنوان مثال، می‌توانید کلماتی مانند “گربه”، “گل”، “گوسفند” و “گیاه” را به کودک بدهید و از وی بخواهید تشابه‌هایی که بین این کلمات وجود دارد را بیابد.
لغت‌بازی: در این بازی، یک لغت را انتخاب کرده و آن را به کودک بگویید. سپس از وی بخواهید که لغت‌های مشابه و متضاد را بیابد. به عنوان مثال، اگر لغت “گرم” را انتخاب کرده‌اید، کودک می‌تواند لغت‌هایی مانند “سرد”، “آب”، “تابستان” و “سوختن” را به عنوان متضادها و لغت‌هایی مانند “خوابیدن”، “خوردن”، “لباس” و “آتش” را به عنوان مشابه‌ها پیشنهاد کند.
بازی تعریف و توصیف: در این بازی، یک شیء را به کودک نشان دهید و از وی بخواهید آن را توصیف کند. می‌توانید شیء‌های مختلفی مانند اسباب‌بازی‌ها، میوه‌ها، حیوانات و وسایل را استفاده کنید. کودک باید توصیف کند که شیء چه شکلی است، چه رنگی دارد، چه سایزی است و برای چه کاری استفاده می‌شود.
بازی نقش‌آفرینی: در این بازی، کودکان می‌توانند نقش‌های مختلفی را بازی کنند و در آن نقش‌ها از طریق گفتار و زبان تعامل کنند. می‌توانید با کودک نقش بازی‌هایی مثل “پزشک و بیمار”، “معلم و دانش‌آموز”، “آشپز و مشتری” و “پلیس و دزد” را انجام داده و از طریق گفتگوها و تعامل در نقش‌ها، مهارت‌های زبانی و گفتاری او را تمرین کنید.
بازی تلفظ و تکرار:در این بازی، شما یک کلمه یا جمله را به کودک بگویید و از وی بخواهید آن را تکرار کند. در صورتی که کودک با تلفظ صحیح مواجه نشود، شما می‌توانید کلمه یا جمله را به صورت تکراری ترتیب دهید تا کودک بتواند بهتر آن را تلفظ کند.
مهم است که بازی‌ها را به طور سرگرم‌کننده و مناسب با سطح توانایی کودک انتخاب کنید. همچنین، در هنگام بازی، تمرکز و توجه خود را به کودک اختصاص دهید و او را تشویق کنید. بازی‌های گفتاردرمانی می‌توانند به عنوان بخشی از فعالیت‌های روزمره در خانه انجام شوند و به کودکان کمک کنند تا با لذت و بهبود مهارت‌های زبانی و گفتاری خود را تمرین کنند.
بدون دیدگاه