گفتار درمانی در درمان شکاف کام و لب

جهت مشاوره، رزرو نوبت، ویزیت با شماره های 02144508652 و 02144504423تماس بگیرید.


درمان شکاف کام و لب یا لب شکری در غرب تهران در تهرانسر می تواند دغدغه افراد زیادی باشد که کودکانی دارند که از این مشکل رنج می برند. گفتاردرمانی در شکاف کام و لب یا لب شکری در غرب تهران در تهرانسر از جمله مداخلات تخصصی در این زمینه می باشد. تولد نوزادی با شکاف می تواند ناراحت کننده باشد، اما نگران نباشید چون شکاف لب و کام قابل اصلاح است. اما نگران نباشید چرا که جراحی و گفتار درمانی می توانند در کنار هم کودک را به سطح بسیار خوبی از عملکرد و ارتباط اجتماعی برسانند.

شکاف لب و کام چیست؟ گفتاردرمانی چه تاثیری روی افراد دارای شکاف لب و کام دارد؟

شکاف یا فضای خالی است که در لب بالایی و/یا سقف دهان (کام) ایجاد می شود. شکاف لب و کام زمانی اتفاق می افتد که ساختارهای تشکیل دهنده لب یا کام در دوران جنینی به خوبی در کنار یکدیگر قرار نگیرند. دلایل ایجاد شکاف در لب و کام متعدد است و این اتفاق معمولا در نتیجه ی فاکتورهای متفاوتی بروز می کند که نه قابل پیش بینی هستند و نه قابل پیش گیری. احتمال اینکه شکاف لب و کام در نتیجه کارهایی باشد که مادر در دوران بارداری انجام داده یا نداده، بسیار کم است. شکاف می تواند: .فقط در لب باشد، فقط در کام رخ دهد و یا هردو لب و کام را در بر بگیرد. گاهی اوقات شکاف کام می تواند توسط لایه ای از سقف دهان مخفی بماند که به آن شکاف کام زیرمخاطی (submucous) گفته می شود. گاهی وقت ها هم شکاف می تواند بخشی از یک سندرم باشد، سندرم یعنی علائم مختلفی که در کنار یکدیگر رخ می دهند. افراد دارای شکاف لب و کام به دلیل مشکلات ساختاری که دارند، اغلب  اختلالات گفتاری و  مشکل غذا خوردن،دارند، و برای بهبود وضعیت تغذیه و  گفتارشان به گفتاردرمانی نیاز دارند

درمان شکاف کام و لب ؛ شکاف کام و لب ( لب شکری ) چیست؟

شکاف لب و شکاف کام عبارتند از شکاف در لب بالایی، سقف دهان (کام) یا هر دو. شکاف لب و شکاف کام زمانی ایجاد می شوند که ساختارهای صورت در حال رشد نوزاد در مرحله جنینی به طور کامل بسته نشوند.

شکاف لب و شکاف کام از شایع ترین نقایص مادرزادی هستند.

تولد نوزادی با شکاف می تواند ناراحت کننده باشد، اما نگران نباشید چون شکاف لب و کام قابل اصلاح است. در اکثر نوزادان، یک سری جراحی ها می توانند عملکرد طبیعی لب و کام ( سقف دهان ) را بازگردانند و با کمترین جای جراحت، ظاهر و کارکرد طبیعی داشته باشند. درمان شکاف کام و لب یا لب شکری در این زمینه می تواند بسیار خوب عمل کند.

 

 

درمان شکاف کام و لب

میزان شیوع :

در سراسر جهان، شکاف دهانی به هر شکل به عنوان شکاف لب و کام یا شکاف جدا شده تقریبا در هر۷۰۰ تولد زنده یک مورد رخ میدهد. تخمین های بین المللی که به شکاف لب یا بدون شکاف کام محدود می شود از ۷.۹۴-۹.۹۲ در هر ۱۰۰۰۰ تولد زنده است.

در مردان بیشتر احتمال دارد که شکاف لب تنها یا به همراه شکاف کام رخ دهد در حالیکه شکاف کام بدون شکاف لب در زنان شایع تر است.

درمان شکاف کام و لب ؛ نشانه ها و علائم لب شکری :

معمولاً شکاف در لب یا کام قبل از تولد یا بلافاصله در بدو تولد قابل شناسایی است. شکاف لب و شکاف کام ممکن است به صورت زیر ظاهر شوند:

پبش از تولد:

شکاف لب ممکن است با سونوگرافی در حدود هفته ۱۳ بارداری تشخیص داده شود. با ادامه رشد جنین، ممکن است تشخیص دقیق شکاف لب آسان تر باشد. مشاهده شکاف کام ( سقف دهان ) به تنهایی با استفاده از سونوگرافی دشوار است.

پس از تولد:

  1. شکاف در لب و سقف دهان (کام) که یک یا هر دو طرف صورت را تحت تاثیر قرار می دهد.
  2. شکافی در لب که فقط به صورت یک بریدگی کوچک در لب ظاهر می شود یا از لب از طریق لثه بالایی و کام به سمت زیر بینی امتداد می یابد.
  3. شکاف در سقف دهان ( داخل دهان ) که بر ظاهر صورت تاثیر نمی گذارد.

 

درمان شکاف کام و لب ؛ علت لب شکری:

شکاف لب و شکاف کام زمانی اتفاق می‌افتد که بافت‌های صورت و دهان نوزاد به درستی با هم ترکیب نمی‌شوند. به طور معمول، بافت‌های تشکیل‌دهنده لب و کام در ماه‌های دوم و سوم بارداری با هم ترکیب می‌شوند. اما در نوزادان مبتلا به شکاف لب و شکاف کام، جوش خوردن هرگز اتفاق نمی‌افتد یا فقط تا حدی اتفاق می‌افتد و یک شکاف بر جای می‌گذارد.

بیشتر موارد شکاف لب و کام ناشی از تعامل عوامل ژنتیکی و محیطی است و در بسیاری از نوزادان، علت مشخصی کشف نشده است.

مادر یا پدر می توانند ژن هایی را به کودک منتقل کنند که باعث ایجاد شکاف می شوند، چه به تنهایی یا به عنوان بخشی از یک سندرم ( بیماری ) ژنتیکی که شکاف لب یا شکاف کام به عنوان یکی از علائم آن است. در برخی موارد، نوزادان ژنی را به ارث می برند که احتمال ایجاد شکاف را در آنها افزایش می دهد و سپس یک محرک محیطی در واقع باعث ایجاد شکاف می شود. گفتاردرمانی در درمان شکاف کام و لب یا لب شکری می تواند بسیار تاثیر گذار باشد.

 

عوامل خطر در بروز لب شکری:

سابقه خانوادگی. والدینی که سابقه خانوادگی شکاف لب یا شکاف کام دارند با خطر بیشتری برای داشتن نوزادی با شکاف کام یا لب مواجه هستند.

قرار گرفتن در معرض مواد مضر در دوران بارداری. شکاف کام و لب ممکن است در زنان بارداری که سیگار می کشند، الکل مصرف می کنند یا داروهای خاصی مصرف می کنند، بیشتر رخ دهد.

ابتلا به دیابت شواهد نشان می‌دهند که مادرانی که قبل از بارداری مبتلا به دیابت هستند، ممکن است خطر بیشتری برای داشتن نوزادی با شکاف لب با یا بدون شکاف کام داشته باشند.

چاق بودن در دوران بارداری نوزادانی که از مادران چاق متولد می‌شوند، ممکن است در خطر بیشتری برای شکاف کام و لب باشند.

 

درمان شکاف کام و لب ؛ مشکلات همراه:

کودکان مبتلا به شکاف لب با یا بدون شکاف کام، بسته به نوع و شدت شکاف، با چالش‌های مختلفی روبرو هستند. از جمله:

مشکل در تغذیه. یکی از نگرانی های فوری پس از تولد، تغذیه است. در حالی که بیشتر نوزادان مبتلا به شکاف لب می توانند با شیر مادر تغذیه کنند، شکاف کام ممکن است مکیدن را دشوار کند.

عفونت گوش و کم شنوایی. نوزادان مبتلا به شکاف کام به طور خاص در معرض خطر ابتلا به عفونت گوش میانی و کاهش شنوایی هستند.

مشکلات دندانی. اگر شکاف لثه بالایی را درگیر کند، رشد دندان ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.

مشکلات گفتاری. از آنجایی که کام در تولید صداها استفاده می شود، رشد گفتار طبیعی می تواند تحت تأثیر شکاف کام قرار گیرد. ممکن است گفتار بیش از تو دماغی به نظر برسد. گفتاردرمانی کودکان از جمله مداخلات بسیار مفید در این زمینه می باشد.

 

پیشگیری از بروز لب شکری:

در حالی که بسیاری از موارد شکاف لب و کام قابل پیشگیری نیستند، اما این اقدامات  جهت کاهش خطر بروز لب شکری موثر هستند:

مشاوره ژنتیک. اگر سابقه خانوادگی شکاف لب و کام دارید، قبل از بارداری به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما ممکن است شما را به یک مشاور ژنتیک ارجاع دهد که می تواند به تعیین خطر بچه دار شدن با شکاف کام و لب کمک کند.

ویتامین های دوران بارداری را مصرف کنید.

از تنباکو یا الکل استفاده نکنید. مصرف الکل یا تنباکو در دوران بارداری خطر تولد نوزادی با نقص مادرزادی را افزایش می دهد.

 

درمان شکاف کام و لب

اهداف درمان شکاف لب و شکاف کام ، بهبود توانایی کودک در بلعیدن ، صحبت کردن و شنیدن طبیعی و دستیابی به ظاهر طبیعی صورت است.

درمان لب شکری به صورت تیمی و متشکل از چندین متخصص است ، از جمله:

  • متخصص گوش، حلق و بینی
  • جراح فک و صورت
  • متخصص اطفال
  • متخصص ارتودنسی
  • گفتاردرمانگر
  • روانشناس

هر کدام از این متخصصصان توصیه ها و درمان هایی را جهت کاهش عوارض و مشکلات کودکان شکاف کام و لب ارائه می دهند. مانند:

  • استفاده از سر شیشه های مخصوص جهت تغذیه نوزاد
  • گفتاردرمانی در درمان شکاف کام و لب جهت کاهش مشکلات گفتاری
  • ارتودسی جهت تراز کردن دندان ها و اصلاح فک ها و هم ترازی آنها با یکدیگر
  • بررسی وضعیت سلامت گوش از نظر عفونت و سطح شنوایی مناسب و تجویز وسایل کمک شنیداری مناسب (سمعک ، کاشت حلزون و…) در صورت نیاز
  • کمک به کودک جهت کنار آمدن با استرس و مشکلات اجتماعی ناشی از مشکل خود توسط روانشناس

 

نقش و اهداف گفتاردرمانی در درمان کودکان لب شکری :

گفتاردرمانی نقش موثر و منحصر به فردی در درمان مشکلات کودکان مبتلا به شکاف کام و لب دارد. گفتاردرمانگران می توانند در حیطه های زیر به این کودکان کمک کنند:

  • درمان شکاف کام و لب برای مشکلات تلفظی و بیان اشتباه صداها. مثلا اکثر کودکان لب شکری صدای “ب” را به اشتباه “م” تلفظ می کنند.
  • درمان تو دماغی حرف زدن کودک ( حالتی شبیه به سرماخوردگی ) از طریق افزایش فشارهوای داخل دهانی بوسیله بهبود حس داخل دهانی

این مشکل به علت ورود هوا به بینی به جای دهان اتفاق می افتد  که این به علت مشکل در دریچه کامی است که یک مشکل رایج در این کودکان است.

  • بهبود الگوی تغذیه و بلعیدن: مشکلات تغذیه ای درنوزادان دارای شکاف، بسته به نوع و شدت شکاف به طور قابل توجهی با کودکان سالم متفاوت است و برگشت غذا به بینی در این کودکان شایع است.
  • درمان اختلالات زبانی : اختلالات زبانی عمدتا در حیطه رشد واج شناسی کودک است مانند:
  1. تاخیر در شروع قان و قون
  2. تاخیر در رشد همخوانها
  3. عملکرد ضعیف تر در درک واژگان که نیازمند مداخلات گفتاردرمانی در درمان شکاف کام و لب در غرب تهران در تهرانسر می باشد.
  4. طول جملات کوتاه تر و ساده سازی عبارات و جملات و تنوع واژگانی کمتر
  5. تاخیر در بیان اولین کلمات و آهسته تر بودن روند رشد واژگان

برنامه های گفتاردرمانی اختلالات بلع کودکان در غرب تهران در تهرانسر

گفتاردرمانی در دیسفاژی در غرب تهران در تهرانسر یا سایر متخصصین تیم تغذیه ممکن است موارد زیر را پیشنهاد دهند:

  • تقویت عضلات مرتبط با بلع و جویدن
  • درمان دارویی مانند داروهای ریفلاکس
  • تغذیه درمانی
  • امتحان غذاهای مختلف یا افزودن کالری به غذا
  • راه هایی برای ترغیب کودک به غذاها یا بافت های جدید
  • تغییر میزان گرم یا سرد بودن غذا یا ترد یا نرم بودن آن
  • تغییر موقعیت کودک هنگام غذا خوردن
  • روشهای جدید برای کنترل رفتار کودک

مراجعه به متخصص دیگری مانند روانشناس یا دندانپزشک در کنار گفتاردرمانی اختلالات بلع کودکان در غرب تهران در تهرانسر در موارد شدید، ممکن است فرزند شما به روشهای دیگری به تغذیه برسد. اینها ممکن است شامل لوله ای از بینی/دهان یا شکم او باشد.

برنامه های گفتاردرمانی در شکاف لب‌ و کام 

فرزند شما به خدمات تعدادی از متخصصان نیاز دارد. این تیم ممکن است شامل متخصصین زیر باشد:

  • جراح پلاستیک
  • دندانپزشک
  • متخصص ارتودنسی
  • پزشک گوش ، حلق و بینی
  • پرستار
  • گفتاردرمانگر
  • متخصص تغذیه
  • متخصص شنوایی شناسی

فرزند شما تا چند سال این تیم را خواهد دید. جراح، شکاف کام یا لب کودک شما را می بندد. این معمولاً قبل از یک سالگی فرزند شما اتفاق می افتد. دندانپزشک و متخصص ارتودنسی به صاف شدن دندان ها و فک کودک کمک می کند. گفتاردرمانگر  یا پرستار نحوه تغذیه فرزند شما را بررسی می کند. گفتاردرمانگر همچنین نحوه رشد گفتار و زبان فرزند شما را ارزیابی خواهد کرد.متخصص شنوایی شناسی، شنوایی فرزند شما را آزمایش می کند. این تیم با هم کار می کنند تا بهترین درمان را برای فرزند شما انجام دهند. نوزادانی که شکاف لب دارند احتمالاً از شیر مادر یا از شیشه معمولی استفاده می کنند (شیر در قسمت خلفی دهان توسط مراقب قرار میگیرد). نوزادان دارای شکاف کام ممکن است در شیردهی با مشکل مواجه شوند. در صورت تغذیه با بطری ، ممکن است به بطری یا نوک سینه مخصوص نیاز داشته باشند. ممکن است برای پیدا کردن بهترین بطری با درمانگر یا سایر اعضای تیم همکاری کنید. این تیم همچنین رشد و تغذیه فرزند شما را زیر نظر خواهد داشت. کودکی که شکاف لب دارد ممکن است مشکلات گفتاری زیادی داشته باشد. همچنین کودک مبتلا به شکاف کام ممکن است نیاز به گفتاردرمانی در شکاف لب‌وکام غرب‌تهران درتهرانسر داشته باشد. آنها ممکن است برای یادگیری صداها و صحبت کردن واضح به کمک نیاز داشته باشند. برخی از کودکان با نرمکام خود مشکل دارند. کام نرم باید برای لمس پشت گلو حرکت کند. با این کار فضای بین دهان و بینی ما بسته می شود. ما باید این کار را انجام دهیم تا بیشتر صداها از دهان ما خارج شوند. برخی از صداها مانند “م” و “ن” از بینی ما خارج می شوند و نرم کام باید برای این صداها باز بماند.

گفتار درمانی شکاف کام و لب 

در بیشتر مواقع ، پزشک شکاف لب یا کام را هنگام تولد مشاهده می کند. شکاف لب ممکن است قبل از تولد در سونوگرافی نشان داده شود. دیدن شکاف کام در سونوگرافی سخت تر است. دیدن شکاف کام همیشه آسان نیست. ممکن است کودک شما مکیدن ضعیفی داشته باشد و مدت زیادی طول بکشد تا تغذیه شود. ممکن است شیر ​​از بینی کودک شما خارج شود. اینها علائم احتمالی شکاف هستند. شکاف زیر مخاطی ممکن است باعث مشکلات تغذیه شود. ممکن است فرزند شما دارای زبان کوچک دوشاخه باشد که نشانه شکاف است. زبان کوچک شما قطعه ای از نرم کام است که در پشت گلو آویزان است. وقتی به پشت دهان خود نگاه می کنید می توانید آن را ببینید. زبان کوچک دوشاه نشانه شکاف کام  زیر مخاط است. در صورت مشاهده این مورد ، باید در مورد شکاف کام احتمالی با پزشک خود مشورت کنید. در موارد دیگر ، این نوع شکاف ممکن است تا زمانی که کودک شما شروع به صحبت نمی کند ، ظاهر نشود. ممکن است گفتار او از بینی خارج شود. این ممکن است سرنخ وجود شکاف کام باشد. در صورت داشتن شکاف ، باید شنوایی کودک خود را آزمایش کنید. فرزند شما ممکن است با مایع در گوش خود مشکل داشته باشد و ممکن است دچار عفونت گوش شود. این مورد در کودکان با شکاف کام بیشتر از شکاف لب شایع است. مراجع به گفتاردرمانی در شکاف لب‌وکام غرب‌تهران درتهرانسر می تواند با ارزیابی ، تشخیص و درمان کمک کننده باشد.

گفتاردرمانی در شکاف لب و کام

بعد از عمل جراحی ترمیم شکاف کام، اغلب کودکان روند رشد گفتار خود را به خوبی ادامه می دهند. در بعضی کودکان گفتار پرخیشومی (اصطلاحا تودماغی) کماکان باقی می ماند. این پرخیشومی شدگی می تواند در بعضی صداهای خاص با خروج هوا از بینی همراه باشد، در این حالت کودک ممکن است صداهای غیرطبیعی را جایگزین بعضی صداهای گفتاری کند. در اکثر صداهای گفتاری هوا مستقیما از راه دهان خارج می شود. در صداهای خیشومی مثل “م” و “ن” هوا به طور مستقیم از راه بینی خارج می شود.  به همین دلیل است که بیان کلماتی مثل “مامان” ، “نه” ، “نانا” برای کودک دارای شکاف آسان است. از طرفی ممکن است بیان کلماتی مثل “بابا” ، “دد” ، “پوپو” که در تلفظ آنها به خروج مستقیم هوا از راه دهان و هم چنین ایجاد فشار کافی نیاز دارند، برای کودک سخت باشد.

گفتار کودک بطور منظم توسط متخصص گفتاردرمانی (آسیب شناس گفتار و زبان) تیم شکاف مورد بررسی قرار می گیرد و راهکارهای درمانی مناسب جهت بهبود کیفیت گفتار به کودک ارائه می شود. در بعضی کودکان گفتاردرمانی به تنهایی نمی تواند مشکلات خیشومی شدگی و خروج هوا از بینی را بهبود ببخشد، و در اینصورت ممکن است عمل جراحی نیاز باشد. متخصص گفتاردرمانی همچنین می تواند کودک دارای شکاف لب و کام را در حل مشکلات احتمالی دیگر مانند: مسائل مربوط به رشد زبان (درکی، بیانی)، مشکلات یادگیری، کیفیت صوت و مهارت های ارتباطی یاری دهد. همچنین افراد دارای شکاف لب و کام در غذا خوردن و تغذیه مشکل دارند که با جراحی و گفتاردرمانی می توان به این افراد کمک کرد. هر چه قدر زودتر این کودکان خدمات گفتاردرمانی را دریافت کنند، وضعیت گفتار و زبان این کودکان سریعتر و بهتر، رو به بهبودی می رود. بنابراین خدمات گفتاردرمانی برای این گروه، ضروری و غیر قابل انکار است.

جهت کسب اطلاعات بیشتر لینک زیر را مطالعه فرمایید.

والدین چگونه می توانند به فرزند خود کمک کنند؟

گزینه های زیادی برای کمک به فرزندتان برای غلبه بر مشکلات گفتاری ناشی از شکاف کام وجود دارد. کودکان خردسال مهارت ها و رفتارهای بسیاری را از تقلید از اطرافیان خود می آموزند. گفتار نیز از این قاعده مستثنی نیست. به همین خاطر شما به عنوان والدین می توانید نقش مهمی در  کمک به بهبود مشکلات گفتاری کودک خود داشته باشید. از جمله روش های ساده ای که می توانید در روند درمان شکاف کام و لب کودک خود انجام دهید شامل:

  • با کودک بازی های آهنگین انجام دهید مانند آواز خواندن یا خواندن شعر های کودکانه
  • با صدای بلند برای کودک خود شعر بخوانید و با او صحبت کنید
  • کودک خود را به صحبت کردن تشویق کنید
  • گفته های ساده مانند “ماما” ، “بابا” ، “دادا” ، “نی نی ” را با کودک خود تمرین کنید
  • صداهایی مانند “ب”، ” پ” ، “م” را بصورت اغراق آمیز در حالی که کودک رو به روی شما ایستاده و حرکات دهان شما را می بیند یا در مقابل آینه برای کودک خود بیان کنید.
  • هر وقت وارد اتاق کودک می شوید با صدای بلند با او سلام کنید یا هر وقت که او را ترک می کنید با صدای بلند با او خداحافظی کنید. این مورد در روند درمان شکاف کام و لب یا لب شکری می تواند بسیار مهم باشد.
  • اشیا مورد علاقه کودک را دور از دسترس او ( مثلا در بالای کمد) قرار دهید تا کودک برای رسیدن به آن درخواست کند.

 

این فعالیت ها فرصت مناسبی برای غلبه بر بعضی از مشکلات گفتاری کودکان دارای شکاف به وجود می آورند. بهتر است که این تمرینات را روزانه به مدت ۱۰ دقیقه با کودک خود تمرین کنید زیرا این کار  در کنار جلسات گفتاردرمانی تاثیر و نقش به سزایی در سرعت بهبودی کودک و اثر بخشی درمان دارد.

 

و در آخر:

هنگامی که فرزندتان مبتلا به شکاف کام یا لب است ، به یاد داشته باشید که :

هرگز خود را سرزنش نکنید و خود را مقصر شرایط کودک خود ندانید بلکه تمام توان و حمایت خود را جهت بهبود وضعیت کودک بکار بگیرید و با جدیت تمام پروسه درمان شکاف کام و لب کودک را دنبال کنید.

کودک خود را حمایت کنید و به او به عنوان یک شخص نگاه کنید نه یک فرد دارای اختلال.

و به ویژگی های مثبت کودک خود نگاه کنید و به او اعتماد به نفس کافی بدهید و به او کمک کنید تا احساساتش را به راحتی برای شما بازگو کند.

منابع:

  1. www.mayoclinic.org
  2. Speech-Language Therapy for Children With Cleft Palate
  3. American Speech-Language-Hearing Association

1 دیدگاه

  • سلام
    پسر من شکاف کام داره عملش کردیم گفتاردرمانی هم چند جلسه بردیمش میخاستم بیارم مرکز شما باید چیکار کنم؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *