کاردرمانی کودکان کم توجه و کم تمرکز

کاردرمانی کودکان کم توجه و کم تمرکز، یکی از حیطه های کاری در کار درمانی است. یکی از مهم ترین موضوعاتی که امروزه در مرکز توجه است، کمبود توجه تمرکز، همان ADD یا عدم توانایی در تمرکز است. از آن جایی که والدین زیادی وجود دارند که به دنبال افزایش توجه و تمرکز کودکانشان در هنگام درس خواندن، بازی کردن و… هستند، اختلال نقص توجه می تواند چالش برانگیز باشد.

 در این مقاله قصد داریم شما را با اختلال نقص توجه و تمرکز، علائم کمبود توجه و بهترین راه های تشخیص و درمان کودکان با اختلال توجه و تمرکز بیشتر آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید.

اختلال نقص توجه و تمرکز چیست؟

بدیهی است، اغلب انسان ها از بدو تولد تا لحظه مرگ با چالش ها و مشکلات متعددی مواجه می شوند. قریب به یقین اختلالات روانشناختی یکی از اصلی ترین چالش ها هستند. نکته ای که نباید فراموش نکنیم این است که امروزه بیماری ها فقط به امراض فیزیکی محدود نمی شوند. در بسیاری از موارد ما با اختلال در ذهن یا مغز روبرو هستیم که می تواند ابعاد زندگی انسان ها را تحت تاثیر خود قرار دهد.

پس یادآوری می کنیم افرادی که به اختلال نقص توجه و تمرکز مبتلا هستند، نمی توانند بر روی یک کار به مدت طولانی متمرکز باشند. این افراد در کمترین زمان ممکن با حواس پرتی و بی دقتی مواجه می شوند. البته این پایان کار نیست، چرا که حتی این دسته از افراد می توانند رفتارهای پرخاشگرانه داشته باشند و اصولاً آستانه تحمل و صبر بسیار پایینی هم دارند. یک نکته دیگر اینکه ما در اختلال نقص توجه و تمرکز، با فاکتور سن مواجه نیستیم. یعنی این بیماری می تواند کودکان و بزرگسالان را هم درگیر کند.

علائم کمبود توجه و تمرکز در کودکان

توجه، یک فرآیندشناختی است و نقش کاردرمانی ذهنی در افزایش توجه و تمرکز در کودکان بسیار حیاتی است. توجه باعث تمرکز انتخابی روی یکی از جنبه های محیط و نادیده گرفتن سایر موارد می شود. تمرکز به عنوان “توانایی هدایت تفکر به هر جهتی که فرد در نظر داشته باشد” تعریف می شود. ما در طول فعالیت های روزانه مان، به صورت مداوم از توجه و تمرکزمان استفاه می کنیم. حتی در کارهای بسیار ریزی که ممکن است خودمان متوجه نشویم، توجه و تمرکز دخیل هستند.

این مهارت ها به ما کمک می کنند آنچه مهم است را انتخاب کنیم (گوش کردن به معلم). همچنین مواردی که باعث حواس پرتی می شوند را نادیده بگیریم (توجه نکردن به آنچه بیرون پنجره کلاس رخ می دهد). در ادامه کمک می کنند تمرکزمان را طول زمان انجام یک کار حفظ کنیم (هنگام مشق نوشتن یا درس خواندن). حتی ممکن است لازم باشد به دو یا چند موضوع توجه کرده و بین فعالیت ها رفت و برگشت کنیم (کپی کردن از روی تخته و نوشتن مطالب از روی آن).

اختلال در توجه و تمرکز در کودکان به صورت های مختلفی بروز می دهد و نیازمند مداخلات کاردرمانی کودکان کم توجه و تمرکز است.. کودک نسبت به ورودی های حسی حساس است و ممکن است به کوچکترین صدا، بو، اتفاق و یا دیگر محرکات محیطی پاسخ دهد. واضح است کودکان دارای اختلال توجه و تمرکز، در دقت کردن به یک موضوع ساده دچار مشکل هستند.

علاوه بر این، اختلال توجه و تمرکز می تواند نمود های متفاوتی داشته باشد. به عنوان مثال می توان به

• بی تفاوتی
• فراموشی
• بی دقتی
• بی علاقگی
• غفلت
• بی فکری اشاره کرد.

از دیگر نشانه ها برای تشخیص کودکان کم توجه و تمرکز این است که این کودکان ممکن است به صورت مکرر اشتباه کرده و یا به نظر رسد که به راحتی نمی توانند توجه کنند. حتی هنگام تلاش کودک برای تکمیل وظایف خود، ممکن است، دلایل و یا نشانه های زیادی از اختلال توجه وجود داشته باشد.

چه زمانی می توانیم بگوییم کودک کم توجه است؟

پس از این که با علائم اولیه اختلال آشنا شدیم، لازم است برای تشخیص قطعی اختلال نقص توجه و تمرکز یا add از بهترین راه های تشخیص استفاده کنیم. تست نقشه مغزی QEEG یکی از بهترین روش های ممکن در تشخیص این اختلال است.

این تست به کمک دستگاه مخصوص و در موسسات دارای اعتبار انجام می شود. تست QEEG، به دریافت سیگنال و اطلاعات از سطح مغز می پردازد. یادآوری می کنیم، این تست یکی از کامل ترین روش ها در زمینه تشخیص قطعی در درمان اختلال های روان شناختی به شمار می رود.

لازم به ذکر است، این تست همچنین یکی از بهترین تست ها برای شناخت و آغاز درمان کودکان با اختلال توجه و تمرکز است. امروزه به کمک تست نقشه مغزی، روند درمان و البته بهبود بیماری هم تا حدود زیادی اطمینان بخش بوده است. فراموش نکنید متخصصین با انجام این تست به صورت متوالی، قادر هستند بین قبل از درمان و بعد از درمان مقایسه های تطبیقی انجام دهند.

روش های بهبود اختلال توجه و تمرکز کودکان

در پاراگراف های بالا با اختلال نقص توجه و تمرکز آشنا شدیم. در اینجا نوبت به اقدام برای درمان کودکان با اختلال توجه و تمرکز می رسد. خوشبختانه این دسته از اختلالات روان شناختی درمان های متنوعی دارند که به برخی از آن ها می پردازیم:

درمان با دارو

ابتدا به این نکته مهم اشاره می کنیم که استفاده از دارو یک نوع مسکن است و هرگز درمان قطعی نخواهد بود. افرادی که به سرعت دارو را جایگزین دیگر درمان ها می کنند قطعاً با انواع عوارض و مشکلات بسیاری مواجه می شوند. امروزه شیوه های درمانی متنوعی مانند کاردرمانی کودکان کم توجه، در دسترس بسیاری از بیماران قرار گرفته است.

استفاده از نوروفیدبک در درمان کودکان با اختلال توجه و تمرکز

خبری که می تواند برای افرادی با اختلال نقص توجه و تمرکز (ADD) خوشحال کننده باشد این است که درمان قطعی و دائمی برای این اختلال وجود دارد. درمان نوروفیدبک، روشی درمانی است که در آن به تنظیم امواج و فعالیت های مغزی پرداخته می شود. خوب است بدانید، امواج مغزی سرشار از پالس های الکتریکی هستند که افکار، عادت ها، احساسات و …. را در ما ایجاد می کنند. تحقیقات نشان داده است که درمان اختلال add با نوروفیدبک با تنظیم امواج مغزی فرد امکان پذیر است. همچنین اختلالات دیگری مانند اضطراب و افسردگی را هم به صورت همزمان می توان با این روش درمان کرد.

رفتار درمانی

بی شک، روانشناسان در رفتاردرمانی و درمان کودکان با اختلال توجه و تمرکز نقش بسیار موثری دارند. این دسته از متخصین به بررسی و درمان خشونت، بی قراری، عدم عزت نفس و موارد بسیار دیگری در این بیماران می پردازند.

رفتاردرمانی والدین کودکان با نقص توجه

حتماً واقف هستید که والدین نقش بسیار مهمی در راستای کنترل و حتی درمان اختلال های روان شناختی دارند. پس لازم است که این افراد تحت آموزش و مدیریت قرار بگیرند. آگاهی والدین و همکاری آن ها می تواند، تاثیر روش هایی که توسط مشاور متخصص ارائه می شود را دوچندان کند.

کاردرمانی کودکان کم توجه

یکی از مهم ترین و موثرترین روش های موجود برای کنترل، بهبود و درمان کم توجهی استفاده از کلینیک ها و مراکز توانبخشی است. به طور مثال کاردرمانگران متعهد و مجرب در کلینیک توانبخشی طراوت در غرب تهران (تهرانسر) با ارزیابی، مشاوره های تخصصی و ارائه برنامه های مدون می توانند کودکان و بزرگسالان کم توجه و کم تمرکز را یاری دهند.

ورزش کردن

ورزش کردن یکی از پیشنهاداتی موثری است که به کودکان و بزرگسالانی که با اختلال عدم تمرکز مواجه هستند، داده می شود. در ورزش هیجانات به طور کامل تخلیه شده و خلق و خوی بیمار تحت کنترل قرار می گیرد.

رژیم سالم غذایی

متخصصین تغذیه توصیه می کنند که اگر این بیماران از مواد کافئین دار، قهوه، شکلات و قندهای مصنوعی بپرهیزند، حتماً نتایج موثری در کنترل و بهبود این اختلال دریافت خواهند کرد.

چرا کاردرمانی کودکان کم توجه مفید است؟

در ابتدا به این نکته اشاره می کنیم که توجه یکی از ارکان های مهم در زندگی همه انسان ها است. کلیه رفتارها در پایین ترین و بالاترین سطوح نیاز به رشد در ابعاد روحی و روانی و البته توجه مستمر و پایدار دارد. توجه می تواند سایر عملکردهای مغز را تحت تاثیر خود قرار بدهد. در این جا مختصری از هر یک از سطوح مختلف توجه کردن را شرح می دهیم:

• توجه پایدار: به این سطح از توجه، هوشیاری می گویند که توانایی پاسخ به محرک ها را دارد.
• توجه انتخابی: بر روی حفظ توجه روی یک محرک با وجود سایر محرک‌های مزاحم تکیه دارد. مثلاً تمرکز برای درس خواندن با وجود صداهایی که از خارج می آیند.
• توجه انتقالی: توانایی انتقال توجه از یک محرک به محرک دیگر را می گویند. به عنوان مثال اگر کودکی را که در حال بازی است صدا بزنید، بازی را متوقف و به سمت شما می آید.
• توجه همه جانبه: توجه به دو یا چند محرک به طور همزمان. مثلاً در حین حرف زدن با مادر، بازی هم می کند.

فراموش نکنید، کودکانی که به نقص توجه مبتلا هستند، در یکی یا همه موارد سطوح توجه مشکلاتی دارند. برای جلوگیری، بهبود و درمان کودکان با اختلال توجه و تمرکز، کاردرمانی بسیار موثر عمل می کند. پس کودکان کم تمرکز با مواردی مانند مشکلات زیر مواجهط هستند:

• کودک با نقص توجه نمی‌تواند بر روی فعالیت خاصی تمرکز کند.
• این اختلال کودک را خیال‌پرداز می کند.
• او را دچار بی‌نظمی می‌ کند.
• چون به دلیل عدم تمرکز، رفتار دیگران و محیط را نمی تواند درست درک کند عکس العمل مناسب و درستی از خود نشان نمی‌دهد.
• قادر نیست یک کار را تا پایان انجام دهد.
• در سازمان‌دهی کارها و امور روزمره دچار مشکلات عمده ای می شود. کاردرمانی می تواند در همه این موارد به کمک بیمار آمده و مفید واقع شود.

مراحل انجام کاردرمانی کودکان کم توجه

کاردرمانی می‌تواند به کودکانی که در توجه و تمرکز مشکل دارند کمک کند. کاردرمانگر می‌تواند تمریناتی را برای کمک به کودکان در یادگیری نحوه مدیریت توجه و تمرکز خود و همچنین بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت آنها تجویز کند. کاردرمانگر همچنین می‌تواند به کودکان در یادگیری نحوه سازماندهی و مدیریت زمان خود کمک کند و به آنها در توسعه استراتژی‌هایی برای مقابله با چالش‌های توجه و تمرکز کمک کند.

کاردرمانی کودکان کم توجه

کاردرمانی در اختلال توجه و تمرکز یکی از مداخلات معمول کاردرمانی بیش فعالی است. کاردرمانگر مهارت های لازم را دارا می باشد که با تیم آموزشی همکاری کند. درمانگر نیاز های خاص کودک در کلاس های درس را که برای سواد آموزی ضروری می باشند، مشخص می کند. برخی از مداخلات کاردرمانی شامل موارد زیر می گردد:

• تسهیل رشد مهارت های حرکتی
• پردازش حسی
• افزایش تحمل کاری
• کنترل وضعیت بدن به افزایش توجه و تمرکز در کودکان کمک می کند.
• تعاملات اجتماعی
• آگاهی واجی
• بازی درمانی
• موسیقی درمانی

کاردرمانی، مداخلات خود را به صورت فعالیت های تکمیل پازل، چیدن بلوک ها و بازی با لگو انجام می دهد. همچنین ممکن است از فعالیت هایی مانند پرتاب توپ داخل سبد، تفکیک رنگ ها و دسته بندی کردن استفاده کند. در کنار کاردرمانی برای نقص توجه، گاهی آب درمانی و ماساژ در کنار سایر مداخلات می تواند بسیار موثر بود و کمک شایانی به بهبود این کودکان می کند.

مرکز کاردرمانی کودکان در غرب تهران

توجه داشته باشید که بهترین راه درمان اختلال نقص توجه و تمرکز برای هر فرد می تواند متفاوت باشد. در قدم اول بررسی های اصولی توسط متخصصین انجام می شود. از این رو متخصصین مجرب مرکز توانبخشی کلینیک طراوت در غرب تهران به عنوان مرکزی مجهز و باسابقه، این مراحل را با دقت هرچه تمام تر انجام می دهند. این مرکز از بهترین روش های تشخیصی روز دنیا و متخصصینی کارآزموده بهره مند است.

همچنین در این مجموعه، ارزیابی و معاینات اولیه به صورت واضح و مشخص صورت می گیرد و پس از اطمینان از آگاهی کامل مراجعه کننده به روند و مسیر درمان، خدمات توانبخشی ارائه می گردد. برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید با شماره تلفن های کلینیک تماس بگیرید.

نکته آخر

به عنوان نکته پایانی باید بگوییم کودکی که دچار نقص توجه است اگر به موقع درمان نشود قطعاً در آینده با ناهنجاری های اجتماعی و اختلالات یادگیری متعددی مواجه خواهد شد. این کودکان در صورت عدم اقدام مناسب برای درمان با عدم توانایی در برقراری ارتباط، استرس، اضطراب و عدم تبعیت از قوانین اجتماعی با انواع مشکلات پردازشی روبرو می شوند. پس خوب است اگر در کودک خود علائم نقص تمرکز و توجه را مشاهده کردید، در اسرع وقت به متخصصان مربوطه مراجعه کنید. اطمینان داشته باشید که با وجود کاردرمانی کودکان کم توجه در غرب تهران به مقدار زیادی این اختلال در کودک درمان و بهبود خواهد یافت.