تمرینات و روش های گفتاردرمانی در منزل میتواند یکی از بخش های درمان بیمار باشد. گفتار درمانگران عموما بعد از درمان در جلسه، برای فرد دسته ای از تمرینات را تجویز میکنند. درمانگر با بیان تمرین و صحبت در مورد میزان انجام ان در منزل، به اصطلاح فرد را در تمرین اورینته میکند. بعد از ان در جلسات بعد تمرین های تجویز شده برای منزل، توسط درمانگر بررسی میشود.
با کلینیک توانبخشی طراوت تهرانسر همراه باشید تا برخی از این تمرینات را با هم مرور کنیم.
روش های گفتاردرمانی در منزل
تکنیک ها و تمریناتی در منزل برای گفتاردرمانی انجام می شود که این تمرینات به چگونگی گفتار کودک بستگی دارد. این روش ها عبارتند از:
جهت رزرو نوبت خدمات با واحد نوبت دهی ارتباط بگیرید.

تقویت تلفظ و عضلات دهان
تقویت عضلات دهان و تلفظ صحیح کلمات در گفتاردرمانی مهم می باشد و برای اینکه کودک گفتار درستی داشته باشد باید عضلات دهان، زبان و فک منعطف باشند. از جمله تمرینات مناسب برای کودکان با مشکل گفتاری می توان تمرینات ساده ای مانند بیرون آوردن زبان، حرکت دادن آن به طرفین، چرخاندن زبان به دور لب ها و غنچه کردن لب ها را انجام داد. این تمرینات عضلاتی که در صحبت کردن دخیل هستند را تقویت می نماید.
تمرینات گفتاردرمانی در منزل گفته شده باید به صورت روزانه انجام شوند و با تشویق کودک از طرف والدین کودک نهایت تلاش خود را می کند و انگیزه بیشتری خواهد داشت.
تقویت مهارت های شنیداری و درک مطلب
مهارت های شنیداری و درک مطلب را نیز می توان در منزل تقویت نمود. در این روش کودک باید بتواند صداها را تشخیص دهد. به طور مثال می توان صدای حیوانات را برای کودک پخش نمود و از او خواست تا صدا را تشخیص دهد که متعلق به کدام حیوان است. همچنین با تمرینات این چنینی می توانید به تقویت توجه و پردازش شنیداری کمک نمایید.
عمدتا بهتر است تمرینات شنیداری را در یک فضای آرام انجام دهید تا کودک دچار حواس پرتی نشود و بتواند توانایی های شنیداری و زبانی خود را تقویت کند.
استفاده از بازی های آموزشی
کودکان علاقه زیادی به بازی کردن دارند و چه بسا تمرینات گفتاردرمانی در منزل اگر در غالب بازی باشد تاثیرات شگفت انگیزی خواهد داشت. پس می توان گفت بازی کردن نه تنها برای کودک سرگرم کننده است، بلکه به تقویت مهارت های زبانی و گفتاری او نیز کمک می کنند. استفاده از کارت های تصویری برای بهبود گفتار و زبان توصیه می شود.
به این صورت که تصاویر حیوانات، میوه ها یا اشیاء روزمره را به کودک نشان دهید و از او بخواهید نام آن ها را بگوید و اگر نتوانست جواب درست را بدهد خود شما جواب را گفته و از او بخواهید تکرار کند.
پازل کلمات، قافیه سازی و از این قبیل بازی ها نیز بسیار تاثیر گذار هستند و مهارت خواندن، تلفظ و شنیدن را در کودک تقویت می نمایند. فقط توجه داشته باشید صبر و حوصله و بازی کردن بدون هیچ استرسی علاقه او به یادگیری را بیشتر خواهد کرد و تمرینات گفتاردرمانی در منزل برای او لذت بخش خواهند بود.
جهت رزرو نوبت خدمات با واحد نوبت دهی ارتباط بگیرید.
تقویت مهارت های زبانی با داستان و شعر
برای تقویت مهارت های زبانی داستانگویی و خواندن شعر نیز بسیار موثر می باشد. با خواندن داستان، کودک می تواند مفاهیم جدیدی را یا بگیرد و در هنگام حرف زدن جمله بندی درست و با معنی ای داشته باشد. خصوصا داستان هایی که تصویر دارد برای کودکان مناسب تر می باشد زیرا با دیدن تصاویر بهتر می توانند شخصیت های داستان را بشناسند.
خواندن شعر با ریتم نیز کودک را جذب می کند و می تواند کمک کند تا کودک کلمات جدید بیاموزد. اگر با ریتم دست های خود را حرکت دهید تجربه یادگیری کلمات جدید را جذابتر خواهید کرد. شعر را بخوانید و از کودک بخواهید تکرار کند و به تدریج دایره واژگان کودک بیشتر خواهد شد.
تمرینات کاربردی گفتاردرمانی در منزل
تمریناتی که برای رفع مشکلات گفتاری کودک می توان انجام داد بسیار می باشد و بیشتر تمرینات بازی محور هستند و کودک را ترغیب به یادگیری می کنند. این تمرینات عبارتند از:
۱-استفاده از آواهای ساده
در ابتدای تمرین از آواهای ساده استفاده کنید و باید صداها واضح باشند این صداها شامل “ما”، “یا” ،”دا” و … می شود که تلفظ راحتی دارند. این آواهای ساده در ابتدای یادگیری گفتاردرمانی در منزل تمایل کودک به صحبت کردن را بیشتر می کند و ساختار درست کلمات را به کودک می آموزد کمک می کند تا به مرور بتواند کلمات کامل و مفهومی را بگوید.
۲-انتخاب این یا اون؟
وقتی به کودک حق انتخاب می دهید، او را تشویق می کنید تا در مکالمه شما شرکت کند و مهارت های زبانی خود را تقویت نماید. پرسش سوال هایی مثل “سیب می خواهی یا موز؟” او را مجبور به پاسخ دادن می کند و کودک می تواند در کنار یاد گرفتن معنی کلمات، مهارت های اجتماعی و زبانی خود را نیز تقویت کند. برای کودکان با سنین پایین تر می توانید با اشاره دست وسیله را نشان داده تا انتخاب نماید.
این ارتباط برقرار کردن بصری در یادگیری بسیار کمک کننده می باشد. همچنین والدین باید سوال ها را آرام و واضح بیان نمایند و به کودک فرصت لازم برای انتخاب این یا اون ؟ را بدهند. باتشویق کردن کودک او یاد می گیرد تا برای درخواست هایی که دارد از زبان استفاده کند.
۳-والدین در هنگام کار کردن با خود صحبت کنند
صحبت کردن مادر هنگام انجام کارهای روزمره از تمرینات مهم و بدون دردسر گفتاردرمانی در منزل است که کمک می کند تا زبان کودک تقویت شود. وقتی مادر در هنگام آشپزی با خود حرف می زند کمک می کند تا کودک بتواند کلمات و جملات را در زمینه واقعی خود یاد بگیرد.
مثلا وقتی مادر می گوید “حالا نمک را به غذا اضافه می کنم” کودک کلماتی را که در آن موقعیت مناسب هستند می شنود. با این کار در کنار اینکه دایره واژگان کودک افزایش پیدا می کند با ساختار جمله و کلمه نیز آشنا می شود. به طور کلی با صحبت کردن با خود کودک غیر مستقیم ارتباطات را درک می کند.
۴-آرام صحبت کنید
آرام صحبت کردن با کودک یک از تمرینات گفتاردرمانی در منزل است که موجب می شود تا کودک واضح تر صداها را بشنود و به معنای آن پی ببرد. وقتی آرام حرف می زنید کودک شروع به پردازش حرف ها و چگونگی تلفظ آن می کند و ارتباط بین کلمات را می فهمد.
همچنین مکث کردن در حین گفتن یک جمله نیز فرصت پاسخ گویی به کودک می دهد و ممکن است با اشاره دست پاسخ دهد. صبور بودن و ملایم رفتار کردن برای جواب سوال مهم می باشد و تنش را از کودک دور می سازد.
۵-گفته ها را بسط دهید
گسترش جملات کودک یکی از روشهای مؤثر برای تقویت زبان و دایره لغات کودک به جمله های کودک کلمه اضافه کنید به این صورت که وقتی می گوید “توپ سبز” بگویید ” بله این یک توپ سبز و قشنگ است” و به آن کلمات دیگری اضافه نموده اید که به کودک نشان دهید می توان به آن دو کلمه، کلمات دیگری نیز اضافه کرد.
البته کلماتی که که به تمرینات گفتاردرمانی در منزل اضافه می شود باید مرتبط با جمله کودک باشند تا درک بهتری داشته باشد و کمک می کند تا با تقویت زبان، مهارت های شناختی کودک نیز بهتر شود.
۶-سؤالات باز بپرسید
سؤالات باز یعنی اینکه سوالاتی بپرسید که جواب آنها بیشتر از آره و نه باشد و کودک شروع به توصیف ذهنیات خود در مورد آن موضوع نماید. با این کار می توانید کودک را به جمله ساختن تشویق کنید. هر چند در ابتدا نمی توانند جمله بندی درستی داشته باشند اما به مرور می توانند کلمات مناسب با جمله را انتخاب کنند و در مورد آن صحبت نمایند.
با پرسیدن سوالات باز کودک کودک را کنجکاو کرده و به تفکر وا می دارید و می توانید مهارت های زبانی و شناختی او را تقویت کنید. والدین باید با آرامش به حرف های کودک گوش کنند و در جزئیات به کودک کمک کنند.
۷-برای گفتاردرمانی در منزل داستان بخوانید
خواندن داستان برای کودک شیرین است و دوست دارد پدر یا مادر برای او داستان بگویند و بهتر است داستان های تصویری که کودک درک بهتری از آن ها خواهد داشت را بخوانید. داستان خوانی در تقویت تخیل کودک نقش مهمی دارد و کودک به احساسات و متن داستان فکر می کند و درک بهتری از وقایع داستان خواهد داشت.
خواندن داستان با اینکه باعث تقویت زبان کودک می شود رابطه عاطفی عمیقی نیز ایجاد می کند و می توان احساسات و نظرات کودک را بعد از اتمام داستان از او پرسید.
۸-تماس چشمی برقرار کنید
برای اینکه کودک تمرکز بهتری داشته باشد و مهارت های ارتباطی خود را بهبود بخشد بهتر است با او در هنگام صحبت تماس چشمی برقراری کنید. در صورت تماس چشمی توجه ویژه کودک به شماست و می تواند کلمات و مفاهیم را بهتر درک نماید.
حس اطمینان و امنیتی که کودک از تماس چشمی دریافت می کند او را به یادگیری بهتر تشویق می نماید و اعتماد به نفس او در حین مکالمه افزایش پیدا می کند.
۹-برای گفتاردرمانی در منزل شعر و آهنگ بخوانید
شعرهایی که ریتم دارند برای کودک جذاب تر هستند و کمک می کند تا کودک برای یادگیری هیجان بیشتری داشته باشد و با لذت به یادگیری بپردازد و در ذهن خود ثبت نماید. برای گفتاردرمانی در منزل می توانید آهنگ و شعرهای جذاب درباره حیوانات، اعداد یا رنگ ها را برای کودک پخش کنید تا کودک مفاهیم جدیدی را یاد بگیرد.
در کنار جذابیتی که خواندن شعر دارد کمک می کند تا مهارت های شنیداری کودک نیز تقویت شود و به او انگیزه می دهد تا کلمات و جملات را تکرار کند. تمرینات مکرر با این روش بسیار تاثیر گذار می باشد و کودک در محیطی شاد به یادگیری می پردازد.
۱۰-تمرینات آینه ای
تمرینات آینه ای از مهم ترین تمرینات برای گفتاردرمانی در منزل است که گفتاردرمان حتما به آن توصیه می کند. در این روش کودک در مقابل آینه قرار می گیرد و کلمات مختلفی را تلفظ می کند و به فرم لب ها و حرکات دهان در هنگام تلفظ باید توجه نماید. با انجام این کار کودک حرکات دهان، زبان و لب های خود را می بیند و برای او جالب می باشد و می تواند تلفظ صحیح کلمات را یاد بگیرد.
با کمک آینه تمرکز و آگاهی کودک افزایش پیدا می کند و در کنار تقویت گفتار و زبان، اعتماد به نفس بالایی نیز خواهد داشت. فقط والدین باید با صبر و حوصله و تشویق کودک او را در این مسیر همراهی کنند.
۱۱-با کودک بازی کنید
بازی کردن نیز از روش های موثر در گفتاردرمانی در منزل است که زبان و گفتار کودک را می توان تقویت نمود. وقتی والدین با کودک بازی می کنند هم حمایت عاطفی خود را به کودک نشان می دهند و همچنین می توانند به صورت غیرمستقیم کلمات جدید را به کودک بیاموزند و یکی از بهترین روش ها برای تقویت مهارتهای زبانی کودک باشند.
بازی هایی مانند قایم باشک، بازی با بلوک ها یا اسباب بازی های تعاملی برای آموزش به کودک مفید هستند. همچنین بازی های نمایشی که کودک در نقش دکتر،معلم و … نقش آفرینی می کند نیز می تواند مهارت های زبانی او را تقویت کند.
۱۲-یاد دادن رنگ ها و شکل ها
کودک برای توسعه زبانی و شناختی باید رنگ ها و شکل ها را بشناسد و برای این منظور می توانید از اشیا و وسایل داخل منزل استفاده کنید. مثلا “ساعت چه شکلی دارد؟” ” دیوار چه رنگی است”. با این کار کودک را کنجکاو می کنید تا در مورد محیط اطراف خود سوال هایی بپرسد و جستجو بیشتری داشته باشد و در نتیجه گفتار بیشتری با کودک خواهید داشت.
البته به کودک سخت نگیرید و در مورد اشکال و همچنین رنگ ها ابتدا رنگ ها و اشکال اصلی را به او بیاموزید و سپس که آن ها را درک کرد به سمت مسائل پیچیده بروید.
۱۳-اشارات دست
اشارات دست در گفتاردرمانی در منزل برای تقویت مهارت های زبانی و ارتباطی کودک مفید می باشد و استفاده از حرکات دست هنگام صحبت کردن کمک می کند تا کودک کلمات و مفاهیم را بهتر درک کند و آن ها را فراموش نکند. استفاده از حرکات دست برای نشان دادن “بالا”، “پایین”، “چپ” و “راست” نیز باعث می شود تا کودک ارتباط بهتری بین زبان و محیط برقرار نماید. با انجام این کارها بین ذهن و بدن هماهنگی ایجاد می شود و منجر به بهبود یادگیری خواهد شد.
۱۴-معرفی کلمات جدید
کودک باید به مرور د ایره واژگان خود را گسترش دهد و بهتر است والدین به کودک کلمات جدیدی را معرفی کنند. در ابتدا معرفی کلمات جدید، کلمات ساده را که به صورت روزمره استفاده می شود آموزش دهیدو به مرور به کلمات پیچیده بپردازید.
در هنگام بازی کردن کودک برای یادگیری مشتاق تر خواهد بود و همچنین می توانید با استفاده از کتاب های تصویری یا کارتون ها کلمات جدید را به کودک معرفی کنید. یادگرفتن با تصویر در ذهن ثبت می شود و کودک کلمات را فراموش نخواهد کرد. تمرین و تکرار مداوم کلمات جدید نیز برای یادگیری بهتر مهم می باشد.
۱۵-تشویق به ارتباط برقرار کردن
تشویق کودک به ارتباط برقرار کردن یکی از راه های مهم برای تقویت مهارت های زبانی و اجتماعی در گفتاردرمانی در منزل است و بهتر است فضایی حمایتی برای کودک ایجاد کنید که احساس راحتی و اعتماد به نفس کند. وقتی که کودک شروع به استفاده از کلمات یا جملات می کند او را تحسین کنید و از او بخواهید که بیشتر صحبت کند.
به طور مثال وقتی کودک کلمه جدیدی را گفت از او بخواهید یک جمله هر چند کوتاه بسازد تا بهتر بتواند آن را درک کند. ایجاد فرصت برای ارتباط برقرار کردن به کودکان او را ترغیب بیشتر از زبان می کند.
معرفی مرکز گفتاردرمانی غرب تهران
مرکز گفتاردرمانی طراوت در تهرانسر، مرکز تخصصی در زمینه ارائه خدمات گفتاردرمانی برای کودکان و بزرگسالان است. با تیمی از متخصصان مجرب و فضاهای مجهز، ما تلاش میکنیم تا بهترین خدمات را به مراجعین عزیز ارائه دهیم و در این راستا به آموزش تمرینات پایه گفتاردرمانی در منزل برای آن دسته از عزیزانی که قصد درمان در منزل را دارند نیز می پردازیم.
خدمات ما شامل:
- ارزیابی و درمان اختلالات گفتاری
- توانبخشی زبانی و گفتاری
- مشاوره خانواده
- درمانهای مرتبط با اوتیسم
- ساخت انواع کفش طبی و ساخت کفی طبی
- ساخت اسپیلنت ها
- کاردرمانی ذهنی
- کاردرمانی فلج مغزی
و… است.
مرکز گفتاردرمانی طراوت با ارائه خدمات نوین و بهروز، محیطی دوستانه و حرفهای برای مراجعین فراهم میکند. ما معتقدیم که هر فردی شایسته بهترین کیفیت زندگی است و تلاش میکنیم تا به شما کمک کنیم که به این هدف دست یابید.
2 پاسخ
سلام عالی بود
با سلام لطف دارید