کاردرمانی بیماران سکته‌ مغزی

کاردرمانی سکته مغزی (CVA) برای تسهیل و بهبود عملکرد اندام و افزایش توانایی فرد پس از سکته مغزی یک نیاز مهم است. سکته مغزی  به حالتی گفته می شود که جریان خون، به قسمتی از مغز به دلیل انسداد یا پارگی رگ خونی متوقف می شود. علائم مهمی در سکته مغزی وجود دارد که نیاز به آگاهی و مراقبت دارد.

بسیاری از بیماران سکته مغزی برای بازگشت به روال سابق زندگی منظم خود تلاش می کنند؛ زیرا مهارت ها و حرکاتی که قبلاً  برایشان ساده بودند، اکنون چالش برانگیز شده اند. البته مرکز کار درمانی سکته‌مغزی در تهرانسر در این زمینه می تواند کمک فراوانی به آنها نماید و آماده خدمت رسانی به بیماران عزیز است.

در این مقاله به علائم سکته مغزی و روش های کاردرمانی برای بیماران سکته مغزی می پردازیم. در ادامه هم به تمریناتی که به بهبود بیماران کمک می کند اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

سکته مغزی چیست و چرا به کاردرمانی نیاز دارد؟

سکته مغزی در ردیف اختلالات نورولوژیک است و معمولاً افراد بزرگسال را درگیر می کند. پس از سکته مغزی، متخصص کاردرمانی برای تسهیل و بهبود کنترل حرکتی و عملکرد اندام برای به حداکثر رساندن توانایی فرد در انجام وظایف خود مراقبتی شخصی و وظایف خانگی وارد عمل می شود.

همچنین در کاردرمانی موارد زیر هم  آموزش داده می شود:

• کمک به بیمار برای مدیریت تغییرات شناختی، ادراکی، رفتاری
• آماده کردن خانه و محیط کار برای بازگشت بیمار

متخصصین کاردرمانی برای اثرگذاری کمتر سکته مغزی بر انجام کارهای روزمره از جمله مراقبت های شخصی، کارهای خانگی و فعالیت های کاری و تفریحی، با بیمار همکاری می کنند. در ضمن متخصص کاردرمانی برنامه هدف محور تهیه می کند تا مهارت های لازم برای مشارکت در زندگی روزانه را توسعه دهند.

علائم سکته مغزی و نیازمند به کاردرمانی

سکته مغزی یک نقص نورولوژیکی است که به علت اختلال جریان خون در قسمتی از مغز به وجود می آید. علائم هشدار دهنده قبل از سکته مغزی قطعاً می تواند به شناسایی زودهنگام کمک کند. فراموش نکنید این این علائم می توانند روزها و حتی هفته ها قبل از وقوع سکته مغزی ظاهر شده باشند. علائم اولیه ای که در فرد بروز می کند شامل موارد ذیل است:

• احساس سردرد و گیجی و بر هم خوردن تعادل
• تاری دید
• پایین افتادن یک سمت صورت
• احساس ضعف در پا یا دست
• مشکل در تکلم
• درد قفسه سینه

حتماً به یاد داشته باشید بعد از مشاهده این علائم سریعاً باید با اورژانس تماس بگیرید.

علائم اولیه سکته مغزی به غلت سکته بستگی دارد. این علامت ها می توانند ناگهانی بوده و یا در عرض چند دقیقه اول ظاهر شوند. بعد از بروز سکته مغزی فرد دچار اختلالاتی می‌شود که عبارتند از :

• فلج حرکتی (معمولاً یک سمت بدن)
• اختلالات حسی
• اختلالات درکی
• اختلالات بینایی، تاری دید
• اختلالات گفتاری و زبانی
• سردرد بی سابقه شدید
• عدم تعادل و سرگیجه

لازم به ذکر است، نشانه های سکته مغزی در افراد متفاوت است، اما همواره (معمولاً) به صورت ناگهانی ایجاد شود. می دانید نقاط مختلف مغز اندام های مختلف بدن را کنترل کرده و در نتیجه علائم هم به ناحیه ای از مغز که تحت تاثیر قرار گرفته و میزان و شدت آسیب دیدگی بستگی دارد. شاید لازم باشد انواع سکته مغزی را هم بشناسید. پس همراه ما باشید.

انواع سکته مغزی کدامند؟

• نوع ۱: ischemic : در این نوع سکته مغزی که با احتمال بیشتری نسبت به نوع دوم رخ می دهد، علت سکته مغزی نرسیدن خون و در نتیجه اکسیژن کافی به مغز به علت وجود یک لخته در عروق یا مویرگ های مغزی است. از ریسک فاکتور های ischmia می توان بیماری های قلبی، سیگار کشیدن، استفاده از مواد مخدر و الکل، سبک زندگی نامناسب مانند چاقی یا عدم فعالیت بدنی و دیابت و مشکلات متابولیسم گلوکز را نام برد.
• نوع ۲: hemorrage : این نوع از سکته مغزی با احتمال کمتری اتفاق می افتد. علت بروز سکته مغزی خونریزی مویرگ ها یا عروق مغزی و در نتیجه عدم خونرسانی مناسب به بافت مغز است. عوامل ایجاد کننده خونریزی عبارتند از : خونریزی ناشی از فشار خون بالا، نابه هنجاری عروق مغزی، یا خونریزی خود به خودی.

علل بروز سکته مغزی

همانطور که می دانید سکته مغزی دو نوع ایسکمیک و هموراژیک دارد که هر کدام دلایل مختلفی دارند. در ادامه به علل بروز هر دو نوع سکته مغزی به طور مجزا خواهیم پرداخت.

در سکته مغزی ایسکمیک عواملی چون فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت، بیماری ‌های قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی، چاقی، مصرف دخانیات و الکل و همچنین کم ‌تحرکی نقش مهمی دارند که به مرور باعث آسیب دیدن رگ های مغزی شده و منجربه انسداد جریان خون می شود.

سکته مغزی هموراژیک نیز به دلایلی چون فشار خون بالا، آنوریسم مغزی، مصرف بیش ‌از حد داروهای رقیق‌ کننده خون یا ضربه به سر اتفاق می افتد و بافت های مغزی را دچار آسیب می کند.

عوامل دیگری چون استرس زیاد، افسردگی، افزایش سن و همچنین سابقه خانوادگی سکته نیز  باعث بروز سکته مغزی می گردد و می توان با داشتن زندگی سالم، تغذیه مناسب، انجام ورزش و …از بروز این مشکل پیشگیری نمود.

مزایای کاردرمانی بیماران سکته مغزی در کلینیک طراوت تهران

کاردرمانی برای سکته مغزی یک گام اساسی در مسیر بهبود بیمار بعد از سکته مغزی است. بیمارانی که توانایی انجام وظایف روزانه خود،  مانند توانایی حفظ تعادل، تمرکز، حفظ اطلاعات و حتی دستیابی به یک شیء را از دست داده اند.

پس برای یادگیری مجدد این حرکات اساسی به خدمات کاردرمانی سکته‌ مغزی نیاز دارند. هدف درمانگر این است که به بیماران در بهبود توانایی های حسی و حرکتی آسیب دیده کمک کند. به لطف کاردرمانی بیماران سکته مغزی در کلینیک توانبخشی طروات در غرب تهران، بسیاری از بیماران سکته مغزی می توانند مجدداً به فعالیتهای مورد علاقه خود بازگردند.

 روند اولیه ارزیابی کاردرمانی سکته مغزی در کلینیک توانبخشی طراوت تهرانسر، شامل مصاحبه با بیمار و سرپرست برای ایجاد نقش هایی که قبلاً در زندگی داشته اند و همچنین وظایف و فعالیت هایی که در این نقش ها به اتمام رسیده است. ارزیابی مشاهده ای از وظایف خودمراقبتی شخصی از جمله:

• دوش گرفتن
• لباس پوشیدن
• توالت فرنگی
• نظافت
• غذا خوردن و کارهای خانگی

یا موارد دیگری از جمله:

• تهیه وعده غذایی
• خرید
• تمیز کردن لباس ها
• مدیریت امور مالی
• مصرف به موقع داروها است.

همچنین از دیگر مزایای کاردرمانی بیماران سکته مغزی در کلینیک طروات تهران، ارزیابی عملکرد اندام فوقانی و دست، ارزیابی دقیق حرکتی و حسی توسط کاردرمانگر است. فراموش نکنید مداخلات و برنامه ریزی کاردرمانی سکته مغزی و گفتار درمانی سکته مغزی در این مرکز، با هدف دستیابی به کنترل و عملکرد اندام فوقانی، تغییرات در قدرت حرکتی، توان عضلانی، علائم حسی، برنامه ریزی حرکتی -آپراکسی، هماهنگی حرکتی خوب و عملکرد درست صورت می گیرد.

چرا بیماران سکته مغزی باید کاردرمانی کنند؟

توصیه به کاردرمانی برای کسانی که با عرضه سکته مغزی روبرو شدند بسیار حائز اهمیت است. برای بیماران سکته مغزی چند هدف اصلی در کاردرمانی لحاظ شده است. در واقع اهداف اساسی کاردرمانی برای این افراد در مرکز توانبخشی طراوت در غرب تهران بر موارد زیر تکیه دارد:

بهبود کیفیت زندگی

مهمترین مزیت کار درمانی سکته مغزی غرب تهران در تهرانسر ، بهبود کیفیت زندگی است. کاردرمانی به بیماران کمک می کنند تا توانایی های حسی و حرکتی خود را در دوران نقاهت پس از سکته مغزی بهبود بخشند تا بیماران بتوانند مهارت های ارزشمندی از جمله نظافت و یا استفاده از وسیله های ارتباطی و آشپزی را دوباره فرابگیرند. با این مهارت ها، بیماران سکته مغزی می توانند بتدریج به زندگی عادی بازگردند.

استراتژی های یادگیری برای غلبه بر چالش ها

کاردرمانگران طی روند کاردرمانی سکته مغزی به بیماران یاد می دهند که چگونه با شیوه های جدید حرکت و دامنه حرکتی خود سازگار شوند. آنها برخی استراتژی های عملی مانند نحوه تقسیم یک فعالیت پیچیده به قسمت های کوچکتر را آموزش می دهند، سپس هر قسمت را تمرین می کنند تا بیمار بتواند کل فعالیت را انجام دهد. همچنین، چگونگی جایگزینی توانایی های جدید و غلبه بر چالش ها را نیز به بیماران می آموزند.

سازگارسازی فضاهای زندگی متناسب با نیازها

بخشی از رویکردهای کاردرمانی سکته مغزی غرب تهران، شامل کمک به بیماران و خانواده های آنها برای ایجاد تغییراتی در محیط خانه است تا فضای زندگی آنها ایمن تر و راحت تر باشد.

مقابله با چالش ها و بازگشت به فعالیت های معمول قبل از بروز سکته

کاردرمانگران همچنین، چالش های ناشی از سکته مغزی را برطرف می کنند. این چالش ها ممکن است شامل چالش های جسمی، شناختی و احساسی باشند. آنها به بیماران کمک می کنند تا فعالیت هایی را که نیاز دارند یا می خواهند انجام دهند، شناسایی کرده و سپس، راهکارهایی را ارائه دهند که به بیماران کمک کند تا به اکثر فعالیتهای مورد علاقه خود بازگردند.

عوارض رایج پس از سکته مغزی  

بدون مراقبت و درمان مناسب، سکته مغزی می تواند کشنده باشد یا باعث آسیب دائمی به عملکرد منظم بدن شود.بسته به مدت زمانی که جریان خون به مغز مختل شده و کدام قسمت از مغز بیشتر تحت تأثیر قرار گرفته است، عوارض طولانی مدت سکته مغزی ممکن است شامل ناتوانی های موقتی یا دائمی باشد. در اینجا برخی از رایج ترین عوارض پس از سکته مغزی آورده شده است:

• فلجی: سکته مغزی شدید ممکن است منجر به فلج یک طرف بدن یا از دست دادن حرکت عضلات شود. درمان مشکلات حرکتی به کمک مداخلات کاردرمانی نجام می گیرد.
• درد: سکته مغزی ممکن است باعث درد  بی حسی یا سایر احساسات غیر معمول مانند سوزن سوزن شدن در قسمت های خاصی از بدن شود.
• از دست دادن حافظه: بیماران ممکن است مقداری از دست دادن حافظه یا مشکل در تفکر، درک مفاهیم، استدلال و تصمیم گیری را تجربه کنند. گفتاردرمانی سکته مغزی  به آسیب هایی که به مراکز گفتاری وارد شده است کمک می کند.
• تغییرات احساسی: پس از سکته مغزی، کنترل احساسات دشوارتر می شود. ابتلا به افسردگی در بازماندگان سکته غیرعادی نیست.
• مشکل در صحبت کردن: سکته مغزی می تواند ماهیچه های دهان و گلو را تحت تاثیر قرار دهد و صحبت کردن واضح، بلع یا غذا خوردن را با مشکل مواجه می کند. این عوارض جانبی می تواند درک گفتار، خواندن یا نوشتن را دشوارتر هم کند.

روش های کاردرمانی بیماران سکته مغزی

در ادامه به روش ها و تمرین هایی که توسط کاردرمانگران برای کاردرمانی سکته مغزی انجام می شود پرداخته ایم. تمرینات کاردرمانی سکته مغزی شامل مجموعه تمرین های متناسب با نتیجه ارزیابی است و با توجه به اینکه در کدام مرحله سکته قرار دارند انجام می شود. یادآوری می کنیم در مراحل اولیه سکته، افزایش سفتی عضلات برای بیمار ایجاد می شود. بعد این سفتی عضلات می شکنند و مراحل تقویت عضله و تمرین های متناسب انجام می شوند که عموماً شامل موارد زیر می شود:

تمرینات کاردرمانی سکته مغزی

کاردرمانی با توجه به شدن مشکل های ناشی از سکته مغزی تمرینات متفاوتی را برای بیماران سکته مغزی در نظر می گیرد که در ادامه به تمرینات کاردرمانی بیماران سکته مغزی خواهیم پرداخت.

انتقال وزن بدن به هر طرف

تمرین انتقال وزن بدن به هر طرف باعث می شود تا بدن تعادل بهتری داشته باشد. برای انجام این تمرین بیمار را روی یک صندلی یا تخت بنشانید و بخواهید کف پاها را روی زمین قرار دهد. سپس از او بخواهید بدن خود را به آرامی به طرف چپ خم کند و وزن خود را روی پای چپ بیاندازد. بیمار چند ثانیه در این حالت بماند و سپس به حالت ساکن برگردد و دوباره این حرکت را برعکس و از سمت راست انجام دهد.

اگر بیمار در ابتدا نتواند تعادل خود را حفظ کند بهتر است دستان خود را روی میز یا صندلی قرار دهد. این تمرین را ۱۰ بار برای هر طرف انجام دهید. اگر بیمار دچار سرگیجه شد و یا تعادلش کم بود، با کاردرمان صحبت کرده و با کمک او این تمرین را انجام دهد.

انتقال وزن بدن به جلو

تمرین انتقال وزن به جلو برای راحتی در بلند شدن از حالت نشسته و کنترل بدن است. برای انجام این تمرین از تمرینات کاردرمانی سکته مغزی، بیمار روی صندلی بنشیند و پاها را صاف روی زمین قرار ‌دهد و دست‌ ها روی ران ‌ها یا دسته صندلی بگذارد.

در ادامه بدن خود را به سمت جلو خم کند به این صورت که شانه ها از لگن جلوتر باشند. در این موقعیت وزن بدن از پشت بر روی ران ها و پاها احساس می  گردد. بیمار باید چند ثانیه وزن را تحمل کرده و دوباره به حالت عادی بازگردد. با انجام این حرکت عضلات شکم و کمر تقویت  می‌ شود و باید تمرین را ۱۰ بار تکرار کرد.

تکیه روی ساعدها

تمرین تکیه روی ساعدها به این صورت است که بیمار به پشت روی تخت یا زمین دراز می ‌کشد و بعد آرام آرام روی آرنج های خود بلند می شود. به این صورت که بالاتنه کمی از زمین جدا شود و روی ساعدها قرار بگیرد.

در این حالت چند ثانیه تامل کنید و به آرامی روی تخت دراز بکشید. با انجام این تمرین عضلات شانه و شکم تقویت می گردد و فرد می تواند در حالت نیمه نشسته تعادل خود را حفظ کند از تشک نرم برای این تمرین از تمرینات کاردرمانی سکته مغزی استفاده کنید و بهتر است کسی را در کنار خود به عنوان همراه داشته باشید و روزانه ۱۰ بار این تمرین را تکرار کنید.

حرکت دست به طرف سمت مبتلا

حرکت دست به طرف سمت مبتلا کمی سخت است اما با کمک متخصص کاردرمانی بیمار می تواند آن را انجام دهد تا بین مغز و عضلات آسیب دیده دوباره ارتباط برقرار گردد. برای انجام این تمرین روی صندلی بنشینید و دست سالم خود را روی میز یا ران خود قرار دهید. به آرامی دست سمت آسیب دیده را حرکت دهید حتی اگر حرکت کوچکی نیز اتفاق بیفتد کافی است و نشان دهنده برقراری ارتباط بین مغز و عضلات می باشد.

بیمار می ‌تواند دست آسیب ‌دیده را به سمت جلو یا سمت دیگر بدن ببرد و اگر لازم بود با دست سالم به قسمت آسیب دیده کمک کند.

نشستن و بلند شدن

تمرین نشستن و بلند شدن باعث قوی تر شدن پاها و همچنین هماهنگی بین تنه و اندام تحتانی می شود. متخصصین کاردرمانی سکته مغزی بیمار را روی صندلی بدون چرخ می ‌نشانند و پاها را روی زمین و کمی جلوتر از زانو قرار می‌ دهند و حال بیمار باید تلاش کند تا بدون کمک دست ‌ها از روی صندلی بلند شود.

اگر در ابتدا نمی تواند از دست های خود کمک بگیرد و به مرور استفاده از دست ها را کمتر کند. در حالت ایستاده چند ثانیه صبر کند و دوباره روی صندلی بنشیند. این تمرین رت روزانه ۱۰ بار باید انجام داد.

بلند شدن روی پنجه

تمرین بلند شدن روی پنجه باعث تقویت عضلات ساق و مچ پا می ‌شود و فرد بیمار به مرور با انجام این تمرین می تواند تعادل خود را در هنگام راه رفتن حفظ کند. در این تمرین بیمار باید پشت یک صندلی بایستد و دست ‌ها را برای حفظ تعادل روی پشتی آن بگذارد. سپس به ‌آرامی روی پنجه پا بلند شود. به این صورت که پاشنه ها از روی زمین بلند شوند و چند ثانیه در این وضعیت مانده و آرام به حالت اولیه بازگردند.

با کمک این تمرین قدم برداشتن و بالا رفتن از پله ‌ها برای بیمار سکته مغزی راحت تر می باشد. این تمرین را حداقل ۱۰ تا ۱۵ بار در روز انجام دهید تا نتیجه بخش باشد.

راه رفتن ضربدری

راه رفتن ضربدری باعث هماهنگی بین دو سمت بدن می شود و بیمار باید در یک فضای باز که ایمن باشد این تمرین را انجام دهد. در هنگام راه رفتن ضربدری دست و پای مخالف را باید با هم به حرکت در آورد. قدم ها باید آرام و با تمرکز بالا برداشته شود و در ابتدای تمرین فقط ۵ قدم به جلو برداشته و همان مسیر را بازگردد و به مرور تعداد قدم ها را بیشتر کند. تمرین راه رفتن ضربدری باعث درگیر شدن مغز در کنترل حرکات دوطرفه و تقویت هماهنگی بدنی می‌ شود.

تحمل وزن روی یک پا

تمرین تحمل وزن روی یک پا در کاردرمانی بیماران سکته مغزی به حفظ تعادل و تقویت عضلات پاها کمک می کند. فقط کافیست کنار دیوار یا پشتی صندلی بایستید و با کمک دست، وزن بدن را روی یکی از پاها بیندازید و پای دیگر را فقط چند سانت از سطح زمین بلند کنید و لحظاتی در آن حالت بمانید.

حال پای دیگر را از سطح زمین بلند کنید و چند ثانیه صبر کنید. در ابتدا فرد فقط ۳ تا ۵ ثانیه دوام می آورد و به مرور این زمان افزایش پیدا می کند.

بازی گردو شکستم (تقویت دست و هماهنگی دو طرف بدن)

این تمرین در کاردرمانی سکته مغزی یا بازی برای بیمار جذاب خواهد بود و هدف از انجام آن تقویت عضلات دست و بهبود هماهنگی بین دو دست می باشد.

در این تمرین بیمار دست ‌ها را مقابل هم قرار می ‌دهد و کف دست ها را به هم می فشارد تا به عضلات بازو و ساعد فشار وارد شود. روزانه ۱۰ بار به مدت چند ثانیه این تمرین را انجام دهید تا بتوانید به دست ها قدرت و نیرو وارد کنید.

بیماران سکته مغزی که اصلا قادر به تکان دادن دست خود نیستند نیز می توانند با این تمرین عصب و عضلات دست را تحریک کنند و کم کم توان حرکتی پیدا نمایند.

راه رفتن به عقب

راه رفتن به عقب تعادل و هوشیاری حرکتی بیمار را هدف قرار می دهد و به این صورت است که در یک راهرو صاف که دیوار نزدیک است به سمت عقب راه برود. در ابتدا بهتر است از یک همراه کمک گرفته شود و یا اینکه یر روی دیوار دست بگذارد. در تمرین های اولیه بهتر است ۵ تا ۱۰ قدم به عقب برود و به مرور قدم های خود را افزایش دهد.

در راه رفتن به عقب سر و سینه باید به سمت جلو باشد و پاها به عقب حرکت کنند. با انجام این تمرین عضلات پا قدرت می گیرند و هماهنگی حرکتی و توجه ذهنی را شاهد خواهید بود.

تمرین‌های پسیو (غیرفعال بیمار) افزایش دامنه حرکتی

منظور از تمرین‌های پسیو افزایش دامنه حرکتی این است که بخشی از بدن نه به اراده خود، بلکه با اعمال نیروی خارجی حرکت داده می‌شود. برای مثال بیمار، مراقب بیمار  یا کاردرمانگر با بازوی سالم بازوی ضعیف یا فلج را می‌گیرد و حرکت می‌دهد. تمرین‌های پسیو (غیرفعال) دامنه حرکتی، برای حفظ انعطاف‌پذیری مفصل و پیشگیری از انقباض و خشکی مفاصل مفید هستند.

مراحل بعدی مداخلات کاردرمانی در افرادی که دچار سکته مغزی شده اند شامل موارد زیر است:

• تمرین‌های تقویتی یا مقاومتی
• تمرین‌های کششی
• تمرین‌های تحمل وزن
• متحرک‌سازی کتف
• تمرین تعادل
• تمرین های شناختی
• مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف و غیره

تمرین‌های فعال افزایش دامنه حرکتی

منظور از تمرین‌های فعال دامنه حرکتی ( AROM) این است که بیمار می‌تواند بخشی از بدن را بدون کمک حرکت بدهد. بسیاری از بیماران سکته مغزی که یک سمت از بدنشان ضعیف شده است، آنقدر قوی نیستند که بتوانند تمرین‌های مقاومتی را انجام بدهند، اما توانایی انجام تمرین‌های فعال افزایش دامنه حرکتی را دارند. به این ترتیب این حرکات انعطاف‌پذیری مفصل را افزایش می‌دهند، عضلات را تقویت می‌کنند و استقامت عضلانی را افزایش می‌دهند.

کاردرمانی سکته مغزی چقدر طول می کشد؟

در سکته مغزی، بسته به شدت سکته شاید لازم باشد که در زمانی را در بخش مراقبت های ویژه یا مراقبت های حاد بگذارنید. پس از آن است که شروع توانبخشی در سریع ترین زمان ممکن می تواند در بهبود آن اثری حیاتی داشته باشد. تیم توانبخشی شامل فیزیوتراپیست، متخصص مغز و اعصاب، کاردرمانگر و آسیب شناس گفتار و زبان و همچنین پرستار است.

معمولاً مدت زمان بستری در بیمارستان برای سکته مغزی بین پنج تا هفت روز است. در این مدت تیم مراقبت از سکته مغزی به بررسی اثرات سکته مغزی پرداخته و برنامه توانبخشی را معین می کنند.

همان طور که در پاراگراف های قبلی اشاره کردیم اثرات بلند مدت سکته مغزی و شدت سکته و ناحیه تحت تاثیر مغز در بین افراد متفاوت است. به همین جهت کاردرمانی و فیزیوتراپی می تواند برای بیمار و انجام کارهای مختلف بسیار کمک کننده باشد. همچنین گفتاردرمانی بلع برای بیماران سکته مغزی که مشکل بلع هم دارند مهم است.

یادآوری می کنیم که هدف از توانبخشی این است که عملکرد تا حد ممکن به سطح قبل از سکته مغزی نزدیک شود. یادآوری می کنیم در طول سه ماه اول پس از سکته، بیمار معمولاً پدیده ای به نام بهبودی خودبخودی را تجربه می کند. چون مغز راه های جدیدی را برای انجام وظایف پیدا می کند و مهارت یا توانایی هایی که در اثر سکته از دست رفته بود، ناگهان بازمی گردد.

کاردرمانی سکته مغزی و البته راهکارهایی که در توانبخشی ارائه می شود می تواند مدت زمان بهبودی بعد از سکته مغزی را به طرز محسوسی کاهش دهد. این راهکارها به کم کردن عوارض ایجاد شده برای بیمار، بهبود توانایی ها و کمک به بیمار برای رسیدن به حداکثر استقلال و توانایی اش کمک زیادی می کنند.

تمرینات کاردرمانی سکته مغزی در منزل

متخصص کاردرمانی بزرگسالان طی کاردرمانی با افراد سکته‌ مغزی، به روش های زیر، خانه بیمار را برای ایمنی و بهترین کیفیت زندگی آماده می کند:

• ارزیابی ایمنی خانه بیمار و ارائه پیشنهاداتی به مراقبان
• پیشنهاد تهیه وسایلی که دسترسی بیمار را به امکانات خانه بیشتر کند.
• بررسی راه هایی برای تنظیم خانه بیمار جهت بهبودی در انجام فعالیت های روزمره زندگی
• نشان دادن و آموزش تکنیک های یک دستی برای انجام کارهایی مانند لباس پوشیدن، باز کردن بسته ها، تهیه غذا و استفاده از وسیله های ارتباطی به بیمار
• آموزش به خانواده یا مراقبین بیمار جهت کمک به بیمار برای کسب مجدد استقلال عملکردی و شرکت در فعالیت هایی که وی از آنها لذت می برد.

در مرکز توانبخشی طراوت تهرانسر می توانید از مشاوره های تخصصی کاردرمانگران اختصاصی سکته مغزی بهره مند شوید.

کاردرمانی بیماران سکته مغزی در غرب تهران

پیشتر گفتیم عملکرد افرادی که دچار سکته مغزی می شوند به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار می گیرد. این افراد شش مرحله از بهبودی را تجربه می کنند و تمرینات کاردرمانی بیماران سکته مغزی در مرکز توانبخشی طراوت در غرب تهران بر اساس مرحله ای که فرد در آن قرار دارد انجام می شود.

هدف کاردرمانی در مراحل اولیه ایجاد حرکت در اندام است، پس به این ترتیب از رفلکس های مختلف استفاده کرده و با گذاشتن اندام فوقانی و اندام تحتانی در موقعیت مناسب سعی در احیای حرکت در اندام دارند.

در دو هفته اول که اندام ها شل هستند و هیچ حرکتی در آن ها دیده نمی شود بهتر است بعد از انجام تمرینات، دست به گونه ای قرار بگیرد که بازو کنار بدن، آرنج خم باشد و ساعد به گونه ای چرخیده باشد که پشت دست بالا قرار بگیرد. برای پا هم باید یک بالش زیر پای بیمار قرار گرفته با استفاده از یک بالش دیگر از پایین آمدن مچ جلوگیری کنیم.

به محض دیده شدن حرکت حتی به مقدار اندک هدف مداخله تغییر کرده و سعی می شود حرکات را با هم ترکیب کرده و از ایجاد دفورمیتی در مفاصل جلوگیری کنند. بعد از گذشت از مراحل حاد و در حالت هوشیاری نسبی بیمار، سعی بر آن است که کم کم بیمار را به حالت نشسته در آورده؛ به این صورت که اول به حالت نیمه نشسته و تا میزان تحمل بیمار انجام داده و رفته رفته زاویه نشستن بیشتر شده و به میزان پیشرفت بیمار، ساعت نشستن ها را بیشتر می کنند.

توجه داشته باشید کاردرمانگران با انجام مداخلات مناسب، می‌توانند به فرد کمک کند تا مشکلات موجود کاهش یافته و فرد در زندگی روزمره به استقلال نسبی برسد. البته بیان این نکته حائز اهمیت است که میزان بهبودی هر شخص با فرد دیگر متفاوت بوده و به نوع و مکان ضایعه عروقی، شدت ضایعات بالینی، مشکلات نورولوژی و اختلالات همراه و همکاری خود مراجع و خانواده او بستگی دارد

در نهایت با انجام تمریناتی جهت انجام حرکات ترکیبی و حرکات جداگانه در مفاصل سعی در بهبود عملکرد و افزایش مشارکت و استقلال فرد در انجام فعالیت های روزمره زندگی می شود.

جمع بندی

در این مقاله اشاره کردیم افرادی که دچار سکته مغزی شده اند، در مواردی ممکن است اختلالات شناختی، فلج، ضعف، اختلال حرکتی و بینایی را تجربه کنند. به این ترتیب شروع توانبخشی در سریع ترین زمان ممکن پس از این که علت سکته مغزی مشخص و درمان شد بسیار حیاتی و در ادامه روند زندگی بیمار بسیار تاثیرگذار است.

درمانگران متخصص بیماران سکته مغزی کلینیک توانبخشی طراوت در غرب تهران (تهرانسر) با برنامه ای مدون و پیگیر، برای بهبود این بیماران و بازگشت به فعالیت های طبیعی روزانه قدم برمی دارند. هرگونه سوال و یا ابهامی توسط کارشناسان و مشاوران متخصص در این مرکز پاسخ داده می شود.

از دیگر خدمات کاردرمانی در بیماری های نورولوژی می توان به کاردرمانی ام اس ، کاردرمانی ای ال اس ، کاردرمانی پارکینسون و… اشاره کرد.