کودک های خجالتی زیادی در اطراف خود می بینیم که برای ارتباط برقرار کردن با دیگران خجالتی هستند. این کودکان در هنگام ورود به یک مکان جدید ترس دارند و احساس اضطراب ، ناراحتی و … در آن ها دیده نی شود. طبق روانشناسی کودک خجالتی، خجالتی بودن باعث مشکلاتی در تعاملات اجتماعی او، عملکرد تحصیلی و رشد عاطفی او می شود. مسائل مختلفی در خجالتی بودن کودک تاثیر دارند و با دانستن نشانه ها و علت بروز این مشکل می توان از راهکارهای روانشناسانه استفاده نمود.
علل خجالتی بودن در کودکان چیست؟
خجالتی بودن در کودکان به دلایل مخنلفی مثل ژنتیک، محیطی و … اتفاق می افتد که مانع از رشد درست کودک می شود. در ادامعه به صورت کامل در مورد علل خجالتی بودن کودک می پردازیم.
عوامل ژنتیکی و وراثتی در خجالت کودکان
عوامل ژنتیکی و وراثتی در شکل گیری شخصیت و رفتار کودکان نقش دارند. برخی از کودکان به دلیل ویژگی های شخصیتی و ژنتیکی خاصی که دارند بیشتر دچار حس خجالت می شوند. طبق تحقیقات روانشناسی کودک خجالتی می توان گفت که ژن هایی در بدن کودک وجود دارد که استرس و واکنش های اضطرابی را افزایش می دهد و کودک بیشتر مستعد خجالت و کم رویی می شود. کودکان از والدینی که مضطرب هستند و سابقا خجالتی بودن این رفتار را به ارث می برند.
تاثیر محیط خانوادگی بر رفتار خجالتی کودک
محیط خانوادگی نیز بر خجالتی بودن کودک تاثیر دارد و در صورتی که خانواده سخت گیر و کنترل گر باشد و محافظه کارانه رفتار کند، کودک به دنبال حمایت و تایید دیگران است و کودکی منزوی و خجالتی را تحویل اجتماع می دهد. وابستگی به تایید دیگران می تواند اعتماد به نفس کودک را کاهش دهد و او را در موقعیت های اجتماعی دچار اضطراب کند. همچنین کودکی که عمدتا مورد سرزنش قرار می گیرد و انتقاد می شود نیز دچار این مشکل خواهد بود. در محیط خانوادگی کودک باید حمایت شود و با تشویق کردن های به موقع از بروز این رفتار جلوگیری نمود.
نقش تجارب اجتماعی در افزایش یا کاهش خجالت کودک
تجربه های اجتماعی کودک نیز در افزایش یا کاهش خجالت او تاثیر دارد. کودکانی که زمان لازم برای برقرای ارتباط با دیگران ندارند دچار اضطراب می شوند و در نتیجه تعاملات اجتماعی آنها کاهش پبدا می کند. برخوردهای نامناسب از سوی همسالان مانند مورد تمسخر قرار گرفتن یا نادیده گرفته شدن حس خجالت را در کورک افزایش می دهد. همچنین حضور در اجتماع به این صورت که در بازی های گروهی شرکت کند و فعالیت های مناسب با همسالان خود داشته باشد احساس خجالت را از کودک دور می کند. کودک خجالتی با داشتن تجربه های مثبت اعتماد به نفس خود را افزایش می دهد و در نتیجه در اجتماع به یک فرد موفق تبدیل خواهد شد.
نشانه‌های کودک خجالتی چیست؟
بر طبق روانشناسی کودک خجالتی، کودکان خجالتی علائم و نشانه های مشخصی دارند و بیشتر دچار اضطراب و استرس هستند و به راحتی احساس خجالت با قرمز شدن صورت مشخص می شود.
علائم رفتاری کودکان خجالتی
دوری کردن از جمع های شلوغ و غریبه، عدم حضور در موقعیت های جدید، اجتناب از ارتباط چشمی، صحبت نکردن در جمع، بازی نکردن با همسالان، سر به زیر بودن و پاسخ دادن کوتاه و تک کلمه ای به سوالات نشانه های کودک خجالتی است. کودکان خجالتی در حضور افراد غریبه در پشت والدین پنهان می شوند و یا دست های خود را بروی صورت قرار می دهند و از ارتباط چشمی جلوگیری می کنند.
تفاوت خجالت با اضطراب اجتماعی در کودکان
خجالت و اضطراب اجتماعی در کودکان در کنار شباهت هایی که با هم دارند تفاوت هایی نیز دارند. خجتلت یک حالت طبیعی است که برای هر کودکی ممکن است اتفاق بیفتد و بعد از گذشت زمان کمی از ورود به مهمانی ها و … این حس کمتر می شود. اضطراب اجتماعی یک اختلال روانی است که باید حتما مورد بررسی قرار گیرد. زیرا بر روی کیفیت زندگی کودک تاثیر خواهد گذاشت. کودکانی که اضطراب اجتماعی دارند از موقعیت های جدید هراس دارند و نمی توانند فعالیت های روزمره خود را به درستی انجام دهند. این کودکان معمولاً دچار علائم فیزیکی مانند تعریق، لرزش، تپش قلب و حتی حملات پانیک می شوند. پس می توان گفت تفاوت کودک خجالتی با کودکی که اضطراب اجتناعی دارد در شدت و تاثیرگذاری بر عملکرد روزمره است.
چرا بعضی کودکان در محیط‌های مختلف خجالت می‌کشند؟
طبق روانشناسی کودک خجالتی، بعضی از کودکان ممکن است اصلا خجالتی نباشند اما در محیط هایی قرار گیرند که دچار خجالت شوند. کودکان زیادی هستند که در خانه اصلا احساس خجالت ندارند اما در مدرسه این حس در آنها شکل می گیرد. تفاوت رفتاری گفته شده عمدتا به دلیل نداشتن حس امنیت یا تجربه های قبلی است. محیط های ناآشنا، تجربه های منفی قبلی مانند مورد تمسخر قرار گرفتن و ترس از عدم پذیرش توسط دیگران می توانند از دلایلی باشند که کودک در یک محیط خاص خجالت بکشد.
البته عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز در این موضوع دخیل هستند مثلا پدر و مادر یا معلمان از کودک انتظارات بالایی دارند که احساس خجالت را در محیط های دیگر افزایش می دهد. شناخت و درک علت خجالت در محیط های مختلف و متدهای روانشناسی کودک خجالتی می تواند به والدین و مربیان کمک کند تا با ارائه حمایت های لازم به کاهش خجالت کودک کمک کنند.
چگونه به کودک خجالتی کمک کنیم؟
برای کمک به کودک خجالتی باید محیطی حمایتی را برای کودک تدارک دید و او را به تعاملات مثبت تشویق نمود و با افزایش اعتماد به نفس کودک را از این حس دور ساخت.
تقویت اعتماد به نفس در کودکان خجالتی
تقویت اعتماد به نفس برای کمک به کودک خجالتی یهترین راه حل از نظر روانشناسی کودک خجالتی است و برای این کار والدین باید کودک را در انجام فعالیت هایی که به آنها علاقه دارد تشویق کنند و موفقیت های کوچک او را بزرگ جلوه داده و او را تشویق کنند. موفقیت در انجام کارها هر چند کوچک او را به انجام کارهای مختلف سوق می دهد و احترام و توجه کسب می کنند. لازم به ذکر است که در هنگام تشویق کودک او را قضاوت نکنید تا دچار ترس از قضاوت نشده و راحت با شما ارتباط بگیرند. تمرین مهارت های جدید مثل صحبت در جمع های کوچک یا شرکت در کلاس های هنری و ورزشی به او کمک می کند تا به تدریج توانایی های خود را ببیند و احساس راحتی بیشتری کند.
ایجاد فضای امن برای تعاملات اجتماعی کودک
برای اینکه اضطراب و خجالت کودک کاهش پیدا کند باید یک فضای امن و بدون قضاوت برای او تدارک دید. والدین باید به کودک بیاموزند قضاوت کردن بخشی از زندگی است و در خانه که محیط امن کودک است با دوستان خود به بازی بپردازد و به مرور خجالت خود را کنار بگذارد. همچنین در محیط مدرسه مربیان کودک را تشویق به فعالیت های گروهی ساده نمایند و آنها را بدون فشار و با آرامش در جمع شرکت دهند.
تکنیک‌های ساده برای کاهش خجالت کودک در مدرسه و جمع های دوستانه
انجام تکنیک های عملی و ساده در جمع های دوستانه و مدرسه موثرترین راه برای کاهش خجالت کودک است. این تکنیک ها بسیار ساده اند و شامل تشویق کودک به برقراری ارتباط چشمی و لبخند زدن هنگام صحبت با دیگران است. با انجام این کارها تعاملات اجتماعی کودک تقویت می شود. همچنین تمرین گفتگوهای ساده در خانه مانند سلام کردن یا شروع مکالمه با جملات کوتاه نیز می تواند مفید باشد. در کنزل و مدرسه بازی هایی انجام دهید که کودکان با یکدیگر همکاری داشته باشند و ارتباطات کودک با همسالان خود افزایش پیدا کند.
راهکارهای موثر روانشناسی برای کودکان خجالتی
راهکارهای موثر روانشناسی کودک خجالتی شامل تکنیک هایی است که هدف آن ها کمک به کودک در برقراری ارتباط بهتر و کاهش اضطراب اجتماعی است. در ادامه به راهکارهای موثر روانشناسی خواهیم پرداخت.
بازی درمانی برای کودکان خجالتی
بازی درمانی یک روش روانشناسی است که اغلب بر کودکان تاثیرات موثری دارد و به بهبود مهارت های اجتماعی و کاهش خجالت کمک می کند. در این روش کودک با بازی کردن با دیگران تعامل برقرار می کند و بدون ترس از قضاوت به بازی های گروهی و تعاملی می پردازد. کودک با بازی کردن احساسات خود را بروز می دهد و مهارت های جدید کسب می کند. بازی های روانشناسانه شامل بازی های نقش آفرینی، داستان پردازی و بازی های گروهی است که کودکان را تشویق به برقراری ارتباط با همسالان خود می کند و باعث افزایش اعتماد به نفس و کاهش خجالت آن ها در بستر بازی می شود.
اهمیت تشویق و حمایت مثبت از کودک
تشویق و حمایت مثبت از کودک در روانشناسی کودک خجالتی حتما توصیه می شود و به کاهش خجالت و افزایش اعتماد به نفس کمک می کند. وقتی کودک به مهم بودن خود در فعالیت ها با تشویق کردن و حمایت نمودن پی می برد، انگیزه بیشتری برای فعالیت های دیگر اجتماعی خواهد گرفت. حمایت از کودک می تواند به شکل تحسین کلامی، لبخند یا حتی پاداش‌های کوچک باشد که کودک را خوشحال کند. والدین بایدبلاش های او را برای کاهش خجالت ارزشمند بشمارند تا ترس های خود را فراموش کند و فعالیت های جدیدتری را شروع کند.
چگونه والدین می‌توانند رفتار خجالتی کودک را اصلاح کنند؟
والدین الگو کودک هستند و کودک باید رفتارهای درست را از والدین یاد بگیرد. والدین می توانند با الگوسازی رفتارهای اجتماعی مثبت به کودک تحوه ارتباط برقرار کردن را یاد دهند. به طور مثال در هنگام صحبت های عادی خود با دیگران از کودک بخواهند در مکالمه آن ها شرکت کند و با به چالش کشیدن کودک در زمان های مختلف احساس خجالتی بودن را از او دور کنند. چالش های اجتماعی کودک باید به تدریج افزایش پیدا کند تا کودک بتواند به راحتی از آن عبور کند. والدین باید به حرف ها و احساسات کودک گوش دهند و با او درباره تجربیات و نگرانی‌هایی که دارد صحبت کنند تا بتوانند بهتر درک کنند که چگونه به او کمک کنند.
نقش مشاوره روانشناسی در درمان خجالت کودکان
نقش مشاوره روانشناسی در درمان خجالت کودکاندر کنار تلاش های والدین برای کاهش خجالت کودک مراجعه به مشاوره روانشناسی بهترین کار است. ابتدا ممکن است در جلسات مشاوره کودک ساکت باشد که به مرور از ترس ها و مشکلات دیگری که باعث خجالتی شدن او شده است می گوید و روانشناسان بهترین راه حل ها را برای کودک آغاز می کنند.
چگونه مشاوره تخصصی می‌تواند به کودک خجالتی کمک کند؟
در ابتدای مشاوره روانشناسی کودک خجالتی، مشاور به صورت تخصصی به تحلیل عوامل مختلفی که باعث خجالت کودک می شود می پردازد و سپس به او کمک می کند تا درک بهتری از مشکل داشته یاشد و شروع به مقابله با حس خجالت خود نماید. روش هایی چون بازی درمانی، تکنیک های روان درمانی و رفتار درمانی شناختی برای کمک به کودک استفاده می کنند و با آموزش مهارت های جدید کمک می کند تا کودک در موقعیت های اجتماعی جدید احساس بهتری داشته باشد. به طور کلی در جلسات مشاوره کودک در محیطی امن بدون وجود هیچ گونه فشاری، نگرانی های خود را بازگو می کند و به مرور خجالت را از خود دور می سازد.
معرفی جلسات روانشناسی کودک در کلینیک‌های غرب تهران
در کلینیک طراوت که درغرب تهران واقع شده است جلسات تخصصی برای درمان مشکلات رفتاری مانند خجالت کودکان برگزار می‌شود. در این جلسات از روانشناسان کودک و متخصص برای بهبود رفتارها و اختلالات کودکان کمک گرفته می شود و حین جلسه حسی دوستانه و راحت در محیط وجود دارد. روانشناس در طول جلسه به آموزش مهارت های اجتماعی می پردازد و به مرور کودک را با ترس هایش مواجه می کند.
نقش درمان‌های گروهی برای کاهش خجالت کودکان
درمان های گروهی بر طبق روانشناسی کودک خجالتی نیز برای کودکانی که خجالتی هستند برگزار می شود. در جلسات گروهی که با همسالان تدارک دیده شده است فعالیت های تعاملی و اجتماعی از آن ها خواسته می شود و به ارتباط برقرار کردن بیشتر، کودک را ترغیب می کنند. کودکان در این جلسات می توانند از تجربیات خود صحبت کنند و برای دوستان خود مفید واقع شوند. همچنین مشاهده رفتارهای مثبت سایر کودکان و یادگیری از آن ها به کودک در آموختن مهارت‌های اجتماعی جدید کمک می کند. در درمان های گروهی یک روانشناس متخصص بحث ها و فعالیت ها را هدایت می کند تا به مرور از خجالت آن ها کاسته شود.
مرکز روانشناسی کودک در غرب تهران
مرکز روانشناسی کودک طراوت تهرانسر از جمله مکان هایی است که خدمات مشاوره و درمانی متنوعی برای کودکان ارائه می دهد. در این مرکز با کمک تیم های متخصص و با تجربه در حوزه روانشناسی کودک خجالتی به کودکان و والدین کمک می شود تا ترس ها، اضطراب ها و نگرانی های کودک برطرف شوند.
خدمات تخصصی روانشناسی کودک خجالتی در کلینیک طراوت
کلینیک طراوت از مراکز معتبر و قابل دسترس در تهرانسر می باشد که در این کلینیک خدمات زیادی برای افراد خجالتی، کودکان حرف گوش نکن، روانشناسی کودک پیش دبستانی و … انجام می شود. همچنین تست هایی چون تست هوش گاردنر، تست هوش واکسلر و… صورت می گیرد.
مشاوره و روانشناسی کودک خجالتی و کم رو
مشاوره های تخصصی برای کودکان خجالتی و کم رو در کلینیک طراوت با استفاده از روش های علمی و نوین برگزار می شود. روانشناسان ابتدا به ارزیابی کودکان خجالتی و کم رو و دلایل بروز این مشکل می پردازند و سپس شروع به طراحی برنامه درمانی مناسب می نمایند و اجرا می کنند. برای کودکان بیشتر در جلسات مشاوره از بازی درمانی و تمرین های مهارتی کمک گرفته می شود.
آدرس و شماره تماس کلینیک روانشناسی کودک در تهرانسر
کلینیک روانشناسی کودک طراوت در تهرانسر محیطی مناسب برای کودکان شما دارد و کودکان را به حضور مجدد در کلینیک راضی می کنند. آدرس و شماره تماس این کلینیک در پایین همین صفحه قابل مشاهده است. اما بهتر است قبل از مراجعه حضوری حتما با تماس با اپراتورها وقت قبلی بگیرید تا کودک شما دچار احساسات ضد و نقیض نشود و احساس خجالت در او تشدید نگردد.
آدرس: تهرانسر، چهارراه صدف، خیابان شاهد غربی، جنب بانک صادرات، پلاک ۴۵، طبقه دوم (بالای پلیس ۱۰+)
تلفن ثابت: ۰۲۱۴۴۵۰۸۶۵۲
تلفن ثابت۲: ۰۲۱۴۴۵۰۴۴۲۳
تلفن همراه: ۰۹۳۸۵۳۰۲۳۲۳
سوالات متداول درباره خجالتی بودن کودکان
آیا خجالت در کودکان یک مشکل رفتاری است؟
خجالت در سنین پایین برای همه کودکان اتفاق می افتد اما اگر میزان خجالت کودک فراتر از حد باشد و بر تعاملات اجتماعی، تحصیل و زندگی روزمره کودک تاثیر منفی بگذارد می توان از این مشکل به عنوان یک مشکل رفتاری یا اختلال اضطراب اجتماعی یاد کرد. در جلسات روانشناسی کودک خجالتی علل و نشانه ها شناسایی می شود و درمان درست صورت می گیرد.
بهترین زمان برای شروع مشاوره روانشناسی کودک خجالتی چه زمانی است؟
بهترین زمان برای شروع مشاوره روانشناسی وقتی است که والدین احساس کنند خجالت کودک بسیار زیاد است و نمی تواند در فعالیت های اجتماعی، بازی با همسالان و … شرکت کند. بررسی به موقع از تشدید مشکلات جلوگیری کرده و به درمان کودک کمک خواهد نمود.
آیا می‌توان با بازی و فعالیت‌های گروهی خجالت کودک را کاهش داد؟
بله بهترین راه برای کاهش خجالت کودک بازی درمانی و حضور در فعالیت های گروهی است. کودکان در کنار دوستان خود راحت تر هستند و می توانند بدون هیچ گونه فشاری با دوستان خود تعامل داشته باشند.
بدون دیدگاه