مکیدن انگشت در کودکان به صورت غریزی اتفاق می افتد و نوزادان و خردسالان این عمل را به دلیل حس آرامش و امنیتی که دریافت می کنند انجام می دهند. رفلکس مکیدن در نوزادان بسیار رایج است و به تغذیه او کمک می کند. مکیدن انگشت در کودکان در ۶ یا ۷ ماه اول ممکن است متوقف شود و در صورت طولانی بودن تا ۲ تا ۴ سالگی خود به خود کودک این عمل را انجام نمی دهد. اما اگر کودک به این کار عادت کرده باشد باید از روش های درمانی مناسب بهره برد. در ادامه به طور کامل در مورد علت و درمان مکیدن انگشت در کودکان می پردازیم.
مکیدن انگشت در کودکان چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟
مکیدن انگشت یک رفتار طبیعی و غیرارادی در نوزادی است که بخشی از مراحل رشد کودک است و در کنار لذتی که مکیدن انگشت برای کودک دارد حس آرامش و امنیت نیز دریافت می کند. در صورتی که بعد از دوران نوزادی نیز کودک این رفتار را ترک نکند باید از نظر روانی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گیرد و مدیریت های لازم انجام شود.
مکیدن انگشت به عنوان رفتار طبیعی در سنین نوزادی
در دوران نوزادی مکیدن انگشت یک رفتار کاملاً طبیعی می باشد و به تغذیه کودک کمک می نماید. البته بهتر است بدانید مکیدن انگشت به دلیل رفلکس حتی در رحم مادر نیز انجام می شود. این رفتار در این سن به تقویت مهارت مکیدن کمک می کند و کودک در زمان استرس یا حتی به طور عادی با مکیدن انگشت احساس امنیت و آرامش می کند. همچنین نوزادان از طریق مکیدن انگشت یا اشیا دیگر به کشف اطراف خود می پردازند. در نوزادی مکیدن انگشت اصلا نگران کننده نیست و روند طبیعی رشد است و نیاز به کشف مکیدن انگشت در کودکان نیست.
چرا برخی کودکان عادت مکیدن انگشت را ادامه می‌دهند؟
مکیدن انگشت در کودکان تا ۴ سالگی اشکالی ندارد و اگر این روش ادامه دار باشد حتما باید به دلیل آن پی برد. علت مکیدن انگشت در کودکان عبارتند از:
کودکانی که در محیط های پر تنش زندگی می کنند و ترس و اضطراب شدیدی را در روز تجربه می کنند برای گرفتن آرامش انگشتان خود را می مکند.
در طولانی مدت این کار برای کودک یک عادت می شود و با مکیدن انگشت در هنگام خوابیدن یا هنگام مواجهه با شرایط جدید احساس راحتی می کند.
اگر کودک توجه کافی از والدین دریافت نکند برای جلب توجه این عمل را انجام می دهد.
تأثیر عوامل بیولوژیکی و روانی بر این عادت
مکیدن انگشت در کودکان ممکن است تاثیراتی از عوامل بیولوژیکی و روانی باشد. از نظر بیولوژیکی، این رفتار به عنوان یک واکنش طبیعی در دوران نوزادی برای رفلکس مکیدن قوی یا درد دندان ها و ناراحتی های دهانی به کودک احساس راحتی می دهد. از نظر روانی، کودکان برای مقابله با اضطراب، استرس یا نیاز به آرامش به این رفتار روی می آورند. مکیدن انگشت می‌تواند به کودک احساس امنیت و آرامش بدهد به خصوص زمانی که در شرایط استرس‌زا یا موقعیت های جدید قرار می گیرد.
علت‌های مکیدن انگشت در کودکان
در ادامه مقاله علت و درمان مکیدن انگشت در کودکان به مبحث علت می پردازیم. مکیدن انگشت در کودکان دلایل زیادی دارد و در صورت ادامه دار بودن و عدم ترک این عادت باید به دلایل پشت آن پی برد. با شناخت درست از علل مکیدن انگشت در کودکان والدین بهتر می توانند با کودک برخورد کنند.
نیاز به آرامش و اطمینان
کودکان در صورت بروز احساساتی چون خستگی، گرسنگی یا بی قراری به دنبال راه هستند که به آرامش برسند و مکیدن انگشت راهی ساده و در دسترس برای آن ها است. با مکیدن انگشت آنها احساسی همانند احساس خوردن شیر مادر را دارند و امنیت به دست می آورند. همچنین کودک قادر به مدیریت احساسات پیچیده خود نیست و برای اینکه با تنهایی و بی حوصلگی خود کمار بیاید انگشتان خود را میمکد. کودکان عمدتا این رفتار را در هنگام خوابیدن، بیدار شدن یا قرار گرفتن در محیط جدید از خود نشان می دهند.
استرس یا اضطراب در کودکان
برای مدیریت استرس یا اضطراب نیز این عمل ممکن است صورت گیرد. عوامل زیادی وجود دارند که دچار استرس و اضطراب کودک می شوند. تغییرات در زندگی مثل نقل و مکان کردن به مخبط جدید، رفتن به مدرسه یا مهد و تولد خواهر و یا برادر جدید می تواند موجب بروز استرس در کودک شود. همچنین اختلافات بین والدین و عدم توجه کافی در محیط خانواده کودک را به مکیدن انگشت وا می دارد. ترس از جدایی نیز یک اختلال در کودکان است که در هنگام رفتن به مهد و مدرسه اتفاق می افتد و کودک با مکیدن انگشت ترس خود را بروز می دهد. بهرحال علت و درمان مکیدن انگشت در کودکان در این مرحله اهمیت دارد تا استرس و اضطراب کودک کشف شود.
تأثیر احساسات ناخودآگاه و عدم امنیت
احساس ناامنی یا کمبود محبت نیز از دلایل دیگر مکیدن انگشتان است. در صورتی که کودک توجه کافی دریافت نکند برای جلب توجه به صورت ناخودآگاه این عمل را انجام می دهد. همچنین احساسات درونی کودک مانند ترس، خجالت و حسادت نیز از این طریق ممکن است بروز کند. وقتی بین کودک و والدین ارتباط عاطفی وجود نداشته باشد کودک با مکیدن انگشت خود را به آرامش می رساند.
عدم مدیریت درست احساسات درونی و نیازهای عاطفی کودک بر رشد احساسی و روانی کودک تاثیرات منفی دارد و والدین باید با توجه و دادن حس امنیت و آرامش کودک را از این عادت دور سازند.
پیامدهای طولانی‌مدت مکیدن انگشت در کودکان
عادت مکیدن انگشت در کودکان پس از دوران نوزادی و سالهای اولیه زندگی ادامه داشته باشد پیامدهای فیزیکی، روانی و اجتماعی را به همراه دارد. در ابتدای نوزادی و سالهای بعد کودک حس آرامش از این رفتار دارد و در ادامه به یک عادت بد تبدیل خواهد شد و حتما باید با کنکاش در درون کودک به علت و درمان مکیدن انگشت پی برد.
تأثیرات منفی بر رشد دندان‌ها و فک
از پیامدهای جدی مکیدن انگشت در کودکان تأثیر آن بر رشد دندان‌ها و فک است و ساختار دهان را دچار مشکل می کند. به طور کلی مکیدن انگشت به طور مداوم می تواند باعث کج شدن دندان های کودک و رشد نادرست آن ها شود. همچنین باعث بروز ناهنجاری های فک می شود و فک بالا و فک پایین در یک راستا قرار نمی گیرند و به این مشکل ناهنجاری فک متقاطع گفته می شود.
فشار مداوم انگشت در هنگام مکیدن به لثه‌ها و بافت نرم دهان آسیب وارد میکند و حتی باعث تأخیر در رویش دندان های دائمی می شود.
مشکلات احتمالی گفتاری و زبانی
مکیدن انگشت در کودکان علاوه بر مچ شدن دندان ها و … بر روی گفتار و زبان نیز تاثیر می گذارد و صحبت کردن در هنگام مکیدن انگشت مشکل تلفظی ایجاد می کند و کودک نمی تواند صدا ها و کلمات را به طور درست تلفظ کند. همچنین در گفتار کودک اختلال ایجاد می کند و کودک قادر به بیان درست جملات نیست.
از مشکلات دیگر گفتاری و زبانی می توان به تنفس غیرطبیعی (مانند تنفس از دهان) اشاره کرد و در دوران توسعه زبان این عمل موجب تاخیر در یادگیری زبان می شود.
تأثیرات اجتماعی و اعتماد به نفس کودک
مکیدن انگشت در کودکان بر جنبه های اجتماعی و روانی کودک نیز تأثیرگذار می باشد. کودکان وقتی در جمع قرار می گیرند از مکیدن انگشتان خود حس شرمندگی دارند و حتی در مهد کودک یا مدرسه بابت این رفتار مورد تمسخر قرار گیرد. در نتیجه این موارد اعتماد به نفس کودک را مورد هدف قرار می دهد و نمی تواند با همسالان خود ارتباط درستی برقرار کند و با رفتارهایی که کودک در اجتماع به دلیل مکیدن انگشتان می گیرد دچار اضطراب اجتماعی می شود.
روش های جلوگیری از مکیدن انگشت در کودکان
برای اینکه از مکیدن انگشتان در کودکان جلوگیری شود باید از روش های صحیحی که مناسب سن کودک باشد و شرایط عاطفی کودک درک شود استفاده گردد. برای جلوگیری از مکیدن انگشت والدین نباید هیچ گونه استرس و اضطرابی را ایجاد کنند و با حوصله به انجام روش ها بپردازند.
تشویق به استفاده از جایگزین‌های سالم مانند پستانک
کودک را تشویق کنید تا پستانک را جایگزین مکیدن انگشتان نمایند. به این صورت که در نوزادی مه هنوز درک درستی از اطراف ندارد به او پستانک بدهید. پستانک نرم و ارحت هستند و فشار کمی به فک و دندان ها وارد می کنند و همچنین پستانک را می توان کم کم از کودکان جدا کرد. در صورتی کودک دچار خارش لثه شد بهتر است دندان گیر برای کودک تهیه کنید تا از مکیدن انگشتان خودداری کنند.
تکنیک‌های رفتاری برای ترک مکیدن انگشت در کودکان
تکنیک‌های رفتاری نیز به صورت آگاهانه به ترک مکیدن انگشتان در کودکان کمک می کند. در این روش با تشویق رفتارهای مثبت می توان به کودک در ترک عادت کمک نمود. کودک را با وسایل کوچک در روزهایی که انگشتان خود را نمی مکد تشویق کنید. همچنین می توانید یک جدول هفتگی یا روزانه تهیه کنید و پیشرفت های کودک را ثبت نمایید و در روزهایی که این کار را انجام نمی دهد یک ستاره یا علامت مثبت به کودک بدهید.
در زمان هایی که کودک ناخودآگاه انگشتان خود را می مکد او را با فعالیت های دیگر مشغول کنید تا این عادت از سر او بیفتد. برای کودکان بزرگتر یک پارچه یا ربان را به انگشتان او ببندید تا در هنگام مکیدن به یاد بیاورد که نباید این کار را انجام دهد.
نقش بازی‌درمانی در کنترل رفتار مکیدن انگشت
بازی درمانی یکی از درمان ها در حوزه کاردرمانی کودک در تهرانسر است که بسیار تاثیرگذار است و کودک با بیان احساسات درونی خود به طور غیرمستقیم با مشکلات خود مواجه می شود. تعریف داستان هایی که در مورد ترک عادت هست نیز به او انگیزه مضاعفی می دهد. بهتر است با کودک بازی های گروهی در بین همسالانش انجام شود تا به آرامش نسبی برسد و استرس او برطرف شود.
انجام بازی هایی که با دست است مانند نقاشی، خمیر بازی یا ساخت اشیا نیز بسیار کمک کننده می باشند.
نقش والدین در کنترل و درمان مکیدن انگشت
والدین کودک را باید حمایت کنند و با داشتن برخوردهای مناسب می توانند نقش مهمی در کنترل و درمان عادت مکیدن انگشت در کودکان ایفا کنند. همچنین والدین باید محیطی امن و حمایتگر برای کاهش استرس و افزایش اعتماد به نفس کودک ایجاد نمایند.
چگونه با کودک برخورد کنیم تا از مکیدن انگشت خودداری کند؟
در رابطه با کودکان صبر و حوصله حرف اول را می زند و بسیار مهم می باشد که والدین با کودک با صبر و حوصله رفتار کنند و کودک را تحقیر و سرزنش نکنند.
والدین باید دلیل این رفتار را بررسی کنند و در صورتی که این رفتار ناشی از استرس و اضطراب است حتما محیطی آرام و امن برای کودک فراهم کنند.
کودک را با زبانی ساده و بدون ایجاد ترس با مشکلاتی که مکیدن انگشتان ایجاد می کند آشنا کنید.
والدین با کودک در زمان های فراغت بازی کنند و با سرگرم کردن کودک وقت مکیدن انگشتان را از او بگیرید.
استفاده از روش‌های تشویقی و نه تنبیهی
تشویق بیشتر از تنبیه کارساز است و کودکانی که تشویق می شوند رفتارهای مثبت بیشتری انجام می دهند و همچنین تنبیه کردن کودک استرس و وابستگی او به این عادت را افزایش می دهد. با خرید اسباب بازی های مورد علاقه او را تشویق نمایید و حرف های محبت آمیز بزنید حس اضطراب، ترس و … در کودک کاهش پیدا کند.
اهمیت تقویت احساس امنیت و آرامش در کودک
احساس ناامنی یا اضطراب از دلایل مکیدن انگشت می باشد و والدین باید با فراهم کردن محیط امن و آرام به نیازهای کودک پاسخ دهند. برای کودک وقت بیشتری را صرف کنید و با بروز احساسات و علاقه خود به کودک به او اعتماد به نفس می دهید.
همچنین والدین در موقعیت های استرس زا باید همه چیز را کنترل کنند و کودک را از تنش ها دور سازند و با دادن عروسک یا وسیله مورد علاقه دیگر او را از مکیدن انگشتان باز دارند.
مشاوره روانشناسی برای درمان مکیدن انگشت در کودکان
متخصصین روانشناسی به صورت ریشه ای به درمان مکیدن انگشت در کودکان می پردازند و در صورتی که والدین نتوانند این عادت را ترک دهند حتما باید به روانشناس کودک مراجعه کرد.
چگونه یک مشاور روانشناسی می‌تواند به کودکان کمک کند؟
در جلسات مشاور روانشناسی ارزیابی رفتارها و احساسات کودک انجام می شود و با صحبت کردن با کودک به دلایل مکیدن انگشتان در کودکان پی می برند و به درمان آن می پردازند. در این جلسات همچنین به والدین کودک طریقه برخورد با کودک را می آموزند و از آنها می خواهند محیطی آرام را برای کودک تدارک ببینند. تکنیک های بازی درمانی یا هنر‌درمانی نیز توسط مشاوران برای بیان غیرمستقیم کودک انجام می گیرد.
مشاوره تخصصی برای ترک عادت‌های نادرست
عادت های نادرست مانند مکیدن انگشت، ناخن جویدن، شب ادراری و … بر روی کیفیت زندگی کودک تاثیرات منفی دارد و با شناسایی دلیل این عادت ها باید به درمان و رفع آن پرداخت. در جلسات مشاوره علت ابتدا با صحبت کردن با کودک مشخص می شود و سپس راه هایی را برای مقابله با عادت های نادرست به کودک آموزش می دهند. این تکنیک ها شامل مهارت های آرامش بخشی مانند یوگا و منحرف کردن توجه است و با برنامه ریزی مناسب به صورت تدریجی می توان مکیدن انگشتان را ترک نمود. در برخی موارد که مکیدن انگشتان مشکلات جسمی ایجاد نماید بهتر است به کاردرمانگر مراجعه نمایید.
ترکیب مشاوره روانشناسی و کاردرمانی برای درمان مکیدن انگشت
در مواقعی که کودک دچار مشکلات فیزیکی و روانی می شود در کنار مشاوره روانشناسی باید به کاردرمانگر نیز مراجعه کند تا علت و درمان مکیدن انگشت در کودکان ریشه یابی شود.
در مشاوره های روانشناسی بعد عاطفی و احساسی کودک مورد ارزیابی قرار می گیرد و کاردرمانگر به اصلاح مشکلات فیزیکی انگشتان می پردازد همکاری بین روانشناس و کاردرمانگر فقط به ترک عادات کودک نمی پردازد و اثرات جسمانی و رفتاری به وجود آمده را نیز بهبود می بخشد. کاردرمانگران از ابزارهایی مانند دهان گیر برای کودک استفاده می کنند و تمرینات مناسب عضلات فک را برای جلوگیری از بروز مشکلات فک و دندان انجام می دهند.
کلینیک روانشناسی کودک در غرب تهران: خدمات ویژه برای ترک عادات رفتاری
در غرب تهران کلینیک روانشناسی کودک طراوت وجود دارد که به درمان مشکلات رفتاری کودکان می پردازند و عادت های رفتاری مانند مکیدن انگشت، ناخن جویدن، شب ادراری و مشکلات مشابه را اصلاح می کنند. اگر به دنبال علت و درمان مکیدن انگشت در کودکان خود هستید و به دنبال یک مرکز معتبر هستید حتما به کلینیک توانبخشی کودک طراوت سر بزنید و از خدمات این مرکز بهره مند شوید.
مرکز روانشناسی کودک در تهرانسر
مرکز طراوت در منطقه تهرانسر یکی از مراکز معتبر در زمینه روانشناسی است که خدمات روانشناسی و کاردرمانی را انجام می دهد و شما می توانید کودک خود را که دچار عادت غلط مکیدن انگشتان هستند در این مرکز درمان نمایید. این مرکز به طور خاص بر درمان مشکلات رفتاری کودکان تمرکز دارد و از روش های علمی و تخصصی برای کمک به کودکانی استفاده میکند.
درمان مشکلات رفتاری کودکان در غرب تهران
در غرب تهران درمان مشکلات رفتاری کودکان شامل طیف وسیعی از خدمات است که در قالب درمان های رفتاری، روانشناختی و حتی ترکیب آن ها با کاردرمانی ارائه می شود. این درمان ها می توانند به رفع مشکلاتی مانند ترک عادت های نادرست (مثل مکیدن انگشت در کودکان)، کاهش اضطراب و استرس، بهبود تعاملات اجتماعی و ارتباطات بین فردی و مشکلات خواب و تغذیه بپردازند.
آدرس و اطلاعات تماس کلینیک روانشناسی کودک
کلینیک روانشناسی کودک غرب تهران طراوت در مکانی با دسترسی آسان قرار دارد و شما می توانید برای درمان کودکان خودبه آدرس این کلینیک که در پایین صفحه درج شده است مراجعه نمایید. اما بهتر است قبل از مراجعه حضوری ابتدا وقت خود را با توجه به شماره های تماس فیکس کنید تا در زمان خود صرفه جویی نمایید.
آدرس: تهرانسر، چهارراه صدف، خیابان شاهد غربی، جنب بانک صادرات، پلاک ۴۵، طبقه دوم (بالای پلیس ۱۰+)
تلفن ثابت:
۰۲۱۴۴۵۰۸۶۵۲
تلفن همراه:
۰۹۳۸۵۳۰۲۳۲۳
بدون دیدگاه