روانشناسی کودک بد غذا به یکی از مهم ترین مشکلاتی که والدین و متخصصان تغذیه با آن روبرو هستند می پردازد. دانستن دلایل و رفتارهایی که مرتبط با عادات غذایی نادرست است، کمک می کند تا تاثیرات بدغذایی را بهتر درک کنیم. عدم رشد جسمی مطلوب و در پی آن مشکلات روانی در طولانی مدت می تواند بر کیفیت زندگی کودک تاثیرات منفی بگذارد.
در این مطلب قصد داریم به بررسی روانشناسی لجبازی کودکان و غذا نخوردن آن ها بپردازیم و علت بدغذایی در کودکان و البته تاثیر عوامل مختلف بر ایجاد این مشکل را هم بررسی کنیم. برای روشن شدن هر چه بیشتر دلایل امتناع خوردن غذا در کودکان تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
علت بد غذایی در کودکان از نگاه روانشناسی
در روانشناسی کودک بد غذا علل مختلفی برای غذا نخوردن کودکان ذکر می شود. در بعضی موارد دلیل خاصی وجود ندارد و کودک فقط از روی بازیگوشی به غذا خوردن علاقه ای نشان نمی دهد. اما توجه داشته باشید که اگر این قضیه طولانی شود و بدغذایی کودک ادامه داشته باشد، باید به دنبال علت آن باشید. موارد زیر از شایع ترین دلایل غذا نخوردن کودکان هستند:
- تقلید و کپی از دیگران
- تغییر روال زندگی کودک مانند مسافرت یا رفتن به مهد کودک
- کودک از نوع غذا خوشش نیاید.
- بی اشتهایی حالت ژنتیک داشته باشد و با مربوط به یک بیماری باشد.
- کودک برای ابراز احساسات مانند لجبازی و عصبانیت از غذا خوردن امتناع کند.
- مادر از روش های مناسبی برای تغذیه کودک استفاده نکند.
- ممکن است کودک در برخی زمان رشد میل کمتری به غذا خوردن داشته باشد.
- مشکلات حسی
راهکارهای متفاوتی برای حل هر یک از دلایلی که در بالا به آن اشاره کردیم، وجود دارد که ابتدا توسط مشاور و روانشناس کودک در کلینیک توانبخشی و روانشناسی طراوت غرب تهران دلایل اصلی مشخص می شود. سپس با استفاده از راهکارهای اصولی و مناسب برای درمان بدغذایی و بی اشتهایی کودک، برای درمان کودک اقدام می شود.
دلایل روانشناختی بد غذایی کودکان
لازم است بدانید که دلایل روانشناخی متعددی برای بد غذایی کودکان ذکر شده است. این ها ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و رفتاری هستند. اما یکی از دلایل رایج، همان حساسیت های حسی است. مثلاً بسیاری از کودکان نسبت به طعم ها، بوی غذاها و حتی بافت غذا واکنش های منفی نشان می دهند. این موضوع می تواند منشاء ژنتیک یا حساسیت سیستم عصبی داشته باشد.
به عنوان مثال این کودکان طعم های تلخ را اغلب قوی تر از دیگران حس می کنند و همین حساسیت موجب می شود که بسیاری از غذاهای سبزیجاتی و حتی غذاهای جدید را نخورند. مورد دیگر هم ترس از تجربه های جدید است که نقش کلیدی در بد غذایی کودکان ایفاء می کند. کودکان به طور ذاتی از چیزهای ناشناخته پرهیز می کنند و این شامل غذاها هم می شود.
از طرفی در روانشناسی کودک بد غذا به این نکته اشاره می شود که تمایل به کنترل و استقلال به خصوص در سنین ۲ تا ۵ سالگی (نوپایی) منجر به مخالفت کودک با انتخاب های غذایی توسط والدین می شود.
فراموش نکنید نحوه برخورد والدین تاثیر زیادی دارد. پاداش دادن یا اصرار بیش از حد برای خوردن غذا، می تواند مقاومت کودک را افزایش دهد. چون این کودکان این رفتار را نوعی اجبار تلقی می کنند و به آن واکنش منفی نشان می دهند. ایجاد فضایی بدون تنش در وعده های غذایی و احترام به محدودیت ها و نیازهای کودک، در بهبود عادت های غذایی او نقشی مهمی دارند.
تاثیر استرس و اضطراب بر بد غذایی کودکان
فشار روانی، استرس و اضطراب بر روی بد غذایی کودک تاثیر قابل توجهی می گذارد. کودکان در شرایط استرس زا از جمله، مشکلات مدرسه، روابط اجتماعی و تغییراتی در محیط خانه از خود واکنش های روانی و جسمی نشان می دهد که یکی از آن ها بد غذایی است. درواقع در این شرایط سیستم عصبی خودمختار به طور طبیعی فعال تر می شود و حساسیت به بافت و طعم غذا را بیشتر و اشتها را کمتر می کند.
همچنین اضطراب های طولانی مدت هم بر عادت های غذایی کودکان موثر هستند. بعضی از کودکان در مواجهه با نگرانی و استرس، از غذا به عنوان روشی برای کنترل و ابراز احساسات خود استفاده می کنند. آن ها اغلب به غذا بی علاقه می شوند یا چند نوع غذای محدود را می خورند تا احساس امنیت روانی کنند.
اگر والدین برخورد مناسبی با اضطراب کودک نداشته باشند و کودک را برای غذا خوردن تنبیه کنند، هم بد غذایی او را تشدید می کنند و هم استرس کودک را افزایش می دهند. روانشناسی کودک بد غذا همواره تاکید بر روش های حمایتی و آرام بخش مانند صحبت کردن با کودک در مورد احساساتش، فراهم کردن محیط غذایی مناسب و تشویق به انتخاب های سالم می کند که می توانند در کاهش اضطراب و بهبود عادت های غذایی کودک موثر باشند.
چگونه روانشناسی کودک می تواند به بهبود تغذیه کودک بدغذا کمک کند؟
روانشناسی کودک با بررسی دلایل روانی و رفتاری پشت بدغذایی کودک، نقش مهمی در بهبود تغدیه کودک بدغذا ایفاء می کند. تکنیک ها و راهکارهایی که در این راستا به والدین و مراقبین کودک توصیه می شود، بسیار کارآمد هستند و نتیج موثری به همراه دارند. مثلاً به کودک اجازه داده می شود تا انتخاب های غذایی کنترل شده داشته باشند و به استقلال تشویق شود. وقتی به کودک اجازه می دهیم که در انتخاب غذاهای سالم نقش داشته باشد، درحقیقت او احساس کنترل بیشتری دارد و به طور طبیعی در برابر غذاهای جدید مقاومت کمتری از خود نشان می دهد.
در روانشناسی کودک بد غذا به بازی درمانی و استفاده از روش های کاربردی تاکید شده است که در ادامه، جداگانه به آن ها پرداخته ایم.
۱- روش های کاربردی برای مقابله با بد غذایی کودک
برای این که بتوانیم بد غذایی در کودک را با راهکارهای عملی بهبود دهیمف ابتدا بایستی محیطی آرام و امن برای غذا خوردن در نظر بگیریم. همچنین تنظیم زمان های مناسب برای وعده های غذایی می تواند در بهبود عادت های غذایی موثر باشد. درحقیقت، محیطی بدون استرس به آرامش کودک کمک می کند و او را از حواس پرتی های معمول مانند بازی های ویدیویی و تلویزیون دور نگه می دارد. فراموش نکنید، والدین نباید زورگویی کنند و به کودک اجازه بدهند تا خودش تصمیم بگیرید چه مقدار غذا بخورد.
همچنین در روانشناسی کودک بد غذا توصیه می شود که زمان های وعده های غذایی را به خوبی تنظیم کنید تا کودک برای غذا خوردن اشتها داشته باشد. زمانی که وعده های غذایی معین و منظم باشند، کودک به راحتی عادت می کند و انتظار وعده ها را می کشد. همچنین روان شناسی کودک به والدین توصیه می کند که با فشار با کودک برخورد نکنند. زیرا فشار برای غذا خوردن معمولاً نتیجه عکس می دهد و اضطراب کودک را افزایش می دهد.
۲- استفاده از بازی درمانی در بهبود عادات غذایی کودکان بدغذا
یکی دیگر از شیوه های تشویق کودک به امتحان غذاهای جدید، بازی و تشویق کودک است. والدین می توانند با طراحی بازی های خلاقانه مثل مسابقه بین اعضای خانواده برای انتخاب و تهیه غذا، کودک خود را برای تجربه غذاهای جدید تشویق کنند. مثلاً برگزاری فعالیت های سرگرم کننده مانند بازی های غذایی متنوع، کودک را به کشف و امتحان غذاهای جدید ترغیب می کند.
همان طور که در مقالات دیگر به نقش مهم بازی در روانشناسی کودکان اشاره کرده ایم، اینجا هم یادآور می شویم که بازی به کودک این امکان را می دهد که با غذا به صورت سرگرم کننده و مثبت تعامل کند. او می تواند از طریق بازی، غذاهای جدید را امتحان کند یا نسبت به آن ها از خود کنجکاوی نشان دهد.
کلینیک روانشناسی کودک در غرب تهران | خدمات ویژه برای کودکان بد غذا
بد غذایی کودک در برخی موارد، نشانه ای از مشکلات و اختلالات جدی و عمیق تری است که نیاز به مداخله های تخصصی دارد. فراموش نکنید تشخیص درست در این زمان حائز اهمیت فراوان است، چراکه می تواند به بهبود هرچه سریع تر کودک کمک کند. علائمی که نیاز به خدمات ویژه برای کودکان بد غذا دارند عبارتند از :
- کاهش وزن شدید
- تغییرات ناگهانی در عادات غذایی
- عدم افزایش وزن در سنین رشد
- علائم روانی مانند اضطراب و افسردگی
اگرچه تشخیص علائم بدغذایی و علائم روانی در کودک بسیار چالش برانگیز است اما والدین باید به رفتارخا و الگوهای غذایی دقت و توجه کافی داشته باشند. اگر نشانه هایی مانند استرس در زمان غذا، رفتارهای تهاجمی یا اجتناب از غذاها را در کودک خود مشاهده حتماً بایستی از کمک تخصصی استفاده کنید.
مرکز و کلینیک توانبخشی کودک طراوت در تهرانسر، یکی از بهترین مراکز در زمینه ارائه این خدمات است. هدف مرکز مشاوره و روانشناسی طراوت، ارائه اطلاعاتی جامع و لازم در زمینه مشکلات روانی و افزایش آگاهی مراقبین، والدین و معلمان است. ارتقاء و بهبود کیفیت زندگی کودکان، ارزیابی و تدوین برنامه های درمانی برای هر کودک و برگزاری جلسات گروهی یا فردی در محیطی آرام و لذت بخش، بسته به نوع نیاز هر کودک، از خدمات ویژه این مرکز است.
همان طور که می دانید تشخیص زودهنگام اختلالات و مشکلات در کودکان، راه بهبود کیفیت زندگی، افزایش اعتماد به نفس و نیاز به استقلال کودکان را هموارتر می سازد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مشاوره و روانشناسی کودک بد غذا و سایر خدمات این مجموعه که شامل رفتار درمانی، کاردرمانی حسی ، گفتار درمانی در تهرانسر و خدمات تخصصی دیگر می شود، با شماره تلفن های درج شده در وب سایت تماس حاصل نمایید.
اهمیت مراجعه به متخصص روانشناسی کودک برای مشکلات تغذیه
علائمی که در بالا به آن ها اشاره کردیم، بایستی توسط والدین جدی گرفته شود و مراجعه به روانشناس کودک در این مقطع، راه حل بسیار موثری است. روانشناس متخصص این حوزه، وضعیت عاطفی و رفتاری کودک را ارزیابی می کند و علل بنیادی بد غذایی کودک را شناسایی می کند.
روانشناسان کودک که در زمینه بی اشتهایی و غذا نخوردن کودکان تخصص دارند، برنامه درمانی را بر اساس نیاز هر کودک طراحی می کنند. آن ها همچنین تکنیک هایی را برای کاهش استرس و اضطراب در زمان غذا خوردن معرفی می کنند که این روش ها، کم کم کودک را برای غذا خوردن و ایجاد عادات غذایی صحیح و سالم آماده می کند.
چرا مرکز روانشناسی کودک تهرانسر بهترین گزینه برای درمان بد غذایی است؟
مرکز روانشناسی کودک در تهرانسر به دلایل مختلفی، یک گزینه بسیار مناسب برای درمان بد غذایی کودکان است. این مرکز از تیم تخصصی مجرب که شامل روانشناسان کودک و متخصصان تغذیه تشکیل شده از زوایای مختلف مشکل بدغذایی در کودک را بررسی می کنند. تهیه برنامه ها با در نظر گرفتن خصوصیات روانشناختی و رفتاری هر کودک صورت می گیرد.
همچنین این مرکز با استفاده از روش های علمی به روز، از تکنیک هایی مانند بازی درمانی، مشاوره با والدین، روش های رفتاری و شناختی به کاهش استرس و افزایش انگیزه برای امتحان کردن غذاهای جدید کمک می کند. همچنین مرکز روانشناسی کودک تهرانسر به داشتن محیطی آرام و دوستانه مشهور است و برای کودکانی که از تجربه های جدید یا فضاهای درمانی، احساس ترس و اضطراب دارند، بسیار مناسب است.
پرسش های رایج در مورد روانشناسی کودک بد غذا
در ادامه به دو سوال مهم و رایج در مورد بد غذایی کودکان پاسخ داده ایم.
چرا کودک من بد غذا است و چگونه می توانم به او کمک کنم؟
کودکان ممکن است به دلایل طبیعی مانند تغییرات رشد، استقلال طلبی یا حساسیت به طعم و بافت غذاها، تمایلی به غذا خوردن نداشته باشند. در بیشتر مواقع:
- ایجاد محیط آرام
- تنظیم برنامه های زمانی غذایی
- تشویق و دور نگه داشتن کودک از اضطراب
- بازی درمانی
- مشارکت دادن او در انتخاب و تهیه غذاهای سالم و جذاب، منجر به کاهش بد غذایی او شده و کودک به غذا خوردن تشویق می شود.
اما اگر غذا نخوردن کودک شما طولانی شود، پیامدهایی مانند کمبود وزن، ایجاد مشکلات عاطفی و کمبود مواد مغذی را در پی دارد. در این موارد حتماً بایستی به روانشناس کودک مراجعه کنید.
آیا بد غذایی می تواند نشان دهنده مشکلات روانشناختی در کودک باشد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت بله! در روانشناسی کودک بد غذا، عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی و رفتاری کودک به صورت کامل بررسی می شوند.
نکته آخر
در این مطلب تا جایی که ممکن بود به بررسی روانشناسی کودک بد غذا، اهمیت توجه به آن و تاثیراتی که بر رشد جسمی و روحی کودک می گذارد پرداختیم. بد غذایی کودک می تواند در طولانی مدت بر سلامت روانی و اجتماعی کودک تاثیرات منفی بگذارد. پس درک رفتارهای غذایی و عادات تغذیه ای به والدین کمک می کند تا بتوانند راهکارهایی موثر برای مدیریت کودک بد غذا و تشویق به تغذیه ای سالم را بیابند.
بدون دیدگاه