سندرم لاندو کلفنر چیست و چگونه درمان می شود؟

سندرم لاندوکلفنر یا لانداکلنفر نوعی اختلال نادر در کودکان است که به آن زبان پریشی اکتسابی ناشی از صرع نیز گفته می شود. بایستی بین لاندوکلفنر و اتیسم، تشخیص افتراقی قائل شد. این دو بیماریهای وابسته­ای نیستند، اما علائم مشابهی دارند. کودکان مبتلا به این اختلال به یک برنامه ارتباطی جامع برای حمایت از آن ها در طول روز نیاز دارند. بنابراین گفتاردرمانی در سندرم لانداکلنفر در تهرانسر برای هر کدام از موقعیت های روزمره کودک در خانه یا مدرسه، راهکارهای ارتباطی در نظر می گیرد. در ادامه بیشتر در مورد این زمینه خواهیم خواند

سندرم لاندوکلفنر چیست؟

سندرم لاندو کلفنر (Landau-Kleffner Syndrome یا LKS) از جمله اختلالت عصبی می باشد که یک بیماری نادر می باشد و بیشتر کودکانی که در رده سنی ۳ تا ۷ سال قرار دارند را درگیر می کند. این سندرم با از دست دادن کم کم توانایی زبان و گفتار (آفازی اکتسابی) و فعالیت‌ های تشنجی در مغز مشخص می‌ گردد و کودکان مبتلا به این سندرم که قبلاً می توانستند به راحتی صحبت کنند و درک درستی از زبان داشتند به تدریج این مهارت ‌ها را از دست می ‌دهند. از علائم مهم این بیماری مشاهده وضعیت تشنجی در نوار مغزی (EEG)است.

نیمکره چپ مغز مسئول پردازش زبان و ارتباطات گفتاری است و در صورتی که این نیمکره آسیب ببیند نواحی ای که در تولید و درک زبان نقش دارند نیز دچار آسیب می گردند. نواحی خاصی که نقش اساسی در تولید و درک زبان دارند عبارتند از:

بروکا در نیمکره چپ و قسمت پیشانی قرار دارد و مسئول تولید گفتار و سخنرانی است. آسیب وارده به این ناحیه منجر به مشکل در تولید کلمات و جملات می شود حتی اگر توانایی درک زبان باقی بماند.

ورنیکه در لوب تمپورال نیمکره چپ قرار دارد و مسئول درک زبان و پردازش معنای کلمات است. آسیب به این ناحیه می ‌تواند باعث بروز مشکلاتی در فهمیدن کلمات و جملات شود به‌ گونه ای که کودک قادر به درک یا تفسیر صحیح آن ‌ها نخواهد بود.

سندرم لاندو کلفنر ممکن است به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و نورولوژیکی رخ دهد و با تشخیص به موقع به درمان این مشکل در کودکان پرداخت. لازم است بدانید شدت و پیشرفت این بیماری در هر کودک متفاوت است.

علائم سندرم لاندو کلفنر

• مشکل در درک زبان یعنی کودک در فهمیدن کلمات یا جملات مشکل دارد.
• کودکانی که قبلاً به طور عادی صحبت می‌ کردند کم کم توانایی صحبت کردن خود را از دست می ‌دهند.
• فعالیت ‌های تشنجی حتی اگر به صورت واضح تشنج مشاهده نشود، در EEG مخصوصاً در هنگام خواب دیده می ‌شود.
• برخی از کودکان مبتلا تشنج‌ های قابل مشاهده مانند حملات صرعی دارند، اما این علامت در همه بیماران دیده نمی ‌شود.
• پرخاشگری یا تحریک‌پذیری
• انزوا یا مشکلات ارتباطی که به دلیل از دست دادن مهارت‌ های زبانی می باشد.
• کودک دچار کم ‌شنوایی یا ناشنوایی شده باشد البته باید گفت که مشکل اصلی در پردازش زبان است و شنوایی واقعی مشکلی ندارد.

تفاوت بین علائم سندرم لاندو کلفنر با اوتیسم

در LKS کودکان معمولاً گفتار طبیعی و مهارت ‌های زبانی را در سنین اولیه دارند و هیچ گونه اختلال گفتاری و زبانی در آن ها دیده نمی شود و به مرور و تدریجی این توانایی‌ ها را از دست می ‌دهند که به آن آفازی اکتسابی می گویند. حال در اوتیسم مشکلات زبانی معمولاً از ابتدا وجود دارند یا اینکه تأخیر در رشد زبانی داشته اند و مشکل بیشتر در تعامل اجتماعی و استفاده از زبان برای ارتباط است.

LKS  اغلب با فعالیت ‌های غیرطبیعی مغزی در نوار مغزی (EEG)خصوصا وقتی که کودک در خواب به سر می برد می باشد و در برخی موارد با تشنج همراه است. در کودکان اوتیسم تشنج کمتر اتفاق می افتد و فقط در بعضی از کودکان خاص دیده می شود. همچنین فعالیت ‌های غیرطبیعی EEG در اوتیسم نسبت به LKS کمتر دیده می شود.

در LKS کودکان معمولاً قبل از شروع سندرم لاندو کلفنر تعاملات اجتماعی عادی دارند و سپس بعد از بروز این بیماری مشکلات اجتماعی به وجود می آید که به دلیل از دست دادن توانایی زبانی می باشد. کودکان اوتیسمی از ابتدا مشکل تعامل اجتماعی مانند تماس چشمی کم، عدم درک احساسات دیگران یا علاقه به ارتباط محدود را دارند.

کودکان LKS دچار تغییرات رفتاری مانند پرخاشگری یا انزوا می شوند که به دلیل از دست دادن توانایی زبانی خود ایجاد می گردد. کودکان اوتیسم دارای رفتارهای تکراری، محدودیت در علایق و مقاومت در برابر تغییر می باشند.

LKS   یک اختلال عصبی است که علت آن هنوز کامل مشخص نیست و فعالیت‌ های تشنجی مغزی در آن نقش دارند و همچنین از دست دادن زبان از ویژگی برجسته آن است. حال آنکه اوتیسم یک اختلال عصبی – رشدی است که در اثر عوامل ژنتیکی و محیطی رخ می دهد و شامل مشکلات اجتماعی، رفتاری و ارتباطی است.

آیا سندرم لاندو کلفنر به وراثت بستگی دارد؟

علت دقیق سندرم لاندو کلفنر هنوز به‌ طور کامل مشخص نشده است و طبق تحقیقات انجام شده این اختلال به دلیل تغییرات غیرطبیعی در عملکرد الکتریکی مغز، به ویژه در نواحی مرتبط با زبان (مانند کورتکس زبان) ایجاد می شود.

نقش مستقیم وراثت در بروز LKS هنوز مشخص نگردیده است اما در برخی خانواده‌ ها، اختلالات مشابهی مانند صرع مشاهده شده است که به وجود یک عنصر ژنتیکی غیر مستقیم اشاره دارد. با توجه به تحقیقات انجام شده می توان گفت که برخی از افراد به دلیل ویژگی‌ های ژنتیکی خاص بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند و LKS  بیشتر به‌ عنوان یک اختلال اکتسابی شناخته می ‌شود که بر اثر عوامل محیطی، آسیب ‌های مغزی یا تغییرات تصادفی در عملکرد مغز رخ می دهد.

ژنی که موجب بروز این بیماری می شود هنوز شناسایی نشده است و ترکیب عوامل محیطی و ژنتیکی  موجب بروز این اختلال در کودکان می گردند. به جای پیدا کردن علت بهتر است به مدیریت علائم در کودکان بپردازید تا مشکلات جدی تری اتفاق نیفتد.

روش های درمان سندرم لاندو کلفنر

در صورتی که در کودک هر کدام از علائم بالا را مشاهده کردید باید سریعا برای درمان اقدام کنید. متخصص اطفال با بررسی علائم و وضعیت کودک بهترین راه درمانی را انتخاب می نماید. روش های درمانی سندروم لاندو کلفنر عبارتند از:

 داروهای ضد تشنج و استروئیدها

با دارو درمانی فعالیت های غیر طبیعی مغز را می توان کنترل نمود و به طور خاص برای کنترل تشنج و بهبود عملکرد مغزی در کودکانی که در مراحل اولیه تشخیص قرار دارند بسیار موثر می باشد.  داروهای ضد تشنج کمک می ‌کنند تا فعالیت ‌های غیرطبیعی مغزی که به تشنج و آسیب به نواحی زبانی مغز منجر می شوند کاهش پیدا کنند. داروهای رایج ضد تشنج شامل والپروات سدیم و کلوبازام است که داروی والپروات سدیم خواص آرام بخشی دارد و فعالیت های غیر طبیعی الکتریکی را کنترل نماید. همچنین کلوبازام در کنار مدیریت تشنج ها اضطراب های ناشی از فعالیت های مغزی غیر طبیعی را کاهش می دهد.

استروئیدهای ضد التهابی مانند پردنیزولون و دگزامتازون نیز برای التهاب مغزی که منجر به بروز این مشکل شده اند استفاده می شوند. درمان با استروئیدها ممکن است در برخی از کودکان منجر به بهبود درک و تولید زبان و کاهش برخی از علائم رفتاری و شناختی شود. این درمان ‌ها نیاز به نظارت دقیق متخصص دارند زیرا دوز داروهای ضد تشنج و استروئیدها باید متناسب با وضعیت بیمار تنظیم شود. درمان دارویی در مراحل اولیه بیماری اهمیت زیادی دارد و از پیشرفت بیماری جلوگیری می کند.

گفتاردرمانی و کاردرمانی

گفتاردرمانی و کاردرمانی دو روش درمانی مناسب برای رفع مشکلات زبانی و گفتاری هستند و در گفتاردرمانی سندرم لاندو کلفنر، تمریناتی مناسب با سن کودک برای تقویت توانایی های گفتاری، درک گفتار و تولید کلمات ارائه می دهد و در طی درمان از ابزار ها و نرم افزارهای درمانی استفاده می کنند.

همچنین کاردرمانی به بهبود مهارت‌ های اجتماعی و رفتاری می انجامد که به دلیل اختلالات زبانی یا عصبی دچار مشکل شده اند. این روش های درمانی باید طولانی ‌مدت انجام شوند و تمرینات آن در جلسات درمانی و حتی در خانه مداوم تکرار گردند.

تحریک مغزی

تحریک مغناطیسی ترانس ‌کرانیال (TMS) یا تحریک الکتریکی مستقیم ترانس‌ کرانیال (tDCS) به بهبود عملکرد نواحی آسیب ‌دیده مغز کمک می ‌کنند. در روش درمانی TMS از میدان ‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌ های مغزی استفاده می‌ شود در حالی که در روش tDCS جریان الکتریکی ضعیفی را به نواحی خاصی از مغز اعمال می ‌کنند. هر دو روش ‌ها غیر تهاجمی هستند و به متعادل نمودن فعالیت الکتریکی مغز کمک می نمایند.

در روش مغناطیسی برای سندرم لاندو کلفنر یک سیم ‌پیچ الکترومغناطیسی به پوست سر متصل می شود و میدان مغناطیسی قوی و کوتاهی تولید می ‌کند که از پوست سر عبور کرده و به نواحی خاصی از مغز می ‌رسد. میدان مغناطیسی موقتا فعالیت سلول‌ های عصبی در نواحی هدف را تحریک می‌نماید و باعث می ‌شود تا فعالیت مغز به حالت عادی‌ و متعادلی برسد.

در روش تحریک الکتریکی دو الکترود بر روی پوست سر قرار می ‌گیرند به این صورت که یکی در ناحیه ‌ای که قرار است تحریک شود و دیگری به‌ عنوان الکترود مرجع در ناحیه ‌ای دیگر وصل می شود. جریان الکتریکی ضعیفی از الکترودها عبور می ‌کند و باعث تحریک سلول ‌های عصبی در آن ناحیه می شود.

جراحی مغز

در موارد بسیار شدید که بیماران مبتلا به سندروم لاندو کلفنر به درمان ‌های دیگر پاسخ نمی دهند جراحی بهترین گزینه است. به طور کلی وقتی بیمار دچار تشنج‌ های مداوم باشد و بدن او به درمان ‌های دارویی و گفتاردرمانی جواب ندهد جراحی مغز صورت می گیرد. هدف از جراحی کاهش یا قطع فعالیت ‌های غیر طبیعی مغز می باشد که باعث تشنج‌ های مکرر و آسیب به عملکردهای شناختی و زبانی مغز می شوند. نوع جراحی مغزی بستگی به محل و شدت فعالیت ‌های غیرطبیعی در نوار مغزی (EEG) دارد.

تاثیر گفتار درمانی بر بیماران لاندو کلفنر

گفتاردرمانی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کمک به کودکان مبتلا به سندرم لاندو کلفنر (LKS) است که به بهبود مهارت ‌های زبانی ناشی از فعالیت غیرطبیعی مغزی می انجامد. کودکان مبتلا به این بیماری گفتار و زبان خود را به تدریج از دست می دهند و گفتاردرمان در بازگرداندن این توانایی ها نقش مهمی دارند. در گفتاردرمانی با تمرین ‌های هدفمند می توان این مشکلات را برطرف کرد از جمله تمرینات مناسب گفتاردرمانی  برای این کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد.

تمرین‌ های شنیداری به کودک کمک می کنند تا بهتر بتواند کلمات و جملاتی را که می شنود درک کند. برای این تمرینات گفتاردرمان خواندن داستان، پخش موسیقی و یا بازی های شنیداری را برای جلب توجه کودک انجام می دهد.

تمرینات تقویت گفتار و تلفظ نیز کمک می کنند تا کودک بهتر بتواند صدا تولید کند و و آن ها را به صورت درست تلفظ نماید. بازی های گفتاری و تکرار کلمات به تقویت گفتار و تلفظ کمک می نماید.

در موارد شدیدتر که کودک قادر به تلفظ نیست گفتاردرمانگر به آموزش زبان اشاره می پردازد و یا حتی ممکن است از ابزارهای ارتباطی کمکی مانند تابلوهای تصویری یا دستگاه ‌های دیجیتالی برای کمک به کودک در بیان نیازها و افکار او استفاده کند.

برای بهبود مهارت‌ های ارتباطی در سندرم لاندو کلفنر نیز تمرین ‌هایی توسط گفتاردرمان طراحی می ‌شوند که کودک را به تعامل با دیگران ترغیب می کند. این تمرینات شامل  بازی ‌های گروهی یا تمرین ‌پرسش و پاسخ است.

برای کودکانی که به دلیل مشکلات زبانی دچار اضطراب یا پرخاشگری می‌ شوند نیز تمرینات آرام‌ سازی را انجام می دهد که این تمرینات شامل تنفس عمیق، یوگا و … است و کمک می کند تا انگیزه کودکان افزایش پیدا کند.

در کنار گفتاردرمانی نقش والدین نیز بسیار حائز اهمیت است و برای اینکه کودکان به جلسات درمانی جواب مثبت دهند احتیاج است که والدین کودک را تشویق کنند و حمایت خود را از آنها دریغ ننمایند.

مرکز گفتار درمانی غرب تهران

کلینیک طراوت از مراکز گفتاردرمانی در غرب تهران می باشد که خدمات تخصصی در زمینه درمان اختلالات گفتاری، زبانی و صوتی ارائه می ‌دهد. در این مرکز به درمان مشکلاتی مانند اختلالات زبان و گفتار، تأخیر در رشد زبان، لکنت زبان، اختلالات بلع و مشکلات صوتی با به ‌روزترین روش ‌ها و تجهیزات پرداخته می شود و متخصصین با تجربه برای درمان این مشکلات در مرکز طراوت حضور دارند و برای هر بیمار برنامه درمانی اختصاصی و متناسب با نیازها ارائه می‌ دهند.

در کلینیک توانبخشی طراوت تهرانسر علاوه بر درمان اختلالات گفتاری و زبانی در بزرگسالان و کودکان به بیماران مبتلا به سندرم‌ های خاص مانند سندرم لاندو کلفنر نیز خدمات تخصصی داده می ‌شود. در این مرکز محیطی آرام و حمایتی برقرار است و بیماران احساس راحتی دارند و فرآیند درمان برای آنها آسان‌ و مؤثر خواهد بود. حضور والدین در روند درمان در این کلینیک بسیار مهم می باشد و به والدین نیز آموزش هایی برای بهبود روند درمان داده می شود.