کاردرمانی در سندرم تورت در تهرانسر یکی از حیطه های مداخلات کار درمانی در سندرم ها می باشد. سندرم تورت (توره) نوعی اختلال است که شامل حرکات تکراری یا صداهای ناخواسته (تیک) است. این حرکات و صدا ها به راحتی قابل کنترل نیستند. به عنوان مثال؛ فرد ممکن است بارها و بارها پلک بزند، شانه های خود را بالا بیاورد، صداهای غیرمعمول و یا کلمات توهین آمیز را تکرار کند. تیک ها معمولاً در سنین ۲ تا ۱۵ سالگی ظاهر شده و در پسران ۳ تا ۴ برابر بیشتر از دختران دیده می شود. اگرچه درمان قطعی برای این اختلال وجود ندارد، اما روش های درمانی متعددی تعریف شده اند. کاردرمانی در سندرم تورت یکی از موثر ترین مداخلات درمانی در این اختلال می باشد.
سندروم تورت چیست؟
سندروم تورت (Tourette Syndrome) یک اختلال عصبی است که فرد حرکات تکراری یا نا خواسته ای را انجام می دهد و به این حرکات تیک گفته می شود. تیک شامل حرکات بدن یا صداهایی مانند خرخر کردن، سرفه کردن یا صداهای غیر ارادی دیگر می باشد که از دوران کودکی شروع می شود و در مردان بیشتر از زنان این سندروم بروز پیدا می کند.
سندروم تورت به دلیل ترکیب عواملی ژنتیکی و محیطی اتفاق می افتد. به این صورت که وقتی قسمت هایی از مغز همچون قسمت کنترل حرکات و رفتارها دچار تغییر شوند این اختلال رخ می دهد. اگر در خانواده اعضای دیگر نیز این سندروم را داشته باشند می توان گفت که به دلیل مشکلات ژنتیکی اتفاق افتاده است و همچنین عوامل محیطی که منجر به بروز این مشکل می شوند شامل استرس، عفونت های ویروسی یا آسیب های مغزی می باشد. البته این عوامل به تنهایی موجب بروز این مشکل نمی شوند و عوامل دیگری دخیل می باشند.
جهت رزرو نوبت خدمات با واحد نوبت دهی ارتباط بگیرید.
علائم سندروم تورت معمولاً از سن ۵ تا ۱۰ سالگی آغاز می شود و بیشتر شامل تیکهای حرکتی و صوتی است که معمولا با افزایش سن بهبود می یابند یا در سنین نوجوانی یا بزرگسالی علائم کمتری دارند. در برخی موارد ممکن است تا بزرگسالی دچار تیک های خفیفی باشند.
انواع تیک های عصبی سندروم تورت چیست؟
همانطور که گفته شد تیک های عصبی یا سندروم تورت به حرکات یا صداهای ناخواسته و تکراری گفته می شود که فرد قادر به کنترل آن ها نیست. این تیک ها معمولاً به دو دسته اصلی تیک های حرکتی و تیک های صوتی تقسیم می شوند که به توضیح آنها می پردازیم:
تیک های حرکتی
تیک های حرکتی همانطور که از اسم آن پیداست به مشکلات حرکتی اشاره دارد و حرکات غیرارادی بدن را نشان می دهد که به صورت ناگهانی و سریع اتفاق می افتد. این تیک های حرکتی در هر کس متفاوت است و شدن آن نیز برای هر فرد متفاوت می باشد.
چشمک زدن یکی از مهم ترین و شایع ترین انواع تیک های حرکتی است که فرد به صورت غیر ارادی و مکرر پلک می زند. این حرکت به دلیل تحریکات محیطی مانند نور شدید یا خشکی چشم تشدید می شود.
تکان دادن سر یا گردن اینگونه است که فرد سر خود را به طور ناخواسته به جلو یا عقب تکان می دهد. این تیک شبیه به حرکات واکنشی به برخی احساسات یا اختلالات حسی است.
حرکات دست نیز به این صورت است که فرد به طور ناخواسته دست خود را تکان می دهد، مشت می کند یا انگشتان خود را به هم می زند. این حرکات به صورت تکراری ممکن است انجام گیرد و از الگوهایی خاص پیروی کند. که البته با کاردرمانی در توانبخشی دست در تهرانسر قابل کنترل است.
جهت رزرو نوبت خدمات با واحد نوبت دهی ارتباط بگیرید.
تکان دادن شانهها نیز تیک حرکتی دیگری است که فرد شانه های خود را به سمت بالا یا پایین می آورد و یا حرکات مشابه دیگر انجام می دهد. این حرکت در کسانی که تیک عصبی دارند دیده می شود.
تیک های صوتی
در ادامه مقاله سندروم تورت چیست؟ به تیک های صوتی می پردازیم. تیک های صوتی نیز همانند تیک های حرکتی ناخواسته هستند و فرد صداهای غیر معمولی را تولید می کند. این تیک ها شامل صداهایی مانند خرخر کردن، سرفه کردن یا حتی صحبت کردن می باشند.
سرفه کردن رایج ترین تیک صوتی است که فرد به طور ناخواسته و بدون دلیل مشخصی سرفه می کند. این نوع تیک به صورت مداوم یا با فاصله زمانی رخ می دهد.
خرخر کردن در قسمت حنجره اتفاق می افتد و افراد بدون هیچ دلیلی صداهایی مشابه به خرخر را تولید می کنند.
تیک های گفتاری شامل صحبت های غیرارادی و گاهی بی معنی است که فرد مبتلا به این نوع تیک ناگهان کلمات، جملات یا حتی فریادهایی را بر زبان می آورد که هیچ ارتباطی با موقعیت یا احساسات او ندارد. این تیک ها ممکن است شامل توهین های کلامی یا حرف های رکیک (کاپالیا) باشند.
همچنین نوع دیگر تیک های صوتی فریاد زدن ناخواسته است که فرد نمی تواند آن را کنترل نماید. این نوع تیک معمولاً با استرس یا اضطراب ربط پیدا می کند و می تواند باعث اضطراب یا ناراحتی در افراد مبتلا به این اختلال شود.
تیک های حرکتی و تیکهای صوتی تفاوت هایی بارزی با هم دارند و تیک های حرکتی شامل تغییرات فیزیکی در بدن هستند و تیک های صوتی به صداهای ناخواسته اشاره دارد که موجب ناراحتی افراد دیگر می شود.
زمان بروز علائم سندروم تورت
شروع علائم در کودکی و سنین ۵ تا ۱۰ سالگی با تیک های حرکتی کوچک مانند چشمک زدن، تکان دادن سر یا شانه ها و حرکات دست مشخص می گردد. همچنین تیک های صوتی که در کودکان سنین ۵ تا۱۰ سال اتفاق می افتد شامل سرفه کردن یا خرخر کردن می باشد. در این سنین تیک ها کم و بدون مشکل هستند و به مرور بیشتر خواهند شد و شدت آن ها افزایش پیدا می کند. علائم سندروم تورت متناوب و موقتی هستند و همچنین امکان از بین رفتن آن تا مدتی و شروع دوباره وجود دارد.
در سنین نوجوانی بین ۱۰ تا ۱۴ سالگی علائم تشدید می شوند و میزان و تعداد تیک ها افزایش پیدا می کند. همچنی تیک های حرکتی و صوتی در این سنین پیچیده تر خواهد بود و رفتارهای غیرعادی پدیدار می گردد. تیک های پیچیده شامل پرش بدن، حرکت نامنظم دست ها و یا پرش ناگهانی باشد و تیک صوتی نیز شامل فریاد زدن، توهین کردن و … می شود.
دوره بلوغ بین۱۴ تا ۱۸ سالگی شدت علائم در بسیاری از افراد به اوج خود می رسد. اما برای بیشتر نوجوانان نیز علائم کاهش یا تغییر می کنند. این تغییرات به صورت کاهش تعداد و شدت تیک ها یا تغییر نوع تیک ها به حرکات و صداهای ساده تر می باشد. در برخی از افراد نیز تیک ها به شدت کاهش می یابند و یک وضعیت پایدار یا خفیف خواهند داشت و برخی دیگر در بزرگسالی همچنان به طور نامحسوس دچار تیک های مختصر می شوند.
در دوران بزرگسالی (۱۸ سال به بالا) علائم این سندروم یا کاملا بهبود یافته اند یا اینکه شدت آن کاهش پیدا کرده است و به صورت خفیف یا موقتی هستند. به همین دلیل بسیاری از افراد در این سنین می توانند زندگی روزمره خود را با وجود تیک های خفیف مدیریت نمایند.
آیا روش تشخیص دقیقی وجود دارد؟
تشخیص سندروم تورت چیست؟ برای تشخیص این سندروم معاینه بالینی انجام می گیرد و پزشک به دقت علائم حرکتی و صوتی بیمار را بررسی می کند. پزشک از بیمار می خواهد تا حرکات و صداهایی را که به طور غیرارادی ایجاد می کند، نشان دهد. این معاینه کمک می کند تا نوع تیک ها و مدت زمان آن ها ارزیابی شود.
همچنین آزمون های عصبی-روانی نیز برای بررسی تأثیر سندروم تورت بر توانایی های شناختی، اجتماعی و عاطفی بیمار انجام می گیرد. پزشک با انجام این آزمون نحوه تأثیر اختلال بر عملکردهای روزانه بیمار را ارزیابی می کند.
آزمایشات خون و تصویربرداری مغزی برای بررسی مشکلاتی چون عفونت ها، تومورها یا اختلالات متابولیکی انجام می شوند و البته نتایج به دست آمده در تشخیص سندروم تورت چندان مفید نمی باشند.
معیارهای تشخیصی DSM-5 سندروم تورت چیست؟ این معیار مهم ترین ابزار تشخیصی برای این سندروم است که بیمار باید حداقل دو نوع تیک (حرکتی و صوتی) داشته باشد که به مدت حداقل یک سال ادامه یابد. متخصص در هنگام انجام این روش به این نکته توجه می کند که اختلالات نباید به دلیل بیماری عصبی یا مصرف دارو باشد.
بهترین و دقیق ترین روش تشخیص سندروم تورت ترکیب روش های تشخیصی چون تاریخچه پزشکی دقیق، معاینه بالینی و استفاده از معیارهای DSM-5 است. پزشک با بررسی دقیق تاریخچه و علائم بیمار و در نظر گرفتن طول مدت و نوع تیک ها به تشخیص درست دست می یابد. البته همانطور که گفته روش ها باید دقیق انجام شوند تا با علائم اختلالات دیگر اشتباه گرفته نشوند. در صورتی که پزشک به سندروم تورت مشکوک شود از تست های دیگری مانند ارزیابی های عصبی-روانی یا مشاوره با متخصصین روان شناسی برای ارزیابی دقیق تر استفاده می کند.
سندروم تورت درمان پذیر است؟
سندروم تورت به طور کامل درمان پذیر نیست و فقط می توان علائم آن را کنترل نمود و شدت بیماری را کاهش داد که این موضوع در کاردرمانی کودکان سندرم داون و کاردرمانی در الگوهای حرکتی نادرست در تهرانسر نیز صدق میکند. درمان این اختلال بستگی به احتیاجات بیمار دارد و با کمک روش هایی چون دارو درمانی، درمان های رفتاری و روش های حمایتی می توان این سندروم را بهبود بخشید. هدف از درمان این سندروم کاهش تأثیرات منفی تیک ها بر کیفیت زندگی فرد است. روش های درمانی سندروم تورت عبارتند از:
دارو درمانی سندروم تورت چیست؟
داروها معمولاً برای مدیریت تیک های شدید و مشکلات رفتاری مرتبط با سندروم تورت استفاده می شوند و به صورت مستقیم بر کاهش تیک ها و دیگر علائم روانی مرتبط با این اختلال تأثیر دارند. داروهای مصرفی برای این مشکل شامل موارد زیر می شوند:
داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی برای کاهش اضطراب، افسردگی و تنشهای روانی که می توانند علائم را تشدید کنند، تجویز میشوند.
داروهای آنتی پسیکوتیک ها (ضد روان پریشی ها) مانند هالوپریدول و پریکلوپریدول مناسب برای کاهش شدت تیک های حرکتی و صوتی می باشند. این داروها معمولاً برای کنترل تیک های شدید یا مزمن استفاده می شوند.
داروهای ضد فشار خون مانند کلونیدین که برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند و در برخی از بیماران مبتلا به سندروم تورت برای کاهش تیک ها مؤثر بوده اند.
آگونیست های دوپامین مانند ریسپریدون فعالیت دوپامین در مغز را کاهش می دهند و به کنترل تیک ها کمک می کنند.
درمان های رفتاری (رفتار درمانی شناختی) سندروم تورت چیست؟
درمان های رفتاری به فرد کمک می کنند تا روش های مقابلهای برای کاهش و کنترل تیک ها یاد بگیرد. درمان های زیر برای کودکانی که سندروم تورت دارند بسیار مفید هستند.
درمان متمرکز بر تغییر رفتار (CBIT)یکی از موثرترین روشهای درمانی رفتاری است که به بیمار چگونگی شناخت بیماری را می آموزد و همچنین کمک می کند تا از افزایش شدت تیک ها جلوگیری کند. بیمار کم کم می تواند علائم خود را شناسایی کند و با تکنیک های خاص از بروز بیشتر آن جلوگیری نماید.
در رفتار درمانی شناختی (CBT) فرد به مقابله با استرس و اضطراب که علائم را تشدید می کنند خواهد پرداخت و از طریق تغییر تفکرات و رفتارها به کاهش علائم کمک می کند. کاردرمانگران در این موضوع بسیار کمک کننده هستند و چگونگی مقابله با استرس را آموزش می دهند.
درمان های حمایتی و روان شناختی سندروم تورت چیست؟
در کنار درمان های دارویی و رفتاری، درمان های حمایتی نیز می توانند نقش مؤثری در کمک به فرد برای کنار آمدن با سندروم تورت ایفا کنند.
انجام مشاوره فردی یا گروهی مهم است و مشاوره روان شناختی به بیمار کمک می کند تا با احساسات، استرس و اضطراب خود مقابله کند و راه های بهتری برای مدیریت علائم پیدا کند.
همچنین حمایت های اجتماعی که شامل حمایت خانواده و دوستان می شود می تواند به بیماران کمک کند تا با چالش های اجتماعی و روانی ناشی از سندروم تورت رو به رو شوند.
تحریک مغناطیسی transcranial (TMS)
برای افرادی که به درمان های دارویی و رفتاری پاسخ نمی دهند، از تحریک مغناطیسی transcranial (TMS) استفاده شود. این روش شامل استفاده از پالس های مغناطیسی برای تحریک قسمت های خاصی از مغز است که به کنترل تیک ها کمک می کند.
تحریک مغناطیسی فراجمجمه ای یک روش غیرتهاجمی است که بر روی قشر پیشانی مغز یا قسمت هایی از مغز که کنترل حرکتی و رفتاری را بر عهده دارد متمرکز می شود. هدف از این روش درمانی کاهش فعالیت بیش فعالی مغزی است که باعث تیک های عصبی می شود. هر جلسه درمانی معمولاً ۲۰ تا ۴۰ دقیقه طول می کشد و به صورت متوالی در چندین جلسه هفتگی انجام می گیرد. اگرچه این روش به طور کامل علائم را از بین نمی برد اما در کاهش شدت و دفعات تیک ها تأثیر مثبتی دارد.
روش های جراحی سندروم تورت چیست؟
اگر تیک ها به طور قابل توجهی زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند و هیچ کدام از روشهای درمانی دیگر مؤثر نباشند در موارد خیلی خاص از درمان های جراحی استفاده می شود. روش های جراحی عبارتند از:
عمل جراحی با تحریک عمقی مغز (DBS) که شامل قرار دادن الکترودهایی در نواحی خاص مغز می باشد که به فرد کمک می کند تا حرکات بدن خود را کنترل نماید. این روش بیشتر در افرادی که به داروها و درمان های دیگر پاسخ نمی دهند انجام می شود.
کلینیک طراوت
در ادامه مقاله سندروم تورت چیست؟ به معرفی بهترین مرکز درمان سندروم تورت خواهیم پرداخت. کلینیک توانبخشی طراوت یک مرکز معتبر درمانی در تهرانسر می باشد که می توان برای درمان و کاهش علائم با کمک متخصصین مجرب این کلینیک کودکان و بزرگسالان را که دچار مشکلاتی چون گفتاردرمانی، مشکل بلع، ارتوپد فنی و … درمان نمود. در این مرکز درمانی تمامی تجهیزات مدرن می باشند و زیر نظر بهترین متخصصین درمان صورت می گیرد.
2 پاسخ
سلام مطلب تون عالی بود
سلام لطف دارید