گفتار درمانی کودکان کم شنوا روش درمانی آسیب های شنوایی است. این متد شامل تشخیص، ارزیابی و درمان است. همان طور که می دانید اثر کم شنوایی بر گفتار زیاد است و معمولاً آسیب شنوایی و اختلالات گفتار و زبان با هم دیده می شوند. نکته خیلی مهم در رابطه با مداخلات در آسیب های شنوایی در کودکان، مداخله زود هنگام است. به عنوان مثال، بررسی ها نشان می دهند که کودکان دریافت کننده کاشت حلزون در سنین پایین، مهارت های درک و تولید گفتار را تا حد بسیار زیادی مشابه کودکان شنوا دریافت می کنند.
در این مطلب به علل اختلال شنوایی و نقش گفتاردرمانی در درمان اختلال زبان و گفتار در کودکان کم شنوا بیشتر می پردازیم.
اختلال شنوایی چیست؟
آسیب شنوایی در کودکان، یک ناتوانی خاموش و پنهان است. زیرا کودکان خصوصاً نوزادان نمی توانند کم شنوایی خود را به ما اطلاع دهند. از سوی دیگر کم شنوایی یک معلولیت به شمار می آید. زیرا شنوایی، راه حسی طبیعی برای یادگیری زبان است. بنابراین عدم تشخیص و مداخله زودهنگام کم شنوایی منجر به تأخیر در رشد گفتار و زبان می گردد.
همان طور که می دانید، گفتار وسیله ارتباطی برای انتقال افکار، احتیاجات و احساسات است. در کودکان زبان و گفتار وسیله ای برای آموزش و یادگیری به حساب می آیند. لذا کم شنوایی مشکلات دیگری در زمینه های روانشناختی، تحصیلی، شغلی و اجتماعی را موجب می گردد.
آسیب شنوایی با توجه به شدت، نوع و سن بروز آن می تواند اثرات متفاوتی بر روی گفتار گذاشته و به دنبال آن توانایی ارتباطی فرد مبتلا به کم شنوایی را با درجاتی از اختلال مواجه سازد. هرچه سن بروز آسیب شنوایی در کودک پایین تر باشد و سن شروع دریافت خدمات شنوایی سنجی و گفتار درمانی کودکان کم شنوا دیرترباشد، اختلالات گفتاری کودک نیز بیشتر و کودک مشکلات بیشتری در یادگیری گفتار و زبان طبیعی خواهد داشت.
لازم به ذکر است، زمان وقوع آسیب شنوایی می تواند: قبل از دوره زبان آموزی که در کودکان بروز می دهد یا پس از فراگیری زبان که هم در کودکان و هم بزرگسالان اتفاق می افتد، باشد.
علت کم شنوایی در کودکان چیست؟
به طور کلی می توانیم دلایل کم شنوایی در کودکان و نوزادان را به دو دسته کم شنوایی موقتی و دائمی دسته بندی می کنیم.
دلایل کم شنوایی موقت در کودکان
- تجمع جرم در کانال گوش
- وجود مخاط اضافی در شیپور استاش، ناشی از سرماخوردگی
- گیر کردن یک جسم خارجی در مجرای گوش
- عفونت گوش میانی (otitis media)
علل کم شنوایی دائمی در کودکان
رویدادها و شرایطی که ممکن است باعث کاهش شنوایی دائمی در کودکان شوند عبارتند از:
- قرار گرفتن نوزاد متولد شده در معرض بیماری سرخجه. این بیماری می تواند گوش های درحال رشد جنین را تحت تاثیر قرار بدهد.
- بیماری های ارثی که موجب رشد غیرطبیعی گوش داخلی می شوند.
- برخی اختلالات ژنتیکی مانند سندرم پاتو (Patau) یا استخوان سازی ناقص
- قرار گرفتن نوزاد یا کودک در معرض صداهای بلند مانند ترقه یا استریوهای شخصی
- ایجاد کم شنوایی در کودکان بر اثر ضربه مانند ضربه مغزی یا شکستگی جمجمه
- ابتلاء به بیماری های خاص مانند مننژیت و اوریون.
عوامل دیگری هم وجود دارند که ریسک ابتلاء به کم شنوایی را در کودکان افزایش می دهند. مثلاً فشارهای وارده در هنگام زایمان، مراقبت از نوزاد در بخش های ویژه ،کمبود اکسیژن یا ناهماهنگی های عصبی و بروز اختلالات بین عصبی که همگی این ها می توانند بر سیستم شنوایی تاثیر بگذارند. گفتار درمانی کودکان کم شنوا می تواند آسیب های جدی بر گفتار کودکان را بهبود بخشد.
اختلال شنوایی چه تاثیری بر گفتار کودکان دارد؟
آسیب شنوایی و اختلالات گفتار و زبان می‌تواند به صورت جداگانه یا به صورت همزمان در برخی از افراد رخ دهد. این اختلالات ممکن است به دلیل عوامل مختلفی مانند بیماری، صدمات فیزیکی، عوارض دارویی، شرایط محیطی و یا عوامل وراثتی ایجاد شوند.
اختلالات شنوایی می‌تواند باعث کاهش توانایی شنیدن صداها و تلفظ کلمات شود که ممکن است درک و ارتباط با دیگران را دشوار کند. روش‌های درمانی برای این اختلالات شامل استفاده از دستگاه‌های شنوایی، تزریق داروها و یا جراحی است. گفتار درمانی کودکان ناشنوا، یکی از روش های موثر درمانی است که در کلینیک توانبخشی طراوت در غرب تهران به آن پرداخته می شود.
میزان افت شنوایی و تاثیر کم شنوایی بر گفتار و زبان
- افت خفیف (میزان آسیب ۲۶ تا ۴۰ دسی بل است): افراد مبتلا به آسیب شنوایی خفیف برای درک گفتار دیگران ممکن است نیاز به لب خوانی داشته باشند. این افرادف عدم توجه کافی به صداهای اطراف و مشکلات خفیف گفتاری دارند. همچنین تاخیر کمی در رشد گفتار و زبان دارند.
- افت متوسط (میزان آسیب ۴۱ تا ۶۵ دسی بل است): افراد مبتلا به آسیب شنوایی متوسط در مکالمات، اکثر اصوات گفتاری را نمی شنوند. عدم توجه به صداها، تاخیر زیاد در رشد گفتار و زبان، مشکل در تلفظ صحیح بیشتر صداهای گفتاری و مشکل در خواندن و نوشتن در این افراد مشاهده می گردد.
- افت شدید تا عمیق (میزان افت بیشتر از ۶۵ دسی بل است): افراد مبتلا به آسیب شنوایی شدید تا عمیق خزانه واژگان محدودی دارند، اختلالات تلفظی شدیدی دارند، آهنگ و ریتم گفتارشان اختلال دارد و وضوح گفتارشان پایین است.
اختلالات گفتار و زبان در کودکان دارای آسیب شنوایی
تاثیر کم شنوایی بر گفتار بسیار زیاد است. آموزش و رشد گفتار و زبان در کودکان دچار آسیب شنوایی، همواره یکی از دغدغه های متخصصان گفتاردرمانی و والدین این کودکان بوده و هست. آسیب و نقص در سیستم شنوایی نوزاد، نقایص بسیاری در روند رشد گفتار و زبان این کودکان بوجود می آورد .مشکلات زبانی، اختلالات تلفظ و مشکلات صوت از جمله مشکلات کودکان کم شنوا است. قابل ذکر است که اختلالات زبان و گفتار ایجاد شده به میزان کم شنوایی بستگی دارد و هر چه کم شنوایی شدیدتر باشد، تأثیر آن بر گفتار و زبان بیشتر است.
مشکلات نحوی در گفتار درمانی کودکان کم شنوا
در روند رشد طبیعی گفتار، تا سنین ۳ الی ۴ سالگی کودک در ترکیب واژه ها و ساخت جملات و عبارات توانایی ویژه ای کسب می کند. اولین مشکل کودک دارای آسیب شنوایی، تأخیر در رشد مهارت های نحوی است. کودک سه ساله شنوا به سرعت می آموزد که چگونه و چه چیزهایی بگوید که به زمان های حال، گذشته و آینده دلالت داشته باشد و نیز می آموزد که ساختارهای پیچیده ای که با واژه هایی چون “اگر” یا “هر چند” شروع می شوند، چگونه شکل می گیرند. در حالی که کودک کم شنوا در این سنین اغلب از تک واژه ها برای بر قراری ارتباط استفاده می کند.
لذا کودک ۵ ساله دارای آسیب شنوایی که واژگان بسیاری می داند هنوز بیشتر از اسامی یا حداکثر جملات دو کلمه ای برای ارتباط استفاده می کند. دومین نقص نحوی این کودکان، کوتاه بودن طول جملات است. کودکان کم شنوا اگر خدمات توانبخشی اعم از شنوایی سنجی، تربیت شنیداری و گفتاردرمانی دریافت نکنند از جملات کوتاه استفاده می کنند و قادر نخواهند بود از جملات طولانی استفاده کنند. مشکلات نحوی که کودکان کم شنوا و دارای آسیب شنوایی دارند عبارتند از:
- پایین بودن طول جملات
- سادگی جملات
- جا به جا کردن اجزای نحوی جمله نظیر صفت، فاعل، مفعول، فعل مرکب و….
- حذف حروف اضافه ربط مانند با، از، که و….، حروف تعریف
- استفاده نادرست از افعال به جهت زمان فعل
آسیب شنوایی؛ مشکلات تکواژی
بخشی از مشکلات کودکان کم شنوا به مشکلات نظام تک واژی آنها بر می گردد. مثلاً تکواژه ای که صفت را به اسم تبدیل می کند نظیر تبدیل (دشمنی به دشمن) در جمله آمریکا با ما دشمن می کند!
نکته این جاست که کودکان کم شنوا نه تنها در بیان، مرتکب خطاهای دستوری می شوند بلکه در درک جملات دستوری نیز مشکل دارند. مثلاً در درک جملات مجهول یا در درک تأثیرات معنایی که حروف اضافه ایجاد می کنند. کودکان کم شنوا اگر خدمات توانبخشی از جمله: شنوایی سنجی، تربیت شنیداری و گفتاردرمانی تاخیر زبانی دریافت کنند، تا حدود زیادی مشکلات تکواژی آن ها برطرف خواهد شد.
آسیب شنوایی؛ مشکلات معناشناختی
مسلم است، هر واژه در گستره ای از روابط معنایی با سایر واژه ها قرار دارد و کاربرد آن در یک جمله یا عبارت به مشخصه های معنایی آن مربوط می شود. آسیب های معنایی در دو مقوله قابل بررسی اند.
۱- آسیب در مشخصه های معنایی، گفتار درمانی کودکان کم شنوا
جمله “کتاب می خواند” با کلماتی نظیر دست، گربه، قاشق و پدر قابل تکمیل است و از لحاظ نحوی قابل قبول است؛ اما از لحاظ معنایی جمله فوق وقتی صحیح خواهد بود که اسمی جای خالی آن را پر کند که ویژگی انسان بودن را داشته باشد. همه افعال به نوعی، مشخصه های معنایی دارند که ویژگی فاعل یا مفعول را مشخص می کند. صفات نیز اینگونه اند.
مثلاً صفت “پیر” تنها می تواند صفت اسم هایی باشد که ویژگی جاندار بودن دارند. لذا برای ماشین به جای آن کلمه “فرسوده” به کار می رود. در کودکان کم شنوا این مشخصه های معنایی به هم ریخته است. لذا ممکن است کودک صفت “چاق” را که مشخصه معنایی آن جاندار بودن است به جای “بزرگ” به کار ببرد مثل: “بستنی چاق می خری؟” یا جمله “بشقاب پاره شد”
۲- بهبود آسیب در روابط واژگانی با گفتار درمانی کودکان کم شنوا
در زمینه روابط واژگانی، بسیاری از اوقات ما معنای یک کلمه را با ارائه واژه دیگری که مترادف خوانده می شود، توضیح می دهیم. هم معنایی، تضاد معنایی، شمول معنایی از دیگر روابط واژگان با یکدیگرند. در کودکان دارای آسیب شنوایی، این روابط میان واژگان کودک در ذهن او وجود ندارد یا به طور غلط ایجاد ارتباط شده است.
همچنین مترادف ها که نشانه معنایی دارند، در بسیاری از موارد به جای یکدیگر به کار می روند. اما هر واژه حیطه معنایی خاصی دارد. که بخشی از آن خاص خود آن است و با واژه های دیگر تداخل ندارد. مثلاً واژه “وسیع و پهن” هم معنا هستند. اما در همه موارد قادر به جانشینی یکدیگر نیستند.
لازم به ذکر است، کودکان کم شنوا به دلیل اینکه از تحریکات زبانی کافی برخوردار نیستند، قادر به تشخیص حیطه معنایی دقیق واژگان نیستند. لذا جملاتی نظیر “دانش معلم پهن است” در جملات آنها دیده می شود. تعمیم بیش از حد معنای یک کلمه مثلاً نامیدن تمام پرندگان با کلمه “جوجو”، تخصیص یا تصمیم کمتر از حد معنای کلمه، مثل من گیاه را بو کردم (به جای گل)، استفاده از کلمه کلی تر به عنوان صفت کلمه جزئی تر، مانند من از سگ حیوان می ترسم و . . .
واضح است، کودک دارای آسیب شنوایی و کم شنوا اغلب از حیطه معنایی افعال هم به درستی اطلاع ندارد. مثلاً اگر چه فعل خوردن را درک می کند، اما از درک جملاتی نظیر “من کتک می خورم” یا “علی زمین خورد” به آسانی بر نمی آید. کلا در این کودکان حیطه معنایی اسامی و افعال، ناقص است و شی یا اسم برای او با یک یا دو جمله یا فعل تداعی شده است و تفکر زبانی محدودی دارد.
مثلاً اگر بپرسیم با خودکار چه می کنیم؟ معمولاً می گوید می نویسیم و از جملاتی نظیر خودکار گم شده، خودکار شکست، این خودکار کوچکی است و . . . استفاده نمی کند. وقتی معنای یک واژه معنای واژه دیگری را در بر می گیرد، رابطه آن دو را شمول معنایی گویند. مثلاً “گل – لاله” و “سگ – حیوان” معنی شمول این است که اگر چیزی سگ باشد حتماً حیوان است و اگر لاله باشد گل است. یا افعی نوعی مار است. در کودکان کم شنوا اگر پرسیده شود سگ چیست؟ بیشتر این پاسخ را می شنویم “هاپ هاپ می کند، دم دارد و . . . .” که این نوع پاسخ معمولاً در کودکان کم شنوای عادی در سطوح زبانی پایین تر شنیده میشود.
در نتیجه، پاسخ “نوعی حیوان است” را نمی شنویم. چون کودکان کم شنوا در پاسخ به سوالاتی که نیازمند پاسخ های مقوله ای باشند. از پاسخ های حسی استفاده می کنند. لازم به ذکر است مشکلات معنایی کودکان کم شنوا با دریافت خدمات گفتار درمانی کودکان کم شنوا تا حد زیادی قابل درمان است.
گفتار درمانی کودکان کم شنوا، مشکلات کاربردشناسی
مطالعه چگونگی تولید زبان در بافت اجتماعی کاربردشناسی نامیده می شود. کاربردشناسی بکارگیری زبان، متناسب با هر موقعیت ارتباطی، رعایت آداب اجتماعی، حفظ موضوع در مکالمه، رعایت نوبت در مکالمه و حتی تماس چشمی است.
زبان یک ابزار ارتباطی است که باید به طور خودبخودی و با انگیزه های فردی، با یکدیگر به کار رود. این که کودک کم شنوا در طی آموزش های ویژه از جملات چند کلمه ای استفاده می کند (با تقلید یا درخواست درمانگر) به این معنا نیست که در ارتباط با دیگران هم استفاده خواهد کرد. کودکان کم شنوا معمولاً آغازگر مکالمه نبوده و معمولاً بیشتر پاسخگو هستند و بیشتر از این که سوال بپرسند، دیگران از آنها سوال می پرسند.
بسیاری از آنها به سوالات دیگران پاسخ تقلیدی می دهند یعنی عین سوال یا کلمات اصلی یا انتهایی جمله را در پاسخ دیگران بازگویی می کنند. (زمانی که آن چه به او گفته شده را درک نمی کنند). همچنین در به کارگیری عبارات، اعمالی نظیر تقاضا کردن، امر کردن، سوال کردن و مطلع کردن نیز دچار اشکالاتی هستند.
کودکان دارای آسیب شنوایی اغلب به معنای تحت اللفظی جملات پاسخ می گویند و اغلب به واژه های کلیدی گفتار دیگران پاسخ می دهند نه به معنای کلی جمله. مثلاً: وقتی می پرسیم، ممکن است ساعت را به من بگویید؟ شنونده بله یا نه پاسخ نمی دهد. بلکه ساعت را اعلام می کند یا کودک کم شنوا معمولاً نمی تواند دستوراتش را در قالب سوال یا تقاضا مطرح کند و در پاسخ سوال “اسمت را به من میگویی” پاسخ بله می دهد.
استفاده از جملات کلیشه ای و قابل پیش بینی، عدم درک معنای شوخی واستعاره ها و ایهام و ضرب المثل ها از دیگر مشکلات این کودکان است. ممکن است، کودک کم شنوا تک تک جملات یک داستان را درک کند، ولی در برقراری ارتباط بین اجزای داستان و فهم کل مطلب و نتیجه گیری، با مشکل روبرو است. لذا در پاسخ به سوالاتی که توالی حوادث، علت و معلولی و چرایی قضایا را جویا می شوند با مشکلات جدی مواجه می شود. این جنبه از مشکلات کودکان کم شنوا نیز با دریافت به موقع و مداوم خدمات توانبخشی (شنوایی سنجی، تربیت شنیداری و گفتاردرمانی) قابل درمان هستند.
بزرگسالان و گفتار درمانی در کم شنوایی
تاثیر کم شنوایی بر گفتار در بزرگسالان نیز زیاد است. افراد بزرگسال بعد از یادگیری زبان بر حسب شدت افت شنوایی دچار مشکلاتی در برقراری ارتباط کلام می شوند . اصلی ترین عامل افت شنوایی در بزرگسالان، پیرگوشی است که فرد به مرور زمان دچار افت شنوایی حسی عصبی می شود.
مهم ترین اختلال بعد از وقوع افت شنوایی، عدم درک مناسب و کافی از گفتار دیگران است. بیمار کم کم به علت عدم موفقیت در برقراری ارتباط مناسب دچار سردرگمی و ناامیدی می شود و بتدریج دچار افسردگی و احساس بی کفایتی می کند. توانبخشی شنیداری و استفاده حداکثری از باقیمانده شنوایی در حل این مشکلات کمک کننده است. اگر فرد بزرگسال دچار کم شنوایی عمیق شود و وسایل کمک شنوایی به او در گفتار کمک نکند، گفتاردرمانی می تواند به او در حفظ گفتارش کمک کند.
چرا کودکان کم شنوا باید گفتار درمانی کنند؟
گفتاردرمانی کم شنوایی چه کمکی به کودکان می کند؟ در پاسخ باید گفت که متخصص گفتار درمانی کودکان کم شنوا ابتدا کودک را ارزیابی می کند. این ارزیابی‌ها می‌توانند رسمی یا غیر رسمی باشند و به گفتار درمانگر در چیدن برنامه درمانی مناسب کمک زیادی می کنند. گفتار درمانگر بر اساس نتایج ارزیابی، نیازها، خواسته‌های کودک و خانواده وی از راه‌های مختلفی مداخلات خود را انجام می‌دهد مانند:
- وسیله های کمکی و برنامه های فوق درسی مدرسه
- مرورهای منظم تمرینات در خانه و مدرسه با گفتار درمانگر
- یک دوره منظم گفتار درمانی برای کار روی اهداف مربوط به گفتار و زبان
- گروه درمانی در گفتار درمانی کودکان کم شنوا یا جلسات دو نفره با کودکان دیگر.
در نهایت، کودکان از این جلسات بسیار بهره می‌برند و در یادگیری، شنوایی آن ها و توانایی مشارکت در بحث به آن ها کمک فراوانی می‌کند. حمایت و آموزش والدین برای دستیابی به هدف و گفتار درمانی در پیشبرد استراتژی ها امری مهم است و به بهبود وضعیت کودک کمک فراوانی می کند.
روش های گفتار درمانی کودکان کم شنوا
برنامه های گفتار درمانی کودکان کم شنوا و ارائه خدمات به بیماران مبتلا به کم شنوایی بلافاصله پس از تشخیص شروع می شود و شامل توانبخشی، شنوایی شناسی و گفتاردرمانی است.
رویکردهای درمانی شامل:
- ارجاع پزشکی برای ارزیابی
- مشاوره در مورد ماهیت نقص شنوایی و اثرات این اختلال بر ارتباط
- مشاوره برای رسیدگی به پیامدهای خاص بین فردی
- مشاوره به خانواده
- مشاوره در مورد استفاده از مهارت های جبرانی موثر برای به حداقل رساندن اثر آسیب شنوایی
- انتخاب و نصب دستگاه های تقویت کننده و فناوری های کمک آموزشی در مورد استفاده، مزایا و تعدیل این سیستم ها
- آموزش روش های انتخاب شده برای به حداکثر رساندن مهارت های ارتباطی درکی و محیط های عملکردی مربوط به بیمار
- ارجاع به متخصصان دیگر در صورت لزوم
در گفتار درمانی کودکان کم شنوا و بزرگسالانی با کم شنوایی که در برقراری ارتباط، غذا خوردن، نوشیدن و بلعیدن مشکل دارند، خدمات درمان، حمایت و مراقبت های تغییر دهنده زندگی را ارائه می دهند. همچنین شنوایی شناسان و آسیب شناسان گفتار نقش های متفاوتی دارند، اما اغلب به نفع بیمار همکاری می کنند.
متخصص شنوایی شناسی بر تشخیص اختلال شنوایی و دسترسی به دستگاه های شنیداری و صوتی متمرکز است. یک متخصص گفتار درمانی بر اجرای آموزش شنیداری-شناختی برای بهبود ارتباطات تمرکز می کند و این متخصصیین با هم همکاری می کنند.
شروع گفتار درمانی کودکان کم شنوا
قطعاً والدین کودکان به شدت درگیر این موضوع می شوند که برای بهبود کیفیت زندگی کودک چه باید کرد. گفتار درمانی از راه‌های مختلفی به کودک کمک می‌کند، اما تنها راه برای مداوای بهتر کودک، شروع زودهنگام مداخلات است. کودکانی که هنگام تولد یا اندکی بعدتر مشکلات شنوایی آنها تشخیص داده میشود، باید گفتار درمانی را در سن ۶ ماهگی شروع کنند. قطعاً کودکانی که مشکلات آنها دیرتر تشخیص داده میشود باید گفتار درمانی را در سریع‌ترین زمان ممکن شروع کنند.
انتخاب شیوه درمانی به وضعیت مراجع، فرهنگ جامعه، ترجیحات فرد و موقعیت آنها بستگی دارد. پس در کلینیک توانبخشی طراوت در تهران، گفتاردرمانی کم شنوایی با توجه به این شرایط، برنامه درمانی هر فرد را به صورت خاص تدوین و برنامه ریزی می کند.
خدمات مرکز طراوت برای گفتار درمانی کودکان کم شنوا
مراحل مداخلات گفتار درمانی در آسیب های شنوایی در مرکز طراوت برای کودکان کم شنوا، شامل موارد زیر می شود:
- ارزیابی شنوایی (اودیومتری،تمپانومتری ،تست های تکمیلی گفتاری، ارزیابی ساقه مغزیABR ، ارزیابی تعادل)
- تعیین نوع و شدت آسیب های شنوایی
- تجویز وسیله کمک شنیداری(سمعک یا کاشت حلزون)
ذکر این نکته مهم است که هر کدام از مراحل مداخلات در آسیب های شنوایی اهمیت خود را دارد. در مرکز طراوت در غرب تهران به کلیه نکات در ارزیابی های اولیه توجه شده و سپس برنامه ای ویژه هر فرد تنظیم، ارائه و پیگیری می شود. با مراجعه به کلینیک طراوت می توانید از خدمات نیروهای زبده و آموزش دیده این مرکز در بالاترین سطوح بهره مند گردید.
سخن آخر
در این مطلب به بررسی اختلال کم شنوایی پرداختیم. می دانید که اقدام به موقع در جلوگیری از پیشرفت بیماری ها اهمیت ویژه ای دارد. این امر برای کودکان حیاتی تر است. توجه و پیشگیری از بیماری های شنوایی و سپس اقدام سریع برای درمان این اختلالات در کودکان، می تواند زندگی آن ها را کاملاً تغییر داده و بهبود ببخشد. زندگی کودکان با اختلال تلفظ، کم شنوایی، اختلال در گفتار و زبان با استفاده از روش های نوین گفتار درمانی کودکان کم شنوا از افسردگی و انزوا به دور خواهد ماند. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن های مرکز طراوت تماس بگیرید.
سلام
بچه من کم شنوایی خفیف دارد چطور می توانم از مرکز شما نوبت بگیرم؟
با سلام
با شماره های ۰۲۱۴۴۵۰۸۶۵۲ و ۰۲۱۴۴۵۰۴۴۲۳تماس بگیرید