کاردرمانی راه رفتن کودک، با بررسی وضعیت کودک و نحوه تکامل رشدی کودک به ارزیابی و مداخلات درمانی می‌پردازد. درمان دیر راه رفتن کودکان شامل تمرینات، تکنیک ها و استراتژی های مختلف است که متناسب با وضعیت کودک طراحی می‌شود. وضعیت هر کودک بنابر تاخیر رشدی، محیط، علایق و سایر عوامل متفاوت است. پس برنامه درمانی هر کودک با کودک دیگر متفاوت است. درمانگر این مورد را مد نظر می‌گیرد که تاخیر رشدی و دیر راه رفتن کودکان باعث می‌شود کودک کمتر در محیط جستجو کند. این مورد باعث می‌شود تا رشد شناختی کودک و تعامل وی با محیط کاهش یابد. کار درمانی در درمان دیر راه رفتن یا راه نرفتن کودکان ضروری است.
لازم است والدین آگاهی لازم از بازه سنی راه رفتن کودک و علائم تاخیر آن را داشته باشند تا از عقب‌ماندگی شناختی کودک در آینده جلوگیری شود. در این مطلب به دلایل و سن استاندارد راه رفتن کودکان و البته تمرینان و آموزش های لازم کاردرمانی دیر راه افتادن کودکان در مرکز توانبخشی طراوت تهرانسر در غرب تهران می پردازیم. با ما همراه باشید.
کاردرمانی راه رفتن کودک چگونه است؟
کاردرمانی از شاخه های مهم توانبخشی است که در آن درمانگر با بررسی مشکلات ذهنی و جسمی بیمار و تاثیراتی که بر زندگی فرد می گذارد می تواند از طریق یک برنامه هدفمند وارد عمل می شود. در این برنامه انجام کارها به صورتی آموزش داده می شود که فرد بتواند استقلال خود را باز یابد. درواقع کاردرمانی راه رفتن کودک روش درمانی تلفیقی از تکنیک ها و تمرینات خاص جسمی است و توسط کاردرمانگر در کلینیک و یا به صورت کاردرمانی در منزل انجام می شود.
کاردرمانگر بر آناتومی، فیزیولوژی و روانشناسی تسلط داشته و تلاش می کند تا به بیمار برای کسب مهارت های حرکتی یا کلامی کمک کند. به عنوان مثال در کاردرمانی کودک در اختلال رفتن یک برنامه هدفمند طراحی می شود تا از طریق بازی کردن، ضعف عضله و یا اندامی که منجر به اختلال شده است برطرف شود. در این برنامه هم لذت بخش بودن تمرین و هم نزدیک شدن به هدف مورد توجه قرار می گیرد.
یکی از اهداف مرکز توانبخشی طراوت در غرب تهران، ارائه خدمات به شیوه ای نوین و در عین حال شادی بخش و تاثیرگذار است تا کودک مراحل درمانی را به خوبی پشت سر بگذارد.
دلایل دیر راه افتادن کودک
یکی از سوالات مهم در دیر راه رفتن کودک، عوامل ایجاد کننده آن است. راه رفتن در کودک به عوامل مختلف ژنتیکی، فردی و محیطی وابسته است. قطعاً علاوه بر موارد فردی و فیزیکی کودک، فرهنگ و خانواده کودک نیز در رشد مهارت های حرکتی و کسب این مراحل رشدی تاثیر گذار هستند. منظور از عوامل محیطی و فرهنگ، حمایت محیط و والدین از کسب مهارت های مختلف رشدی در کودک است. یعنی این که کسب به موقع مراحل رشدی برای خانواده اهمیت داشته باشد.
در این جا به مهم ترین دلایل و برخی از عوامل موثر دیر راه افتادن کودکان علاوه بر موارد بالا اشاره می کنیم:
- قدرت عضلانی
- تون عضلانی طبیعی (سفت یا شل نبودن غیر طبیعی عضلات)
- هماهنگی در عملکرد عضلات
- تعادل و هماهنگی حرکتی
- کسب به موقع مراحل رشدی قبلی مثل ایستادن
- توانایی وزن اندازی روی دو پا
چه زمان کودک ما نیاز به کاردرمانی راه رفتن دارد؟
یکی از مشکلاتی که والدین معمولاً با آن مواجه می شود، دیر راه افتادن کودک است. البته بخشی از این مشکل به استرس و نگرانی والدین بازمی گردد. یکی دیگر از عوامل نگرانی هم، مقایسه بین کودکان سبب می شود که والدین برای راه رفتن کودکشان عجله داشته باشند. یک نکته مهم را فراموش نکنید که آناتومی هر کودک با کودک دیگر متفاوت بوده و دلیلی هم ندارد که مثلاً همه کودکان در سن ۹ ماهگی راه بیفتند.
توصیه می کنیم سعی کنید آرامش خود را در راه افتادن کودکتان حفظ کنید، اما درعین حال اگر کودک شما تا ۱۵ ماهگی قادر نبود اولین قدم ها را بردارد، حتماً این موضوع را با پزشک متخصص کودکتان مطرح کنید. پس چنانچه کودک شما نیاز به کاردرمانی راه رفتن کودک داشته باشد، پزشک متخصص می تواند بهترین توصیه ها و راهنمایی ها را در این خصوص در اختیار والدین بگذارد.
سن استاندارد راه رفتن در کودکان
کودک در سن ۲ تا ۴ ماهگی کنترل سر و گردن را کسب کرده و در ادامه در ۶ تا ۸ ماهگی غلت می‌زند و تا ۸ ماهگی می‌تواند به طور مستقل بنشیند. با افزایش سن و رشد مهارت های حرکتی، کودک در ۷ تا ۸ ماهگی سینه خیز رفته و تا ۹ ماهگی می تواند چهاردست و پا برود. سپس کودک در ۱۰ تا ۱۲ ماهگی روی دو پا ایستاده و در بازه ۱۲تا ۱۸ ماهگی مهارت راه رفتن را هم کسب می کند.
در ادامه رفته رفته کودک مهارت های حرکتی سطح بالاتر مانند بالا رفتن از پله، دویدن، ایستادن روی یک پا به مدت ۱ تا ۳ ثانیه و پریدن را در بازه ۱۸تا ۲۴ ماهگی کسب می کند. پس از آن تا ۳۶ ماهگی می‌تواند به حالت گردو شکستم بایستد، از نردبان بالا برود و سه چرخه براند. همچنین کودک در بازه ۳۶ تا ۷۲ ماهگی می‌تواند لی لی برود و به مدت ۸ ثانیه روی یک پایش بایستد.
دقت داشته باشید کودک در سن ۱۲ ماهگی بعد از ایستادنف اولین تلاش برای راه رفتن را انجام می‌دهد و در نهایت با توجه به رشد مهارت ها و عوامل ژنتیکی، کودک در بازه ۱۲ تا ۱۸ ماهگی مهارت راه رفتن را هم کسب می‌کند.
علت راه نیفتادن کودکان چیست؟
عوامل متعددی باعث تاخیر در کسب مهارت راه رفتن می شود. همان طور که در دلایل دیر راه افتادن کودکان اشاره کردیم، نکته قابل توجه این است که نباید کودک خود را با کودکان دیگر مقایسه کنید زیرا کسب مهارت های رشدی در هر کودک با کودک دیگر متفاوت است. علت تاخیر و راه نیفتادن کودکان هم می تواند به دلایل زیر رخ دهد:
- تاخیر رشدی
- ضعف عضلانی
- وجود تون غیر نرمال
- وجود اختلالاتی از قبیل فلج مغزی
پزشک متخصص بررسی های لازم را به عمل آورده و در صورت مشاهده هر یک از موارد بالا، توصیه های لازم جهت آغاز کاردرمانی راه رفتن کودک و دیگر پیشنهادات را به والدین و همراهان کودک گوشزد خواهد کرد.
تمرینات کاردرمانی برای راه رفتن کودک
اگر کودتان مراحل تکاملی را به خوبی سپری کرده و یا اختلالات ذهنی هم ندارد و حتی از نظر مفاصل و لگن هم بررسی شده و مشکلی نداشته، پس اصلاً نگران دیر راه افتادن او نباشید. تمرین های کاردرمانی در منزل می تواند به کودک کمک کند تا شروع به راه رفتن کند. البته تمرینات کاردرمانی راه رفتن کودک بسیار متنوع هستند که ما در ادامه به ذکر چند مورد می پردازیم. همواره به یاد داشته باشید که صبورانه در این تمرین ها کودک خود را همراهی کنید.
تمرین کاردرمانی راه رفتن کودک شماره ۱
یک پای کودک را روی یک پله یا سطحی بالاتر از زمین بگذاریم و از کودک بخواهیم که اسباب بازی که روی زمین قرار دارد را برداشته و داخل ظرف مورد نظر بیندازد در طی تمرین هدف این است که پایی که روی زمین قرار دارد بالا رفته و وزن روی پایی که روی سطح بالاتر از زمین قرار دارد بیفتد.
تمرین کاردرمانی راه رفتن کودک شماره ۲
در حالی که کودک روی دو پا ایستاده در یک سمت یک توپ به کودک بدهیم و از او بخواهیم که توپ را در سبدی که سمت مقابل قرار دارد بیندازد.
تمرین کاردرمانی راه رفتن کودک شماره ۳
توپ را در مقابل یک پا بگذاریم تا توپ را شوت کند.
تمرین کاردرمانی راه رفتن کودک شماره ۴
تمرین راه رفتن با حمایت از تنه
تمرین کاردرمانی راه رفتن کودک شماره ۵
کودک را از مبل گرفته و با حمایت از پشت و تشویق او با اسباب بازی، او را به گام برداشتن به سمت جلو ترغیب کنیم.
تمرین کاردرمانی راه رفتن کودک شماره ۶
در حالی که کودک ایستاده، از دست های کودک گرفته و یک دست را به نحوی به جلو بکشیم که پای همان سمت به سمت جلو بیاید.
تمرین کاردرمانی راه رفتن کودک شماره ۷
کودک را از یک چوب یا واکر گرفته و والد یا درمانگر نحوه قدم برداشتن را به کودک آموزش می‌دهد.
تمرین کاردرمانی راه رفتن کودک شماره ۸
برای حفظ تعادل کودک و افزایش هماهنگی می‌توان کودک را روی یک مسیر باریک که از قبل با استفاده از بالشت یا استپ ها چیده ایم راه ببریم.
آموزش کاردرمانی برای راه رفتن کودک
ممکن است کاردرمانگر به والدین تمریناتی را نیز یاد بدهد تا با انجام آن در منزل بهبود بیشتر کودک کمک شود. کاردرمانگر در درمان راه رفتن کودکان فعالیت و بازی‌هایی را نیز متناسب با وضعیت کودک به والدین توصیه می کند. این بازی ها متناسب با سن و وضعیت کودک است و به رشد جسمی و ذهنی کودک کمک فراوانی می‌کند. در نهایت کاردرمانی راه رفتن کودک به جبران تاخیر رشدی کودک کمک می‌کند تا بتواند مانند سایر کودکان مراحل رشد جسمی و ذهنی خود را طی کند. پس این کار از عقب ماندگی شناختی و ذهنی کودک جلوگیری کرده و یا به جبران آن می‌پردازد.
کیا بچشون با کاردرمانی راه افتاده؟
روش های کاردرمانی راه رفتن کودکان با توجه به نوع اختلال در کودک مدون و اجرایی می شوند. پس بسته به این که کودک مبتلا به کدامیک از انواع اختلال است، این روش های درمانی به سه دسته تقسیم بندی می شوند:
- اختلالات روانی مانند هذیان، بی قراری، اسکیزوفرنی
- اختلالات ذهنی مانند اوتیسم، بیش فعالی، مشکلات حافظه، مشکلات رفتاری شناختی، اختلالات یادگیری، شنیداری و بینایی
- اختلالات جسمی مانند فلج مغزی، سندروم داون، اختلالات عصبی عضلانی، اصلاح الگوی حرکتی، مشکلات تعادلی
پس والدینی که کودکانی با اختلالات ذکر شده در بالا مواجه هستند می توانند از این خدمات به درستی و با صبر استفاده کنند. این کودکان با روش های کاردرمانی راه رفتن کودک به خوبی می توانند استقلال برای انجام کارهای خود را به دست بیاورند.
مرکز کاردرمانی کودکان غرب تهران
در مرکز کاردرمانی کودکان غرب تهران در جهت کمک به بهبود بیماری و مشکلات آن ها ابتدا ارزیابی و بررسی های نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی فرد را انجام می دهد. پس از آن است که درمانگران می توانند افق جدیدی از زندگی را پیش روی کودکان و افراد بزرگسال بگشایند. در مرکز توانبخشی طراوت در تهران تلاش بر این است که افراد بتوانند زندگی مستل و تازه ای بدون مشکل را آغاز کنند. این مرکز در مناطق مختلف تهران (غرب و جنوب تهران) آماده خدمت رسانی است.
جمع بندی
نکته ای که نباید فراموش کنید این است که به کودک خود در راه رفتن فشار نیاورید. فشار زیاد می تواند نتیجه را معکوس کرده و حتی کودک از راه رفتن دلزده شود. همجنین کودک خود را به حال خود هم رها نکنید چون ممکن است از تمرین ها خسته شده و ترجیح بدهد بنشیند. شما حتماً بهتر است همراه کاردرمانگر کودک خود تمرینات را انجام دهید و البته در تمرین ها زیاده روی هم نکنید.
در این مقاله تلاش کردیم دلایل دیر راه افتادن کودکان و لزوم استفاده از روش های درمانی در مرکز کار درمانی کودکان در غرب تهران (طراوت) را هم برشمردیم. با کاردرمانی هم اعتماد به نفس و هم استقلال از دست رفته کودک بهبود و بازیابی می شود.
سلام بچه من ۲۰ ماهشه هنوز راه نمیره نگرانم بایستی چیکار کنم؟
سلام نیاز هست توسط یک کاردرمان ارزیابی بشه