اسکولیوز چیست؟ انحراف ستون فقزات + تشخیص و نحوه درمان

کاردرمانی در اسکولیوز در غرب تهران در تهرانسر از جمله حیطه های مداخلات کار درمانی در اختلالات ارتوپدیک می باشد. اسکولیوز عارضه است که ممکن است در بدو تولد وجود داشته و یا در طول زندگی ایجاد شود. این بدشکلی ستون فقرات ممکن است به شکل های مختلفی بروز کرده و مشکلات متعددی برای فرد ایجاد کند. افراد زیادی برای درمان اسکولیوز به کلینیک های توانبخشی مراجعه می کنند. در این میان مداخلات کاردرمانی در اسکولیوز بسیار موثر می باشد. در ادامه همراه ما باشید تا در مورد این مشکل و روش های درمانی آن بیشتر صحبت کنیم.

اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات چیست؟

اسکولیوز چیست؟ اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات یعنی اینکه ستون فقرات به جای اینکه صاف و عمود باشد خمیده می باشد و انحراف دارد. انحراف ستون فقرات به صورت S یا C می باشد و اغلب در ناحیه‌ گردن، قفسه سینه یا کمر اتفاق می افتد. این مشکل از دوران کودکی و همچنین نوجوانی که بدن در حال رشد و شکل گیری است رخ می دهد و همچنین در بزرگسالی نیز تشدید این اختلال وجود دارد. علل اسکولیوز متنوع می باشد و به دلیل عوامل مادرزادی، مشکلات عصبی عضلانی یا شرایط ناشناخته ای که به آن اسکولیوز ایدیوپاتیک گفته می ‌شود اتفاق می افتد.

درمان این مشکل به شدت انحراف و شرایط بیمار بستگی دارد و با توجه به نوع آن درمان متفاوت انجام می گیرد و کاردرمانی بهترین روش درمانی برای این مشکل است که در کنار روش های دیگر حتما باید کاردرمانی نیز صورت گیرد. متفاوت است.

اسکولیوز چه علائمی دارد؟

•   عدم تقارن شانه‌ ها به این صورت که یک شانه بالاتر از دیگری می باشد.
•   خط ستون فقرات کج است و به شکل S یا C دیده می ‌شود.
•   برجستگی در یک طرف قفسه سینه هنگامی که به جلو خم شده باشند.
•   یک سمت لگن بالاتر یا جلوتر از سمت دیگر قرار گرفته باشد.
•   در ایستادن یا راه رفتن مشکل داشته باشد و تعادل و هماهنگی وجود نداشته باشد.
•   درد شدید در کمر یا پشت را تجربه کند.
•   به دلیل عدم تعادل در حمایت عضلانی دچار خستگی زودهنگام در عضلات پشت می شود.
•   دچار مشکلات تنفسی می شود.
•   طول پاها به ‌صورت ظاهری یا واقعی تفاوت هایی دیده می شود.

سن بروز یا تشخیص اسکولیوز

همانطور که در بخش اسکولیوز چیست؟ گفتیم این مشکل در دورانی که بدن در حال رشد سریع می باشد اتفاق م یافتد ئ بیشتر کودکان و نوجوانان درگیر این مشکل می گردند. این بیماری در اکثر موارد بین سنین ۱۰ تا ۱۵ سالگی تشخیص داده می ‌شود که در این سن کودک به رشد بلوغ می رسد. در این دوره رشد ستون فقرات به دلیل رشد سریع استخوان‌ ها و بافت ‌های اطراف بیشتر در معرض تغییر شکل قرار می گیرد. اسکولیوز ایدیوپاتیک از بیماری های شایع می باشد که بیشتر در این سن در کودکان ظاهر می گردد و دلیل آن تاکنون مشخص نشده است.

انواع دیگری از اسکولیوز نیز وجود دارد که به دلایل متفاوتی و در سنین مختلف ظاهر می شوند. به طور مثال اسکولیوز مادرزادی به دلیل نقص ‌های ساختاری در مهره‌ ها می باشد و معمولاً در بدو تولد تشخیص داده می ‌شود. همچنین اسکولیوز عصبی – عضلانی به دلیل بیماری‌ هایی مانند فلج مغزی یا دیستروفی عضلانی ایجاد می‌ گردد و در سنین کودکی و نوجوانی قابل تشخیص است. اسکولیوز دژنراتیو نیز در بزرگسالی رخ می ‌دهد که به دلیل سایش و آسیب مهره ‌ها و دیسک ‌های بین‌ مهره‌ ای در این دوران است.

زمان تشخیص اسکولیوز بسیار پر اهمیت است و درمان سریع و به موقع می ‌تواند از پیشرفت انحراف جلوگیری کند. والدین و معلمان اولین کسانی هستند که علائم این مشکل مانند عدم تقارن در شانه ‌ها، قفسه سینه یا لگن را مشاهده می‌ کنند. در ادامه پزشکان با معاینه فیزیکی و تصویربرداری مانند رادیوگرافی، شدت و نوع اسکولیوز را تعیین می ‌کنند.

کدام مورد از اسکولیوزها نیاز به درمان دارند؟

با توجه به تعریف اسکولیوز چیست؟ نیاز به درمان اسکولیوز بستگی به شدت انحراف، نوع اسکولیوز، و تأثیر آن بر کیفیت زندگی بیمار دارد. با انواع اسکولیوز در قسمت اسکولیوز آشنا شدیم و در این قسمت به شدت انحرافات و نیازهای درمانی آن می پردازیم.

اسکولیوز خفیف

در اسکولیوز خفیف که زاویه ایجاد شده کمتر از ۲۰ درجه می باشد معمولاً نیازی به درمان خاصی نیست. این نوع اسکولیوز یک مشکل جزئی است که علائم واضحی ندارد و همچنین تأثیرات منفی بر روی سلامت فرد نمی گذارد. در حالت خفیف ستون فقرات فقط کمی منحرف شده است و از روی ظاهر قابل تشخیص نمی باشد و تنها مانیتورینگ دوره‌ ای (هر ۶ ماه یا ۱ سال) برای اینکه از عدم پیشرفت انحراف اطمینان حاصل شود توصیه می گردد. در این حالت تغییرات به‌ طور طبیعی قابل رفع می باشند و نیازی به مداخلات پزشکی نیست. البته توجه داشته باشید این به معنای عدم نظارت بر سلامت ستون فقرات نیست.

اسکولیوز متوسط

همچنین اگر زاویه انحراف ستون فقرات بین ۲۰ تا ۴۰ درجه باشد، به این حالت اسکولیوز متوسط گفته می ‌شود که نه آنقدر شدید است که نیاز به مداخلات جراحی داشته باشد و نه خفیف است که احتیاجی به درمان نداشته باشد. برای رفع این نوع باید از بریس برای جلوگیری از پیشرفت انحراف استفاده نمود. خصوصا در دوران بلوغ که کودک و نوجوانان در حال رشد هستند استفاده از بریس بهترین روش درمانی است. زیرا کمک می کند تا مشکل شدید تر نشود و دیگر احتیاجی به جراحی نباشد. تمرینات کاردرمانی و فیزیوتراپی نیز برای تقویت عضلاتی که از ستون فقرات حمایت می کنند و بهبود وضعیت بدن مناسب می باشند.

اسکولیوز شدید

در اسکولیوز شدید زاویه انحراف بیشتر از ۴۰ تا ۵۰ درجه است و این انحراف باعث درد مزمن، مشکلات تنفسی یا قلبی و اختلال در فعالیت ‌های روزانه می شود. در  صورت بروز این مشکل ها از درمان‌ های جراحی استفاده می گردد تا از عوارض بلند مدت جلوگیری شود. جراحی شامل تثبیت ستون فقرات با استفاده از پیچ و مهره‌ ها و اصلاح انحراف است. فیزیوتراپی و کاردرمانی پس از جراحی برای بازیابی حرکت و کاهش درد و ناراحتی نیز توصیه می ‌شود.

اسکولیوز شدید تأثیرات زیادی بر روان بیمار می گذارد. درد مزمن، مشکلات جسمی و محدودیت‌ های حرکتی منجر به اضطراب، افسردگی و کاهش کیفیت زندگی می شود. همچنین ظاهر بدنی بیمار نیز بر اعتماد به نفس او تأثیر منفی می گذارد.

اسکولیوز پیش رونده

اسکولیوز پیش ‌رونده نیز حالت دیگری است که در این وضعیت انحراف ستون فقرات به سرعت در حال افزایش است و نیاز به درمان فوری وجود دارد. در صورت تشخیص اسکولیوز پیش ‌رونده، نیاز به پیگیری منظم وجود دارد و معاینات دوره ‌ای برای نظارت بر میزان پیشرفت انحراف باید انجام گیرد. در این حالت حتی اگر زاویه انحراف کم هم باشد، نیاز به درمان فوری است تا از پیشرفت بیشتر و مشکلات جدی ‌تر جلوگیری شود. استفاده از بریس، درمان ‌های فیزیوتراپی یا در موارد شدیدتر جراحی ضروری می باشد. در صورتی که اسکولیوز باعث علائم عصبی یا درد شدید می ‌شود درمان فوری و حتی جراحی برای جلوگیری از آسیب به نخاع یا اعصاب ضروری است.

روش های درمان انحراف ستون فقرات

مانیتورینگ و پایش مداوم بیمار از روش های درمانی برای افرادی که انحرافات خفیف (کمتر از ۲۰ درجه) دارند و به این صورت است که به صورت دوره ای مورد معاینه قرار می گیرند و با تصویربرداری پیشرفت انحراف را ارزیابی می کنند.

کاردرمانی بهترین و مهمترین روش درمانی است که برای تقویت عضلات ستون فقرات، بهبود تعادل و کاهش انحراف و همچنین افزایش استحکام عضلات حمایتی ستون فقرات مناسب می باشد. در این روش تکنیک های کششی و تمرینات تعادلی انجام می شود و در صورت شدید بودن اختلال اسکولیوز بعد از انجام روش های تهاجمی و … نیز کاردرمانی باید حتما انجام شود.

فیزیوتراپی برای اصلاح وضعیت ستون فقرات انجام می گیرد و شامل ماساژ درمانی، الکتروتراپی و … می باشد که در کنار اصلاحات انجام گرفته شده درد را نیز کاهش می دهد.

بریس (ارتز درمانی) برای کودکان در حال رشد مناسب است و در مواردی که انحراف بین ۲۰ تا ۴۰ درجه است انجام می گیرد.

جراحی برای  موارد شدید می باشد انحرافات را اصلاح می کند. در این روش تهاجمی از فیوژن ستون فقرات یا از ابزارهای تثبیت ‌کننده استفاده می شود.

روش‌ های مکمل درمانی دیگر نیز شامل یوگا و پیلاتس، آب درمانی و اصلاح سبک زندگی می شود.

کاردرمانی اسکولیوز چه زمانی تاثیرگذار است؟

با توجه به تعریف اسکولیوز چیست؟ کاردرمانی در درمان آن زمانی مؤثر است که در مراحل خاصی از بیماری و در شرایط خاصی به کار گرفته شود. در مراحل اولیه یا خفیف بیماری که زاویه انحراف ستون فقرات کمتر از ۲۰ درجه است کاردرمانی از پیشرفت انحراف پیشگیری می کند و با تمرینات اصلاحی و تقویتی بیمار می ‌تواند وضعیت بدن خود را بهبود بخشد و از انحراف بیشتر جلوگیری نماید. خصوصا در دوران رشد و بلوغ که اسکولیوز در حال پیشرفت است بسیار مؤثر می باشد.

در اسکولیوز متوسط (زاویه ۲۰ تا ۴۰ درجه) که انحراف ستون فقرات بیشتر شده است با کمک کاردرمانی می توان فشار بر ستون فقرات را کاهش داد و عضلاتی که از ستون فقرات حمایت می کنند را تقویت نمود. با کاردرمانی جسمی کودکان می‌ توان از پیشرفت بیشتر انحراف جلوگیری کرده و به بیمار کمک نمود تا وضعیت جسمانی بهتری داشته باشد.

همچنین همراه با بریس نیز کاردرمانی انجام می گیرد. وقتی که بیمار برای جلوگیری از پیشرفت اسکولیوز از بریس استفاده می‌ کند، با کاردرمانی می توان عضلات مرکزی بدن را تقویت کرد تا کودک دچار ضعف عضلانی ناشی از استفاده طولانی‌ مدت از بریس نشود. انجام کاردرمانی به بهبود عملکرد بدن و کاهش درد ناشی از استفاده از بریس کمک می ‌کند.

پس از جراحی اسکولیوز نیز کاردرمانی برای بازیابی حرکت، قدرت عضلانی و انعطاف‌ پذیری ضروری است. کاردرمانی به بیماران کمک می ‌کند تا کم کم بتوانند فعالیت ‌های روزمره خود را انجام دهند و از بروز آسیب‌ های جدید جلوگیری نمایند.

پس می توان گفت که کاردرمانی یک روش تکمیلی برای روش های درمانی دیگر است و تاثیر به سزایی در روند درمان دارد. فقط کودکان باید با کاردرمانگر همکاری داشته باشند و به صورت مکرر در جلسات کاردرمانی حضور داشته باشند. به این صورت زندگی مطلوبی خواهند داشت و بیماری پیشرفت نمی کند.

مرکز کاردرمانی تخصصی غرب تهران

مراکز کاردرمانی بسیاری در تهران دایر است که هر کدام خدمات متنوع و خوبی ارائه می دهند اما کودکان عزیزانی هستند که والدین به دنبال راحتی آنها هستند و بهتر است در مراکزی که مختص کودکان است برای انجام کاردرمانی مراجعه کرد. مرکز کاردرمانی تخصصی طراوت در غرب تهران از مراکز مهم در زمینه کاردرمانی کودکان است و خدمات ویژه‌ ای در زمینه توانبخشی ارائه می ‌دهد. این مرکز با تمرکز بر درمان مشکلات حرکتی و اسکلتی از جمله اسکولیوز تلاش می‌ کند تا با استفاده از روش‌ های علمی و مدرن به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

خدمات مرکز توانبخشی طراوت تهرانسر عبارتند از:

•   ارائه تمرینات اصلاحی برای درمان اسکولیوز و سایر انحرافات اسکلتی.
•   استفاده از تکنیک‌ های پیشرفته مانند روش Schroth و تمرینات کششی.
•   تمرکز بر تقویت عضلات حمایتی ستون فقرات و بهبود تعادل.
•   درمان تخصصی برای کودکان و نوجوانانی که در دوران رشد دچار اسکولیوز شده ‌اند.
•   کمک به بازیابی حرکت و عملکرد عضلانی پس از جراحی اسکولیوز یا سایر مشکلات ستون فقرات.

اگر به دنبال درمانی مؤثر برای مشکلاتی مانند اسکولیوز و … در غرب تهران هستید، مرکز طراوت می ‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ ها باشد. برای اطلاعات بیشتر می‌ توانید با این مرکز تماس بگیرید یا به‌ صورت حضوری مراجعه کنید. امیدواریم مقاله اسکولیوز چیست؟ برای شما مفید باشد و می توانید برای دیدن دیگر مقالات کاردرمانی، گفتاردرمانی و … به سایت طراوت مراجعه کنید.