نوروفیدبک در درمان ام اس به عنوان یک ابزار درمان شناختی کاربرد دارد. نوروفیدبک نوعی بازخورد زیستی است که به کمک آن افراد می توانند یاد بگیرند فعالیت مغز خود را تعدیل کنند. از این رو، نوروفیدبک یک روش آموزشی جایگزین برای هدف قرار دادن مستقیم عملکرد شناختی مغز است. نتایج تحقیقات، بهبود عملکرد شناختی تعدادی از بیماران ام اس را به وسیله درمان با نوروفیدبک نشان داده اند. اما همچنان به تحقیقات بیشتری برای رسیدن به نتایج حداکثری در این زمینه نیاز است.
نوروفیدبک چیست؟
نوروفیدبک (Neurofeedback) یک روش توانبخشی است که در آن اطلاعات درباره فعالیت مغزی فرد به او نشان داده می‌شود تا بتواند آن را کنترل کند و بهبود بخشد. در این روش، سنسورهایی بر روی فرد قرار داده می‌شوند تا فعالیت مغزی او را ثبت کنند. سپس این اطلاعات به صورت بصری یا صوتی به فرد نشان داده می‌شود تا او بتواند آن را مشاهده کند و تلاش کند تا فعالیت مغزی خود را تغییر دهد.
هدف اصلی نوروفیدبک، آموزش فرد به کنترل فعالیت مغزی خود است. با تمرین و تلاش برای تغییر فعالیت مغزی به سمت الگوهای مفیدتر، فرد می‌تواند بهبود‌هایی در عملکرد مغزی و عملکرد ذهنی خود تجربه کند. این روش معمولاً در درمان برخی اختلالات روانی و عصبی مانند اضطراب، اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی، میگرن، بیماری پارکینسون و بیماری اوتیسم استفاده می‌شود.
نوروفیدبک به عنوان یک روش غیرمهارتی، نیاز به همکاری و تلاش فرد دارد. با تمرین مداوم و تکرار، فرد می‌تواند بهبود قابل توجهی در کنترل فعالیت مغزی خود و در نتیجه بهبود‌هایی در عملکرد و کیفیت زندگی خود تجربه کند. با این حال، نوروفیدبک همواره به عنوان روش تکمیلی و همراه با سایر روش‌های توانبخشی استفاده می‌شود و نباید به تنهایی به عنوان روش اصلی درمان در نظر گرفته شود.
نوروفیدبک در درمان ام اس
نوروفیدبک (Neurofeedback) در درمان ام اس (اسکلروز چندگانه) به عنوان یکی از روش‌های تکمیلی استفاده می‌شود. ام اس یک بیماری اتوایمیون نخاعی-مغزی است که باعث تخریب تدریجی مغز و نخاعی می‌شود و به تدریج عملکرد عصبی و حرکتی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
درمان ام اس معمولاً شامل استفاده از داروها، تغییرات در سبک زندگی و تمرینات فیزیکی است. اما روش نوروفیدبک نیز به عنوان یک روش تکمیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، با استفاده از سنسورهایی که بر روی فرد قرار می‌گیرند، فعالیت مغزی او ثبت می‌شود و به صورت بصری یا صوتی به فرد نشان داده می‌شود. فرد با تلاش برای تغییر فعالیت مغزی خود به سمت الگوهای مفیدتر، می‌تواند بهبود‌هایی در عملکرد مغزی و عملکرد ذهنی خود تجربه کند.
استفاده از نوروفیدبک در درمان ام اس به منظور کمک به کنترل علائم و بهبود عملکرد مغزی و عملکرد روزمره فرد است. این روش می‌تواند بهبود‌هایی در عوارض ام اس مانند خستگی، افزایش تمرکز، بهبود حافظه و کاهش اضطراب و افسردگی ایجاد کند. با این حال، نوروفیدبک همواره به عنوان روش تکمیلی و همراه با سایر روش‌های درمانی استفاده می‌شود و نباید به تنهایی به عنوان روش اصلی درمان ام اس در نظر گرفته شود. تصمیم‌گیری درباره استفاده از نوروفیدبک در درمان ام اس باید توسط تیم درمانی و پزشک معالج با توجه به وضعیت و نیازهای هر فرد انجام شود.
تاثیر نوروفیدبک برای درمان این بیماری
افسردگی و خستگی از علائم رایج مولتیپل اسکلروزیس(ام اس) هستند. در واقع عوامل اصلی ایجاد اختلال در کیفیت زندگی در این بیماریان می باشند. افسردگی درمان نشده با افکار خودکشی، اختلال در عملکرد شناختی و عدم تمایل به درمان همراه است. به همین دلایل، غربالگری سیستماتیک و مدیریت علائم افسردگی و خستگی برای همه بیماران مبتلا به ام اس توصیه می شود. نوروفیدبک جهت درمان این بیماری بر نواحی مغزی مرتبط با این دو مشکل اثر می گذارد. مطالعات نشان داده اند این رویکرد درمانی در مقایسه با درمان های روتین سبب کاهش بیشتر افسردگی و خستگی بیماران شده است. نکته مهم این که این تأثیرات در پیگیری ۲ ماهه حفظ شده اند.
آیا نوروفیدبک در درمان ام اس یک روش علمی می باشد؟
در گذشته تصور این چنین بود که ساز و کارهای فیزیولوژیک بدن تحت کنترل سیستم عصبی خودمختار است مثلا: ضربان قلب و فشارخون عملکردهای خودمختاری می باشند که نمیتوان آنها را به صورت ارادی، کنترل کرد. اما مطالعاتی که در سال ۱۹۶۰ انجام شد، اثبات کرد که انسان ها قادر هستند، عملکردهای فیزیولوژیک بدن را تغییر بدهند. بعلاوه در ۳۰سال اخیر، مطالعات علمی زیادی در مورد نوروفیدبک در تهرانسر جهت پی بردن به توانایی ذهن برای اثر گذاشتن و کنترل کردن بدن و کشف راه هایی که ذهن بر بدن و عملکردهای آن تأثیر میگذارد و از آنها تأثیر میپذیرد، انجام شده است مثلا دربارهی چگونگی ارتباط مغز و روان. در همین راستا در زمینه بالینی اختلالات روانشناختی اثبات شده که به وجود آوردن نوسان و تغییر مناسب در ریتم و فرکانس امواج مغزی، با استفاده از نوروفیدبک می تواند تغییرات مناسبی در حالتهای روانشناختی افراد به وجود آورد. لازم به ذکر است کاردرمانی در ام اس بسیار مفید است.
نوروفیدبک در درمان ام اس چه نقشی ایفا می کند؟
آن طور که شناخته شده، مولتیپل اسکلروزیس با عملکرد غیر طبیعی مغز همراه است. مناطقی از مغز که توانایی های مختلف جسمی و روحی را کنترل می کنند به درستی کار نمی کنند. نوروفیدبک در درمان ام اس با بهینه سازی عملکرد مغز به سمت الگوی سالم، وضعیت را بهبود می بخشد. به این ترتیب علائم مولتیپل اسکلروزیس کاهش می یابد.
می توان گفت نوروفیدبک بی نظمی های مغز را برای عملکرد بهتر سیم کشی مجدد می کند. مطالعات علمی ثابت کرده اند، نوروفیدبک با ارائه بازخورد شنیداری و بینایی برای بهبود عملکرد مغز، موفقیت بالایی دارد. در نهایت با عملکرد بهتر مغز، علائم آزار دهنده فروکش می کنند.
فواید استفاده از نوروفیدبک در درمان ام اس
درمان مولتیپل اسکلروزیس معمولاً بر سرعت بهبودی بعد از حملات، کند کردن پیشرفت بیماری و کنترل علائم متمرکز است. نوروفیدبک برای درمان این اختلال مستقیماً با مغز فرد کار می کند. این درمان معمولا تجربه لذت بخشی برای فرد رقم می زند و اثبات شده که انجام آن موثر است. علاوه بر این ها درمان با استفاده از این روش فواید خاص خود را دارد از جمله:
- روش درمانی بدون استفاده از دارو
- غیرتهاجمی و قابل پذیرش
- بدون عوارض جانبی
- نتیجه بخشی اثبات شده از نظر بالینی
- اثرات ماندگار و طولانی مدت
منابع
برای اطلاعات بیشتر در زمینه نقش نوروفیدبک در درمان صرع، لینک زیر را مطالعه فرمایید.
نوروفیدبک در درمان صرع در تهرانسر
بدون دیدگاه